Τι είναι ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων HPV (Human papilloma virus);
Ο HPV είναι ένας ιός που βασίζεται στο DNA (dsDNA) και μολύνει το δέρμα και τις βλεννογόνες μεμβράνες των ανθρώπων και ορισμένων ζώων. Μέχρι στιγμής έχουν αναγνωρισθεί 189 υπότυποι του ιού των θηλωμάτων (PV) από τους οποίους οι 120 υπότυποι προσβάλουν τον άνθρωπο -ιός HPV, και περίπου οι 40 είναι σεξουαλικά μεταδιδόμενοι.
Οι HPV (Human Papilloma Viruses – Ιοί των Ανθρωπίνων Θηλωμάτων) είναι μια μεγάλη οικογένεια ιών που προσβάλλουν γυναίκες και άνδρες. Έχουν περιγραφεί περισσότεροι από 100 διαφορετικοί γονότυποι HPV. Κατατάσσονται με βάση τη διαφορετικότητα στο DNA τους και ονομάζονται με αριθμούς (πχ HPV6, HPV11, HPV16 κλπ).
Κάποιες μορφές του HPV μπορούν να προκαλέσουν κονδυλώματα, ενώ κάποιες άλλες μορφές μπορεί να προκαλέσουν μόλυνση, η οποία να επιφέρει προ-καρκινικές δυσπλασίες. Όλοι οι υπότυποι του HPV μεταδίδονται μέσω δερματικής επαφής και, επομένως, δεν απαιτείται πλήρης σεξουαλική επαφή για τη μετάδοση. Μια ομάδα περίπου 40 μορφών του HPV μεταδίδονται μέσω σεξουαλικής επαφής και μολύνουν την περιοχή των γεννητικών οργάνων. Μερικές μορφές του HPV – και πιο συγκεκριμένα οι τύποι 6, 11, 40, 42, 43, 44, 55, 61, 70, 72, 81, 83, 84, 89 – μπορούν να προκαλέσουν κονδυλώματα, που δεν είναι καρκινογόνα. Ωστόσο, άλλες μορφές του ιού που επίσης επηρεάζουν τα γεννητικά όργανα, δεν προκαλούν κανένα σύμπτωμα.
Η εμμένουσα λοίμωξη με των υψηλής επικινδυνότητας υπότυπων του ιού HPV - και πιο συγκεκριμένα τους τύπους 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 53, 56, 58, 59, 66, 68, 70, 73, 82, 85 - έχουν την τάση να μην υποστρέφουν και να ενσωματώνονται στο ανθρώπινο γονιδίωμα (DNA) με αποτέλεσμα να οδηγούν αρχικά σε προκαρκινικές αλλοιώσεις - ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία τραχήλου (CIN), ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία του αιδοίου (VIN), ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία του πέους (PIN) και ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία του πρωκτού (AIN). Αυτές είναι προ-καρκινικές δυσπλασίες και ενδέχεται να εξελιχθούν σε καρκίνο. Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας για να δημιουργηθεί πρέπει πρώτα να υπάρχει μόλυνση από τον HPV (αυτό ισχύει σχεδόν σε όλες της περιπτώσεις).
Ο HPV (Human Papilloma Virus), ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων, είναι ένας πολύ συχνός ιός, κάποια στελέχη του οποίου σχετίζονται αιτιολογικά με τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας στην γυναίκα. Αυτός είναι και ο κύριος λόγος για τον οποίο τελευταία πολυσυζητείται. Έχουν ανιχνευθεί πάνω από 100 ορότυποι μέχρι σήμερα, και όσο περνάει ο καιρός ανιχνεύονται και περισσότεροι, εξαιτίας των συχνών του μεταλλάξεων. Διακρίνονται ανάλογα με την βιολογική τους συμπεριφορά (δηλαδή με τι πιθανότητα και σε πόσο χρονικό διάστημα μπορεί να δημιουργήσουν καρκίνο) σε 1) Υψηλού κινδύνου (High Risk), 2) Πιθανά Υψηλού κινδύνου (Probably High Risk), 3)Χαμηλού κινδύνου (Low Risk) και 4) Απροσδιορίστου Κινδύνου (Undetermined Risk).

Πως μεταδίδεται ο HPV;
O HPV είναι ένας επιθηλιοτρόπος ιός, αυτό σημαίνει ότι εμφανίζεται μόνο στα επιθήλια του σώματος μας, π.χ. το δέρμα, το στοματικό βλεννογόνο, το λαρυγγικό βλεννογόνο, τον κόλπο, τον τράχηλο της μήτρας, τον πρωκτό κ.ά. Μεταδίδεται μόνο όταν περιοχή με βλάβη έρθει σε επαφή με άλλα επιθήλια. Αυτό σημαίνει ότι δεν μεταδίδεται όπως ο ιός του AIDS (HIV), o ιός της ηπατίτιδας και άλλοι, που μεταδίδονται με το αίμα ή με άλλα υγρά του σώματος. Ο ΗPV δηλαδή, μεταδίδεται με την τριβή προσβεβλημένου επιθηλίου με άλλο επιθήλιο και ο κάθε τύπος του ιού έχει την περιοχή προτίμησης του, που εμφανίζεται ή που παραμένει σε λανθάνουσα μορφή.

Πώς παρουσιάζεται ο HPV;
Ενώ υπάρχει σχεδόν σε όλους τους ανθρώπους, πολλοί λίγοι γνωρίζουν την ύπαρξη του στο σώμα τους και ακόμη λιγότεροι τον αναγνωρίζουν όταν εμφανισθεί. Οι κρεατοελιές στο σώμα μας, οι μυρμηγκιές , οι καρναβίτσες στα πέλματα ή στις παλάμες μας είναι αναγνωρίσιμες εκδηλώσεις του ιού χωρίς ο κόσμος να γνωρίζει ότι σχετίζονται με το HPV.
Εκτός, από την κλασσική μορφή δηλαδή την δερμάτινη προεξοχή (κρεατοελιά) με ανώμαλη επιφάνεια σαν κουνουπίδι, υπάρχουν και επίπεδες βλάβες που δεν είναι ορατές με το μάτι, όπως στον τράχηλο της μήτρας.

Πότε παρουσιάζεται ο HPV;
Ενώ αρκετοί φέρουμε στο DNA των υγειών κυττάρων μας, κάποιους τύπους του HPV, από μήνες έως και πολλά χρόνια, πολλοί λίγοι παρουσιάζουν τις εκδηλώσεις του. Συνήθως παρουσιάζονται όταν εξασθενεί η άμυνα του οργανισμού όπως σε περιόδους έντασης (στρες) , στενοχώριας ή συνύπαρξης άλλων ασθενειών, με αφορμή την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, μια οικονομική δυσπραγία , μια εξεταστική περίοδο και άλλες δύσκολες φάσεις στην ζωή μας.

Πόσο συχνές είναι οι μολύνσεις από τον HPV;
Ο ιός HPV θεωρείται ο πιο συχνά σεξουαλικά μεταδιδόμενος ιός. Εκτιμάται πως η πλειοψηφία του σεξουαλικά ενεργού πληθυσμού έχει μολυνθεί από έναν τουλάχιστον τύπο ιού, σε κάποια χρονική στιγμή της ζωής του. Παρόλα αυτά οι περισσότεροι δεν εμφανίζουν κανένα σύμπτωμα. Ακριβώς επειδή ο HPV είναι τόσο κοινός και εύκολο να μεταδοθεί, δεν ανιχνεύεται μόνο σε εκείνους που έχουν πολλαπλούς ερωτικούς συντρόφους.
Μεταδίδεται κυρίως με τη σεξουαλική επαφή. Οι περισσότερες σεξουαλικά ενεργείς γυναίκες θα έλθουν κάποια στιγμή στη ζωή τους σε επαφή με τον ιό. Παρόλα αυτά στις περισσότερες γυναίκες το ανοσοποιητικό τους σύστημα θα αντιδράσει προστατεύοντας τες και απαλλάσσοντας τες από τον ιό, με αποτέλεσμα να μη μάθουν ποτέ ότι είχαν κάποια στιγμή προσβληθεί.

Τι ρόλο παίζει ο ορότυπος;
Προσβάλλει συνήθως άτομα νεαρής ηλικίας, ενώ η διάδοση του ιού είναι τόσο ραγδαία ώστε η πιθανότητα μια σεξουαλικά ενεργής γυναίκα μέχρι 30 ετών, να προσβληθεί, είναι έως και 70%. Κάποιοι τύποι του ιού μπορούν να δημιουργήσουν απλές εκβλαστήσεις στα γεννητικά όργανα, ενώ άλλοι τύποι σοβαρότερες προκαρκινικές αλλοιώσεις στα κύτταρα του τραχήλου. Οι αλλοιώσεις αυτές υποχωρούν συνήθως με την ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος που θα μας απαλλάξει από τον ιό. Σε ορισμένες γυναίκες ωστόσο ο ιός παραμένει για χρόνια και σε κάποιες από αυτές, οι προκαρκινικές αλλοιώσεις θα εξελιχθούν σε καρκίνο εάν δεν αντιμετωπιστούν. Πρέπει εδώ να ξεκαθαριστεί ότι η ανίχνευση του ιού HPV δε σημαίνει απαραίτητα παρουσία ή ανάπτυξη προκαρκινικών αλλοιώσεων ή καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.
Ο τύπος του ιού HPV παίζει ρόλο για το εάν οι αλλοιώσεις των κυττάρων του τραχήλου θα εξελιχθεί σε καρκίνο ή όχι. Μόνο ορισμένοι τύποι του ιού HPV, όπως οι 16, 18, 31, 33, 45 (γνωστοί και ως υψηλού κινδύνου τύποι) έχει φανεί ότι σχετίζονται με την ανάπτυξη προκαρκινικών αλλοιώσεων στα κύτταρα.
Η καλύτερη και ίσως η μοναδική προληπτική εξέταση για την ανίχνευση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, που αφορά όλες τις σεξουαλικά ενεργείς γυναίκες, είναι το Τέστ Παπανικολάου.
Το PAP test είναι ο μικροσκοπικός έλεγχος της επιφανειακής στιβάδας των κυττάρων του τραχήλου με στόχο τον εντοπισμό τυχόν κυτταρικών αλλαγών προτού μετατραπούν σε καρκίνο. Μια σπάτουλα και μια μικρή βούρτσα χρησιμοποιούνται για να ληφθεί το δείγμα των τραχηλικών κυττάρων. Αυτά τα κύτταρα τοποθετούνται σε ένα γυάλινο πλακάκι, όταν πρόκειται για το κλασσικό PAP test, ενώ ξεπλένεται σε υγρό όταν πρόκειται για το ThinPrep -PAP test (υγρή κυτταρολογία ή κυτταρολογία λεπτής στιβάδος).
Οι πρώτες κυτταρικές αλλαγές που παρατηρούνται στο PΑΡ test και αναφέρονται ως απλή HPV λοίμωξη ή ίχνη HPV λοιμώξεως είναι η κοιλοκυττάρωση, η παρακεράτωση, η διπυρήνωση και η διόγκωση των πυρήνων. Σε πιο προχωρημένο στάδιο που αναφέρεται ως ελαφρού βαθμού τραχηλική ενδοεπιθηλιακή βλάβη ή CIN-I, παρατηρούνται ελαφρές διογκώσεις και ανωμαλίες των πυρήνων των κυττάρων. Σε περαιτέρω αλλαγές στα κύτταρα, μιλάμε για μεσαίου βαθμού τραχηλική ενδοεπιθηλιακή βλάβη» ή CIN-IΙ και σε ακόμα μεγαλύτερες κυτταρικές αλλαγές για σοβαρού βαθμού τραχηλική ενδοεπιθηλιακή βλάβη» ή CIN-III.
Μετά το στάδιο αυτό, αν μία γυναίκα δεν υποβληθεί στους τακτικούς ελέγχους της , για τα επόμενα 3-5 χρόνια, η βλάβη μπορεί να εξελιχθεί σε καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Άρα το CIN-I, CIN-II, CIN-III είναι μία σταδιοποίηση των κυτταρικών αλλαγών που προκαλεί ο HPV εάν παραμείνει. Άρα η διαδικασία της καρκινογένεσης είναι αργή, με αρκετά πρώιμα στάδια, τα οποία είναι πλήρως θεραπεύσιμα.
Για λόγους ευκολότερου χειρισμού των αλλοιώσεων και της HPV λοιμώξεως , τελευταία χρησιμοποιούμε μία νέα ταξινόμηση των κυτταρικών αλλαγών, τα 3 στάδια έγιναν 2 , τη «χαμηλού βαθμού πλακώδη ενδοεπιθηλιακή βλάβη» ή LGSIL (Low Grade Squamous Intraepithelial Lesion) (απλή HPV λοίμωξη και CIN-I ) και την «υψηλού βαθμού πλακώδη ενδοεπιθηλιακή βλάβη» ή HGSIL (High Grade Squamous Intraepithelial Lesion)( CIN-II και CIN-III).
Το PAP test, είναι σύμφωνα με μελέτες 90-95%, ακριβές στην πρώιμη διάγνωση προκαρκινικών βλαβών και πρέπει να ξεκινά το πολύ εντός τριετίας από την έναρξη σεξουαλικής δραστηριότητας, ή στην ηλικία των 21 ετών και να επαναλαμβάνεται ετησίως για τρία χρόνια. Εάν δεν εντοπιστεί καμία αλλοίωση μπορεί στη συνέχεια να επαναλαμβάνεται κάθε τρία χρόνια. Μετά την ηλικία των 65- 70 ετών και εφόσον δεν έχει εντοπιστεί καμία ανωμαλία στα τρία τελευταία PAP test, ο έλεγχος μπορεί να διακοπεί. Οι ομάδες υψηλού κινδύνου (πχ. παρατεταμένη χρήση αντισυλληπτικών, πολλοί σεξουαλικοί σύντροφοι) πολλές φορές χρειάζονται πιο εντατικοποιημένους ελέγχους.

Πως αντιμετωπίζεται;
Σε ένα παθολογικό εύρημα στο PAP test, πρώτα από όλα βεβαιώνουμε την γυναίκα ότι είναι ασφαλής και ότι θα είναι σύντομα υγιής.
Ο περιορισμός του καπνίσματος, η υγιεινή διατροφή και η θετική και αισιόδοξη σκέψη, είναι οι πρώτες μας παραινέσεις για ενίσχυση της άμυνας του οργανισμού.
Ακολουθεί η συλλογή πληροφοριών για την φύση της βλάβης. Το HPV-DNA τεστ είναι μία εξέταση της μοριακής κυτταρολογίας, αυτοματοποιημένη, που ελέγχει το γενετικό υλικό (DNA) του HPV και μπορεί να ανιχνεύσει τους διάφορους τύπους του ιού. H Ανίχνευσή L1, E6 και E7 πρωτεϊνών είναι εξετάσεις της ανοσοκυτταροχημείας που προσδιορίζουν την πιθανότητα αυτό-ίασης της βλάβης. Και οι δύο αυτές εξετάσεις γίνονται με το ίδιο δείγμα κυττάρων που λαμβάνεται κατά τη διάρκεια του ThinPrep Παπ Τεστ.
Με την κολποσκόπηση, ελέγχουμε τον κόλπο και τον τράχηλο με κάμερα μεγάλης μεγέθυνσης και υψηλής ακρίβειας. Εφαρμόζουμε φίλτρα χρώματος και διάφορα υγρά στην επιφάνεια του τραχήλου για να αναδείξουμε και να χαρτογραφήσουμε τυχόν παθολογικές αλλαγές. Στη συνέχεια εάν κριθεί απαραίτητο λαμβάνονται βιοψίες με τις οποίες ελέγχονται μικροσκοπικά, όχι μόνο οι επιφανειακές, αλλά και βαθύτερες στιβάδες κυττάρων, επιβεβαιώνουμε εάν υπάρχουν ανώμαλες αλλαγές κυττάρων σε συγκεκριμένα ύποπτα σημεία. Είναι ο καλύτερος τρόπος να επιβεβαιωθούν το αποτέλεσμα του PAP test και των πιθανών ευρημάτων της κολποσκόπησης. σε περίπτωση αμφιβολίας και να αποκλειστεί ο καρκίνος.
Η θεραπευτική αντιμετώπιση εξαρτάται από τα ευρήματα των παραπάνω εξετάσεων. Περιλαμβάνει την απλή παρακολούθηση (4μηνη ή 6μηνη), την απλή καταστροφή της βλάβης, έως την αφαίρεση του προσβεβλημένου τμήματος του τραχήλου της μήτρας.
Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας, ο δεύτερος συχνότερος γυναικείος καρκίνος παγκοσμίως στις ηλικίες μέχρι 45 ετών, αποτελεί την τρίτη αιτία θανάτου, από καρκίνο, στις γυναίκες, μπορεί πλέον όχι μόνο να διαγνωστεί εγκαίρως αλλά και να προληφθεί, να μειωθεί σημαντικά και σχεδόν να εκμηδενιστεί.
Το μόνο που χρειάζεται είναι ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του πληθυσμού. Η εφαρμογή του προληπτικού εμβολιασμού και του test Pap μπορούν να μειώσουν τη συχνότητα εμφάνισης του Καρκίνου του τραχήλου της μήτρας κατά 94%.
Στη χώρα μας κυκλοφορούν, ήδη, τα δύο εμβόλια, που υπόσχονται προστασία κατά 70% τουλάχιστον, από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Και τα δύο εμβόλια βασίζονται στην ίδια λογική, την παραγωγή αντισωμάτων μνήμης.
Τα εμβόλια για την πρόληψη του καρκίνου της μήτρας χορηγούνται δωρεάν από όλα τα ασφαλιστικά ταμεία σε 3 δόσεις εντός 6 μηνών, στις ηλικίες από 12 έως 26 ετών.

Είναι εφικτή η εξάλειψη της νόσου;
Ελπίδες για εξάλειψη της νόσου γεννά η εφαρμογή του εμβολίου, Τα δύο εμβόλια κατά του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας ενισχύουν σημαντικά την προσπάθεια πρωτογενούς πρόληψης, της πρόληψης δηλαδή πριν καν εμφανιστούν συμπτώματα. Είναι αναγκαίος ο συνδυασμός πρωτογενούς και δευτερογενούς πρόληψης, η οποία επιτυγχάνεται με το γνωστό PAP test. Οι γυναίκες θα πρέπει να συνεχίζουν να πραγματοποιούν το PΑΡ test και μετά τον εμβολιασμό.

Μπορεί ένας άνδρας να βρει εάν έχει HPV;
Ένας άνδρας μπορεί να είναι φορέας του HPV, χωρίς να παρουσιάζει ορατή βλάβη. Η κυτταρολογία προσφέρει διάγνωση, όταν υπάρχουν βλάβες ορατές ή αόρατες, με λήψη υλικού από το προσβεβλημένο σημείο με βουρτσάκι, όπως ακριβώς γίνεται στο τεστ Παπ στην γυναίκα, είτε άμεσα ή κατά την διάρκεια πεοσκόπησης. Επιπρόσθετα, η μοριακή κυτταρολογία μας προσφέρει όπως ακριβώς και στην γυναίκα, ανίχνευση υλικού DNA ακόμα και χωρίς την ύπαρξη βλάβης. Οι περιοχές προτίμησης που γίνεται ο έλεγχος είναι η ουρήθρα και ο πρωκτός.

Πώς μπορεί κάποιος να μειώσει τον κίνδυνο HPV μόλυνσης;
Η χρήση προφυλακτικού μπορεί να παρέχει προστασία, αλλά μόνο για το δέρμα που καλύπτεται από αυτό. Όπως επίσης για την προστασία από άλλα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.
Όταν κάποιος έχει HPV, δεν μολύνεται πάλι από τον ίδιο τύπο του ιού. Αυτό οφείλεται πιθανώς στην απάντηση του ανοσοποιητικού συστήματος στον ιό.
Εντούτοις, είναι δυνατό να μολυνθεί με έναν διαφορετικό τύπο του HPV από έναν νέο ερωτικό σύντροφο.
Η σχέση με πολλαπλούς σεξουαλικούς συντρόφους αποτελεί συμπεριφορά υψηλού κινδύνου για τις γυναίκες και τις συντρόφους ανδρών με αντίστοιχη πρακτική. Οι γυναίκες που λαμβάνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα αντισυλληπτικά, ανήκουν επίσης σε ομάδα υψηλού κινδύνου. Ομάδα υψηλού κινδύνου είναι και οι γυναίκες που έχουν ενεργητική ή παθητική έκθεση στον καπνό. Η αποτελεσματική άμυνα του σώματος διαταράσσεται στις γυναίκες που εκτίθενται στο καπνό, ενώ οι ορμόνες που περιέχονται στα αντισυλληπτικά, επεμβαίνουν σύμφωνα με έρευνες στον ομαλό τοπικό πολλαπλασιασμό των κυττάρων. Ο καρκίνος του τραχήλου εμφανίζεται με μεγαλύτερη συχνότητα στις παχύσαρκες.

Τι είναι το HPV-τεστ;
Με το τεστ αυτό προσδιορίζεται αν υπάρχει στον τράχηλο της μήτρας DNA από τους τύπους ογκογόνων HPV (τους συνηθέστερους από αυτούς που προκαλούν καρκινογένεση). Δεν μας δίνει με ακρίβεια τον συγκεκριμένο τύπο HPV (όπως η PCR).

Σε ποιες περιπτώσεις πρέπει να γίνεται το HPV-τεστ;
Αρκετές διεθνούς κύρους επιστημονικές εταιρείες (όπως το Αμερικανικό Κολλέγιο Μαιευτήρων Γυναικολόγων και η Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία) έχουν συστήσει, ότι θα ήταν καλό να συνδυάζεται το HPV-τεστ με το τεστ Παπανικολάου, στον προληπτικό έλεγχο γυναικών μεγαλύτερης ηλικίας των 30 ετών. Μια άλλη ένδειξη για το HPV-τεστ είναι η διευκρίνιση ύπαρξης ιογενούς ή μη φλεγμονής σε γυναίκες, που έχουν υποβληθεί σε τεστ Παπανικολάου (κατηγορίας ASCUS), εάν αποτελεί οικονομικό πρόβλημα η διενέργεια κολποσκόπησης.

Τι σχέση έχουν τα κονδυλώματα και ο καρκίνος από HPV ;
Τα κονδυλώματα σε ποσοστό 90% οφείλονται στους HPV χαμηλού κινδύνου 6 και 11. Ωστόσο, η γυναίκα που εμφάνισε κονδυλώματα δεν μπορεί να γνωρίζει αν έχει μολυνθεί και από HPV υψηλού κινδύνου και πρέπει, όπως κάθε σεξουαλικά ενεργή γυναίκα, να εξετάζεται τακτικά, καθώς η πρόληψη είναι η καλύτερη προστασία από τον καρκίνο. Σε γυναίκες με κονδυλώματα ή ιστορικό κονδυλωμάτων ανευρίσκονται συχνότερα προκαρκινικές αλλοιώσεις.

Πώς λαμβάνεται το HPV-τεστ;
Όπως λαμβάνεται και το τεστ Παπανικολάου. Εισάγεται ένα βουρτσάκι στο έξω τραχηλικό στόμιο, περιστρέφεται για συλλογή υλικού και μετά τοποθετείται σε ειδικό φιαλίδιο και αποστέλλεται στο εργαστήριο. Στις περιπτώσεις εκείνες, που το τεστ Παπανικολάου έχει ληφθεί με τη μέθοδο συλλογής σε υγρό (π.χ. Thin Prep), η εξέταση για αναζήτηση DNA από HPV γίνεται από το υγρό, που έχει μείνει στο φιαλίδιο, μετά τον αποχωρισμό κυττάρων για εξέταση στο μικροσκόπιο από τον κυτταρολόγο. Αυτό είναι ένα πλεονέκτημα, αφού δεν χρειάζεται να επισκεφθεί η ασθενής για δεύτερη φορά το γιατρό για λήψη νέου υλικού.

Τι είναι η τυποποίηση του ιού με PCR;
Είναι η πιο ευαίσθητη μέθοδος για την ανίχνευση του DNA του HPV. Τα αρχικά προέρχονται από τις λέξεις Polymerase Chain Reaction (αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης). Με τη μέθοδο αυτή ανιχνεύονται ακόμη και ελάχιστες ποσότητες ιού (10 DNA). Με την PCR μπορούμε να εντοπίσουμε συγκεκριμένο τύπο ή τύπους HPV, που υπάρχουν στο δείγμα. Αυτό είναι σημαντικό πλεονέκτημα, αφού γνωρίζουμε π.χ. ότι η επιμένουσα λοίμωξη από HPV-16 έχει στις γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας πιθανότητα καρκινογένεσης περίπου 20%.

Σε ποιες περιπτώσεις, θεωρείται καλό να γίνεται αναζήτηση του DNA των επικίνδυνων HPV, με μοριακές τεχνικές;
Σε μερικές περιπτώσεις (έχει γίνει σύσταση από το Αμερικανικό Κολλέγιο Μαιευτήρων Γυναικολόγων, την Αμερικανική Εταιρεία Κολποσκόπησης και Παθολογίας Τραχήλου και την Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία) θα ήταν ιδανικό να αναζητηθεί η ύπαρξη ιϊκού φορτίου από επικίνδυνους HPV (HPV τεστ), όπως: Σε περιπτώσεις αμφιβόλου τεστ Παπανικολάου, όπως κατηγορία ASCUS (ανεύρεση κυττάρων στο τεστ, που δεν είναι φυσιολογικά, αλλά δεν μπορούν να ταξινομηθούν με σαφήνεια και σε μια συγκεκριμένη παθολογική ομάδα). Στην περίπτωση αυτή, εάν δεν είναι εφικτή η κολποσκόπηση, θα βοηθούσε να αναζητήσουμε HPV-DNA. Οι μελέτες έχουν δείξει, ότι αν το HPV-test αποβεί θετικό, είναι απαραίτητο να γίνει κολποσκόπηση, αφού είναι πιθανό να βρούμε αλλοιώσεις SIL. HPV τεστ, μόνο του ή σε συνδυασμό με τεστ Παπανικολάου σε γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας των 30 ετών. Το όριο αυτό δεν είναι αυστηρό, αλλά βασίζεται στο εξής σκεπτικό: στις μικρές σχετικά ηλικίες, η αλλαγή συντρόφων είναι πολύ συχνή και η ανεύρεση ακόμη και των επικίνδυνων HPV είναι συνήθης. Επίσης, σε μικρές ηλικίες είναι μικρός και ο κίνδυνος καρκινογένεσης. Συνήθως, όμως, μετά την ηλικία των 30 ετών, οι περισσότερες γυναίκες έχουν μονογαμικές σχέσεις. Αυτό συνεπάγεται, ότι προηγούμενες μολύνσεις από HPV πρέπει να έχουν κατασταλεί (συνήθως μια διετία είναι αρκετή για να κατασταλεί η μόλυνση από ένα συγκεκριμένο τύπο). Με βάση αυτό το σκεπτικό, μια γυναίκα μεγαλύτερη των 30 ετών, που έχει τα τελευταία χρόνια μόνιμο σύντροφο, δεν δικαιολογείται να φιλοξενεί ιϊκό φορτίο από επικίνδυνους HPV. Εάν συμβαίνει κάτι τέτοιο, θεωρείται πιθανό να υπάρχουν προκαρκινικές αλλοιώσεις Καλό θα ήταν να υπογραμμισθεί, ότι η χρήση των μοριακών τεχνικών, για τον έλεγχο ρουτίνας κοριτσιών και νεαρών γυναικών, που δεν έχουν παθολογία στο τεστ Παπανικολάου, είναι υπερβολή και πρέπει να αποτρέπεται. Είναι πολύ φυσικό π.χ. μια γυναίκα 19 ετών να φιλοξενεί κάποια DNA από επικίνδυνους HPV. Εάν δεν έχει κυτταρολογικές αλλοιώσεις, η ανεύρεση του ιού θα προκαλέσει περιττό άγχος και θα δημιουργήσει κακή ψυχολογική κατάσταση, όπως κάθε σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα.

Τι ασφάλεια προσφέρει ο συνδυασμός τεστ Παπανικολάου και HPV-τεστ σε γυναίκες μεγαλύτερες των 30 ετών;
Προσφέρει πολύ υψηλά ποσοστά ασφάλειας. Έχει αποδειχθεί, ότι εάν και τα δύο τεστ είναι αρνητικά, τότε η πιθανότητα να ξεφύγει CIN3 είναι μόλις 1%. Χωρίς να έχει επίσημη ένδειξη, το HPV τεστ μπορεί να χρησιμοποιηθεί και στη μετεγχειρητική παρακολούθηση. Εάν δεν ανιχνευθεί HPV-DNA στο 6μηνο ή στο έτος από την αφαίρεση της αλλοίωσης, έχει αποδειχθεί ερευνητικά, ότι η πιθανότητα υποτροπής είναι μικρή. Βέβαια, οι ασθενείς που έχουν ιστορικό με HSIL (CIN 2, 3) ούτως ή άλλως πρέπει να παρακολουθούνται, λόγω πιθανότητας υποτροπής των αλλοιώσεων.

Πως γίνεται το HPV-DNA τεστ;
Το HPV-DNA τεστ γίνεται με παρόμοιο τρόπο όπως το τεστ Παπανικολάου (διαβάστε επίσης Το τεστ Παπανικολάου). Χρησιμοποιείται μία ειδική βούρτσα με την οποία συλλέγεται υγρό και βλέννα από τον τράχηλο της μήτρας. Μέσα στα υγρά αυτά περιέχονται κύτταρα του τραχήλου της μήτρας. Στο εργαστήριο, με την βοήθεια ειδικών τεχνικών, ελέγχεται η παρουσία τμημάτων DNA του ιού μέσα στα κύτταρα αυτά. Όπως έχει αναφερθεί κάποια στελέχη του ιού (υψηλού κινδύνου τύποι, όπως οι τύποι 16 και 18), αποτελούν τον σημαντικότερο παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Το hr HPV-DNA (high risk HPV-DNA) τεστ έχει την ικανότητα να ανιχνεύει την παρουσία αυτών των υψηλού κινδύνου, (ογκογόνους) τύπους του ιού (περίπου 14 τύποι) μέσα στα τραχηλικά κύτταρα.

Ποια είναι η διαφορά του με το τεστ Παπανικολάου;
Όπως αναφέρθηκε το τεστ Παπανικολάου και το HPV-DNA τεστ μπορεί να γίνουν ταυτόχρονα ή συμπληρωματικά στα πλαίσια του προληπτικού ελέγχου για τον καρκίνο τραχήλου της μήτρας. Έχουνε μία σημαντική διαφορά:
Το τεστ Παπανικολάου: Ανιχνεύει αλλαγές και αλλοιώσεις στα κύτταρα του τραχήλου της μήτρας. Με τη μέθοδο αυτή ελέγχονται άμεσα τα κύτταρα του στο μικροσκόπιο. Έτσι είναι δυνατό να αποκαλύψουμε την παρουσία προ-καρκινικών ή καρκινικών κυττάρων στον τράχηλο της μήτρας. Το HPV–DNA τεστ: Ανιχνεύει την παρουσία υψηλού κινδύνου τύπων του ιού στα κύτταρα του τραχήλου της μήτρας. Ενώ μας δίνει πληροφορίες για την παρουσία ενός σημαντικού παράγοντα για την ανάπτυξη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, δεν παρέχει πληροφορίες για την ύπαρξη ή όχι αλλοιώσεων στα κύτταρα του τραχήλου σαν συνέπεια αυτής της λοίμωξης.

Ποια προετοιμασία χρειάζεται για το HPV–DNA τεστ;
Δεν χρειάζεται κάποια ιδιαίτερη προετοιμασία για να κάνετε το HPV-DNA τεστ.
Καλό είναι να αποφύγετε να χρησιμοποιήσετε κολπικές κρέμες, αλοιφές και υπόθετα τις τελευταίες 2 ημέρες. Επίσης καλό είναι να μην έχετε κολπική επαφή την ημέρα του τεστ. Εάν έχετε περίοδο, περιμένετε να περάσει η μεγάλη αιμορραγία των πρώτων ημερών και αμέσως μετά κανονίστε να κάνετε το τεστ. Εάν υπάρχει κολπική αιμορραγία (που δεν είναι περίοδος) δεν υπάρχει αντένδειξη να γίνει το τεστ. Κάποιες φορές ίσως είναι και απαραίτητο να γίνεται, στα πλαίσια της διερεύνησης της αιτίας της αιμορραγίας.

Τι σημαίνει εάν το HPV–DNA τεστ είναι θετικό;
Το θετικό HPV-DNA τεστ σημαίνει την ενεργό παρουσία ενός ή περισσότερων ενεργού τύπου του ιού στα κύτταρα του τραχήλου της μήτρας. Αυτό δεν σημαίνει όμως απαραίτητα και την παρουσία αλλοιώσεων στα κύτταρα. Αυτές ανιχνεύονται με το τεστ Παπανικολάου.
Αν υπάρχει και παθολογικό τεστ Παπανικολάου, τότε χρειάζεται να γίνουν επιπλέον εξετάσεις, συνήθως κολποσκόπηση (διαβάστε επίσης Κολποσκόπηση) για να προσδιοριστεί η ακριβής φύση των αλλοιώσεων. Αν το τεστ Παπανικολάου είναι φυσιολογικό, τότε σημαίνει ότι ενώ υπάρχει λοίμωξη από τον HPV δεν συνυπάρχουν αλλοιώσεις στα τραχηλικά κύτταρα. Οι επιλογές που υπάρχουν τότε είναι ο επανέλεγχος σε 6-12 μήνες με τεστ Παπανικολάου και HPV-DNA τεστ ή ο άμεσος έλεγχος με κολποσκόπηση.

Πότε γίνεται το HPV–DNA τεστ;
Υπάρχουν ενδείξεις για το πότε πρέπει μία γυναίκα να ελέγχεται με HPV-DNA τεστ.
Προληπτικός έλεγχος. Το HPV-DNA τεστ μπορεί να γίνει στα πλαίσια του προληπτικού ελέγχου για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, σε συνδυασμό με το τεστ Παπανικολάου. Ο συνδυασμός των δύο αυτών εξετάσεων αυξάνει την ικανότητα διάγνωσης προ-καρκινικών αλλοιώσεων στα κύτταρα του τραχήλου. Η χρήση του για αυτόν τον λόγο συστήνεται σε γυναίκες ηλικίας άνω των 30 ετών. Αυτό συμβαίνει γιατί οι λοιμώξεις από τον HPV είναι πολύ συνηθισμένες σε νεαρές γυναίκες πριν την ηλικία των 30, χωρίς να προκαλούν πρόβλημα. Οι περισσότερες από αυτές τις λοιμώξεις θα υποχωρήσουν αυτόματα (με την βοήθεια της φυσικής άμυνας) χωρίς ποτέ να δημιουργήσουν αλλοιώσεις στα κύτταρα του τραχήλου. Στην ηλικία 21-30 ετών υπάρχει περισσότερο ενδιαφέρον για την παρουσία αλλοιώσεων στα κύτταρα του τραχήλου (που ανιχνεύονται με το τεστ Παπανικολάου), πάρα για την παρουσία του ιού HPV (Που ανιχνεύεται με το HPV-DNA τεστ). Παθολογικό τεστ Παπανικολάου (ASCUS). Μερικές φορές το αποτέλεσμα του τεστ Παπανικολάου αναφέρεται σαν ASCUS (διαβάστε επίσης Παθολογικό τεστ Παπανικολάου Πως αντιμετωπίζεται;). Πρόκειται για την παρουσία κυττάρων που ενώ δεν έχουν φυσιολογική εμφάνιση δεν έχουν σαφή χαρακτηριστικά προ-καρκινικής αλλοίωσης. Το HPV-DNA βοηθά σε κάποιες περιπτώσεις να προσδιοριστεί αν ο HPV είναι η αιτία αυτών των αλλοιώσεων. Αν υπάρχει όντως παρουσία του ιού χρειάζεται να γίνουν περισσότερες εξετάσεις (π.χ. κολποσκόπηση). Σε αυτή την περίπτωση το τεστ βοηθά να αποφασίσουμε εάν χρειάζονται επιπλέον εξετάσεις. Μετά από θεραπεία για προ-καρκινικές αλλοιώσεις ή καρκίνο. Το HPV-DNA τεστ χρησιμοποιείται σε αυτές τις περιπτώσεις για να ανιχνεύσει την παρουσία εμμένουσας (υπολειμματικής) λοίμωξης από τον HPV στα κύτταρα του τραχήλου της μήτρας. Αν έχετε υποβληθεί σε θεραπεία για προ-καρκινικές αλλοιώσεις ή καρκίνο συζητείστε με τον ιατρό σας για το είδος των εξετάσεων που πρέπει να γίνονται και την συχνότητα τους. Σε αυτή την περίπτωση το τεστ βοηθά να εκτιμήσουμε εάν έχει γίνει πλήρης αφαίρεση των αλλοιώσεων.

Υπάρχει HPV–DNA τεστ για άλλα μέρη του σώματος ή για τον άνδρα;
Προς το παρόν δεν υπάρχουν εγκεκριμένα τεστ για την ανίχνευση του HPV σε άλλα μέρη του σώματος της γυναίκας (στόμα, φάρυγγας, πρωκτός) ή στον άνδρα. Το HPV-DNA τεστ χρησιμοποιείται μόνο την ανίχνευση του ιού στον τράχηλο της μήτρας. Αυτό συμβαίνει επειδή για τον τράχηλο:
Μπορούμε να αναγνωρίσουμε με ακρίβεια τις αλλοιώσεις που προκαλεί ο ιός στα κύτταρα. Γνωρίζουμε την εξέλιξη που μπορεί να έχουν οι αλλοιώσεις και πώς να τις παρακολουθήσουμε. Έχουμε αξιόπιστη και αποτελεσματική αντιμετώπιση και θεραπεία για κάθε στάδιο εξέλιξης των αλλοιώσεων.
Υπάρχουν HPV-DNA τεστ, σε ερευνητικό επίπεδο μόνο, για την ανίχνευση του ιού σε άλλα μέρη του σώματος. Όμως δεν υπάρχουν ακόμη αποδεδειγμένα αποτελεσματικοί τρόποι αντιμετώπισης της παρουσίας του ιού εκεί. Ακόμη και η ακρίβεια αυτών των τεστ σε άλλα μέρη του σώματος δεν έχει αποδειχθεί.
Δεν υπάρχει λόγος να ελέγχεται κάποιος μόνο και μόνο για να μάθει εάν έχει τον HPV. Οι περισσότεροι άνθρωποι (γυναίκες και άντρες) σε κάποια φάση της ζωής τους θα έρθουν σε επαφή με τον HPV. Ο προσδιορισμός της κατάστασης ενός ατόμου (γυναίκα ή άνδρας) ως «HPV θετικού» δεν έχει σημασία. Το αποτέλεσμα του HPV-DNA τεστ αλλάζει με την πάροδο του χρόνου (μήνες ή χρόνια) καθώς η άμυνα του οργανισμού αντιμετωπίζει τον ιό.

Τι ποσοστό του πληθυσμού έχει έστω και έναν τύπο HPV; Πρόκειται για επιδημία;
Ο λόγος που ονομάζεται και «σιωπηλή επιδημία» είναι γιατί ακριβώς είναι μια μόλυνση πολύ διαδεδομένη που συνήθως δεν προκαλεί συμπτώματα. Κάποιος μπορεί να προσβληθεί και να το μάθει πολλά χρόνια αργότερα. Η πιθανότητα που έχει μια έφηβη ή ένας έφηβος να μολυνθεί από κάποιον HPV κατά τη διάρκεια της ζωής της υπολογίζεται μεγαλύτερη από 90%.
Υπάρχουν περίπου 40 HPV, οι γεννητικοί τύποι, που μεταδίδονται με τη σεξουαλική επαφή και είναι αυτοί που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: Στους χαμηλού κινδύνου (που προκαλούν κατά κανόνα καλοήθεις αλλοιώσεις, όπως κονδυλώματα) και στους υψηλού κινδύνου (που μπορεί υπό κατάλληλες συνθήκες να προκαλέσουν καρκίνους σε διάφορα όργανα).

Για τι είδους καρκίνους μιλάμε;
Στις γυναίκες το κύριο όργανο-στόχος των συγκεκριμένων ιών είναι ο τράχηλος της μήτρας. Συνδέονται όμως αιτιολογικά και με ένα μέρος των καρκίνων αιδοίου, κόλπου και πρωκτού.
Στους άνδρες οι HPV υψηλού κινδύνου συνδέονται αιτιολογικά με τους καρκίνους του πέους (που είναι σχετικά σπάνιοι) και του πρωκτού (συχνότεροι στους ομοφυλόφιλους).
Μελέτες έδειξαν επίσης τα τελευταία χρόνια ότι οι HPV προκαλούν ένα μέρος από τους καρκίνους σε περιοχές όπως αμυγδαλές, γλώσσα, ρινοφάρυγγα, λάρυγγα. Οι συγκεκριμένοι καρκίνοι είναι συχνότεροι στους άνδρες.

Πόσο πρέπει να ανησυχούμε εάν διαγνωστούμε με HPV;
Σίγουρα δεν υπάρχει λόγος για πανικό. Γιατί μπορεί η μόλυνση να είναι πολύ συχνή στον πληθυσμό, ευτυχώς της οι καρκίνοι είναι σχετικά σπάνιοι, προλαμβάνονται και δεν είναι απειλητικοί για τη ζωή. Θα πρέπει να εξηγήσουμε εδώ ότι στο 80-90% των γυναικών που μολύνονται από κάποιον HPV, η φλεγμονή καταστέλλεται από μόνη της μέσα σε 2 χρόνια, χωρίς καμιά θεραπεία. Ο κίνδυνος εστιάζεται της λίγες εκείνες γυναίκες, που δεν μπορούν να καταστείλουν τη φλεγμονή από τους HPV υψηλού κινδύνου. Όσον αφορά στην καρκινογένεση στον τράχηλο της μήτρας, συνήθως μεσολαβούν 10-30 χρόνια από τη μόλυνση μέχρι τον καρκίνο. Γι’ αυτό είναι σημαντικός ο προληπτικός έλεγχος, για να εντοπιστούν οι προκαρκινικές αλλοιώσεις και να θεραπευτούν.

Ο έλεγχος στη γυναίκα γίνεται με τεστ ΠΑΠ και HPV τεστ. Στους άνδρες γιατί δεν γίνεται προληπτικός έλεγχος;
Παλαιότερα, πριν από 20 χρόνια, γινόταν η προληπτική εξέταση αλλά δημιουργούσε προβλήματα αντί να προσφέρει κάτι σημαντικό. Και αυτό επειδή στους άνδρες, πάρα πολύ σπάνια δημιουργούνται προκαρκινικές αλλοιώσεις και καρκίνος. Συνήθως δεν βρισκόταν τίποτα (επειδή οι μολύνσεις από HPV είναι κατεξοχήν παροδικές στους άνδρες) και ο άνδρας ενοχοποιούσε τη γυναίκα (ενώ στην πραγματικότητα μπορεί να έφταιγε αυτός) με αποτέλεσμα να δημιουργείται πρόβλημα στο ζευγάρι. Έτσι αποφασίστηκε σε διεθνές επίπεδο να μη γίνεται προληπτικός έλεγχος. Εάν όμως ο άνδρας παρατηρήσει κάτι εμφανές στο πέος, εξυπακούεται ότι πρέπει να εξεταστεί σε Δερματολόγο. Πολύ σημαντικό είναι επίσης να εμβολιάζονται και οι άνδρες επειδή έτσι μόνο θα μειωθεί η μόλυνση στον πληθυσμό. Ο εμβολιασμός θα τους προφυλάξει για τους σπάνιους καρκίνους στο πέος αλλά κυρίως για τους καρκίνους στον πρωκτό και στον στοματοφάρυγγα.
Παλαιότερα, πριν από 20 χρόνια, γινόταν η προληπτική εξέταση αλλά δημιουργούσε προβλήματα αντί να προσφέρει κάτι σημαντικό. Και αυτό επειδή στους άνδρες, πάρα πολύ σπάνια δημιουργούνται προκαρκινικές αλλοιώσεις και καρκίνος. Συνήθως δεν βρισκόταν τίποτα (επειδή οι μολύνσεις από HPV είναι κατεξοχήν παροδικές στους άνδρες) και ο άνδρας ενοχοποιούσε τη γυναίκα (ενώ στην πραγματικότητα μπορεί να έφταιγε αυτός) με αποτέλεσμα να δημιουργείται πρόβλημα στο ζευγάρι. Έτσι αποφασίστηκε σε διεθνές επίπεδο να μη γίνεται προληπτικός έλεγχος. Εάν όμως ο άνδρας παρατηρήσει κάτι εμφανές στο πέος, εξυπακούεται ότι πρέπει να εξεταστεί σε Δερματολόγο. Πολύ σημαντικό είναι επίσης να εμβολιάζονται και οι άνδρες επειδή έτσι μόνο θα μειωθεί η μόλυνση στον πληθυσμό. Ο εμβολιασμός θα τους προφυλάξει για τους σπάνιους καρκίνους στο πέος αλλά κυρίως για τους καρκίνους στον πρωκτό και στον στοματοφάρυγγα.

Προστατεύει το προφυλακτικό;
Σε ποσοστό 70%. Και αυτό γιατί η μετάδοση του ιού γίνεται μέσω της δερματικής επαφής, οπότε το προφυλακτικό παρέχει προστασία μόνο για το δέρμα που καλύπτεται από αυτό. Είναι καλό να χρησιμοποιείται ωστόσο επειδή προφυλάσσει και από άλλα σοβαρά νοσήματα (AIDS, ηπατίτιδες, χλαμυδιακές λοιμώξεις, κλπ).

Τι είναι ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV: Human Papillomavirus )
Ο ιός αποτελεί μία μη αυτοτελή μορφή ζωής . Η επιβίωση και ο πολλαπλασιασμός του προϋποθέτει την ενσωμάτωσή του σε ένα κύτταρο ξενιστή. Ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) είναι ένας ιός που περιέχει DNA στο γεννητικό του υλικό και τα κύτταρα του ανθρώπου αποτελούν τον ξενιστή τους .Υπάρχουν περισσότεροι από 200 διαφορετικοί τύποι HPV (ορότυποι) και διακρίνονται σε υψηλού ή χαμηλού κινδύνου ανάλογα με την δυνατότητά τους να προκαλέσουν ανάπτυξη καρκινικών ή άλλων βλαβών.

Τι προκαλεί ο ιός HPV σε μία γυναίκα που θα τον “κολλήσει”;
Οι υψηλού κινδύνου τύποι HPV, που ονομάζονται και ογκογεννετικοί, αν δεν υποστρέψουν με τη βοήθεια του ανοσολογικού συστήματος μπορούν να προκαλέσουν στη γυναίκα συνηθέστερα καρκίνο τραχήλου μήτρας, και σπανιότερα καρκίνο του κόλπου ή καρκίνο του αιδοίου. Οι χαμηλού κινδύνου τύποι ενίοτε προκαλούν γεννητικά κονδυλώματα τα οποία δεν είναι καρκίνος. Αξίζει να τονισθεί ότι η πλειοψηφία των μολύνσεων από τον ιό HPV δεν οδηγεί σε καρκίνο.
Πέραν του γυναικολογικού γεννητικού συστήματος διαφορετικοί τύποι του ιού μπορούν να προσβάλλουν και άλλες περιοχές του σώματος όπως τα χέρια, τα πέλματα, τους βλεννογόνους του αναπνευστικού και του κατώτερου τμήματος του παχέος εντέρου.

Ποιοι είναι οι πιο συχνοί τύποι ;
Οι τύποι 16 και 18 είναι οι πιο συχνοί και ευθύνονται συνολικά για το 75% περίπου των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας και για το 55% περίπου των υψηλόβαθμων προκαρκινικών βλαβών (βαθμού 3) στο ίδιο σημείο.
Οι τύποι 6 και 11 είναι οι πιο συχνοί από τους καλοήθεις τύπους και ενοχοποιούνται για το 90% περίπου των γεννητικών κονδυλωμάτων.

Τι προκαλεί ο ιός αυτός σε έναν άνδρα που θα τον “κολλήσει” ;
Οι άνδρες οι οποίοι προσβάλλονται από ογκογεννετικούς τύπους HPV μπορούν να αναπτύξουν καρκίνο του πρωκτού ή καρκίνο του πέους. Η συχνότητα εμφάνισης των καρκίνων αυτών είναι πολύ μικρότερη σε σχέση με την αντίστοιχη των γυναικών. Ο άνδρας φαίνεται ότι είναι κυρίως φορέας της λοίμωξης (μεταφέρει και μεταδίδει τον ιό HPV, δεν νοσεί), ενώ συγχρόνως αποδεικνύεται ικανότερος (ο ανδρικός οργανισμός) να υποστρέφει τις προκληθείσες από τον ιό βλάβες πιθανότατα λόγω του διαφορετικού επιθηλίου του γεννητικού του συστήματος. Οι καλοήθεις τύποι προκαλούν την ανάπτυξη γεννητικών κονδυλωμάτων όπως και στη γυναίκα.

Προκαλούν όλοι οι ιοί των θηλωμάτων αλλοιώσεις στο γεννητικό σύστημα;
Στις μέρες μας έχουν αναγνωριστεί 200 διαφορετικοί τύποι ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων, εκ των οποίων περίπου 40 έχουν συσχετισθεί με το γεννητικό σύστημα.

Πως μεταδίδεται ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων ;
Αδιαμφισβήτητα οι σεξουαλικές επαφές αποτελούν την συχνότερη αιτιολογία μετάδοσης των ιών αυτών, χωρίς μάλιστα να απαιτείται πάντα πλήρης διείσδυση κατά τη σεξουαλική επαφή Ελέγχονται και χρήζουν επιστημονικής τεκμηρίωσης οι εναλλακτικές οδοί μετάδοσης του ιού. Οποιαδήποτε άλλη εναλλακτική οδός μετάδοσης, όπως μέσω των χεριών ή μέσω υφασμάτων, υφίσταται εντονότατη επιστημονική κριτική – αμφισβήτηση, δεν μπορεί όμως και να αποκλεισθεί.

Σε πόσο χρόνο από τη λοίμωξη από τον ιό θα νοσήσω;
Δεν υπάρχουν ακριβή χρονοδιαγράμματα για την εξέλιξη της λοίμωξης από τον ιό HPV. Σύμφωνα με κάποια προτεινόμενα μοντέλα ο μέσος χρόνος που μεσολαβεί από την πρώτη επαφή με τον ιό μέχρι την εκδήλωση καρκίνου κυμαίνεται από 9 έως 15 έτη. Μικρότερα χρονικά διαστήματα μεσολαβούν από την πρωτολοίμωξη μέχρι την εμφάνιση των προκαρκινικών βλαβών. Οι χαμηλόβαθμες προκαρκινικές βλάβες (1ου βαθμού) δύνανται να αναγνωρισθούν μετά από 4 μήνες ενώ οι προκαρκινικές βλάβες 2ου βαθμού συνηθέστερα αναδεικνύονται μετά από 14 μήνες κατά μέσο όρο.

Πως μπορώ να καταλάβω ότι κόλλησα τον ιό ;
Ο ιός είναι ασυμπτωματικός και δεν γίνεται αντιληπτός από την/τον ασθενή παρά μόνο στην περίπτωση ανάπτυξης γεννητικών (οξυτενών) κονδυλωμάτων στα έξω γεννητικά όργανα. Τα οξυτενή κονδυλώματα είναι μαλακές, σαρκώδεις εκβλαστήσεις στο χρώμα του δέρματος που εντοπίζονται συνηθέστερα στα εξωτερικά γεννητικά όργανα, τον πρωκτό, τον κόλπο και τον τράχηλο της μήτρας. Η απουσία οξυτενών κονδυλωμάτων στο αιδοίο και η ύπαρξη ασυμπτωματικής HPV λοίμωξης στον τράχηλο της μήτρας αποτελεί το συνηθέστερο σενάριο.

Η δοκιμασία κατά Παπανικολάου (Pap test) μπορεί να ανιχνεύσει τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων;
Η δοκιμασία κατά Παπανικολάου αποτελεί μια κυτταρολογική εξέταση μέσω της οποίας αναγνωρίζονται τα προσβεβλημένα από τον ιό HPV κύτταρα (κοιλοκύτταρα) καθώς και οι μεταγενέστερες επιδράσεις του ιού στα κύτταρα αυτά. Ο ιός όταν ενσωματώνει το γενετικό υλικό του στα κύτταρα του ξενιστή (κύτταρα του τραχήλου της μήτρας) προκαλεί μια σειρά από αλλαγές στην μορφολογία των κυττάρων αυτών. Οι συνηθέστερες αλλοιώσεις είναι οι χαμηλόβαθμες ενδοεπιθηλιακές βλάβες, σπανιότερα υψηλόβαθμες ενδοεπιθηλιακές βλάβες και σπανιότατα καρκινικές.

Υπάρχουν εξετάσεις ανίχνευσης της λοίμωξης από τον ιό;
Υπάρχουν ειδικές εξετάσεις ανίχνευσης του ιού που στηρίζονται στην ανάλυση του (γονιδιώματος) DNA του ιού με μοριακές τεχνικές. Οι εξετάσεις αυτές μπορούν να ανακαλύψουν τον ιό και τον τύπο του ιού ακόμα και στα αρχικά στάδια της λοίμωξης.

Το προφυλακτικό με προστατεύει από τον ιό ;
Το ανδρικό προφυλακτικό αποδεδειγμένα μειώνει τη πιθανότητα μετάδοσης του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων, δεν μπορεί όμως να την αποκλείσει πλήρως.

Μπορώ να προφυλαχθώ από τον ιό χωρίς να εμβολιασθώ;
Η εξαρχής αποχή από τις σεξουαλικές επαφές ή η μονογαμική σχέση με επίσης μονογαμικό σύντροφο μπορούν να αποτρέψουν τη λοίμωξη από τον ιό. Σε διαφορετική περίπτωση ο καλύτερος τρόπος προφύλαξης από τον ιό είναι ο εμβολιασμός με το HPV εμβόλιο προ της ενάρξεως των σεξουαλικών επαφών.

Σε ποια ηλικία κινδυνεύω περισσότερο;
Από την εφηβεία μέχρι περίπου τα 25 έτη φαίνεται πως είναι το κρισιμότερο χρονικό διάστημα μιας γυναίκας για την αρχική εκδήλωση της HPV λοίμωξης. Σε αυτό το χρονικό διάστημα η πλειοψηφία των γυναικών ξεκινούν τις σεξουαλικές τους επαφές και η μορφολογία του τραχήλου διευκολύνει την λοίμωξη από τον ιό. Τα παραπάνω επιβεβαιώνονται και από επιδημιολογικά δεδομένα.

Κινδυνεύω σε όλη μου τη ζωή να κολλήσω τον ιό ;
Κάθε σεξουαλικά ενεργή γυναίκα κινδυνεύει να νοσήσει από τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων. Όσο μικρότερη ηλικιακά είναι μια γυναίκα τόσο ευκολότερα προσβάλλεται από τον HPV αλλά συγχρόνως καταφέρνει ευκολότερα να ξεπερνά την λοίμωξη. Αντίθετα οι μεγαλύτερες ηλικιακά γυναίκες προσβάλλονται δυσκολότερα από τον ιό αλλά όταν συμβαίνει αυτό, δυσκολεύονται περισσότερο να τον αποβάλλουν.

ΟΞΥΤΕΝΗ ΚΟΝΔΥΛΩΜΑΤΑ: ΟΛΕΣ ΟΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Ετυμολογικά η μεν λέξη κονδύλωμα προέρχεται από την λέξη κόνδυλος, που σημαίνει αποστρογγυλωμένη διόγκωση, προεξοχή, άκρο.
Η κατάληξη –ωμα προέρχεται από την κατάληξη των ουδέτερων ουσιαστικών που δηλώνουν ασθένεια ή παθολογική κατάσταση, π.χ. αιμαγγείωμα, αιμάτωμα, λίπωμα, καλοήθες ογκίδιο που αναπτύσσεται και μεγαλώνει.
Η δε λέξη οξυτενές προέρχεται ετυμολογικά από τις λέξεις οξύς και τείνω, που σημαίνει, οξύαιχμο, έχων οξεία, αιχμηρή απόληξη, ή λογχοειδές, που σημαίνει έχων απόληξη δίκην λόγχης. Σημειώνεται ότι τα κονδυλώματα γίνονται συνήθως, και όχι πάντα, οξυτενή κατά την τελική τους διαμόρφωση και όχι απαραίτητα κατά την αρχική τους φάση.
Από τα αρχαία χρόνια και την εποχή του Ιπποκράτη οι βλάβες αυτές στη γεννητική και περιγεννητική περιοχή, ήταν γνωστές και τους δόθηκε ο όρος κονδύλωμα. Ο όρος κονδύλωμα σημαίνει «στρογγυλό έπαρμα πλησίον του πρωκτού» αφού από τα αρχαία χρόνια ήταν ένα εύρημα σε ομοφυλόφιλους άνδρες.
Πρόκειται για το συχνότερο σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα.
Η σεξουαλική μετάδοση των κονδυλωμάτων περιγράφηκε για πρώτη φορά το 1954, όταν ο Barret ανακοίνωσε ότι εντοπίστηκαν σε 24 γυναίκες, 6 εβδομάδες αφότου είχαν επιστρέψει οι σύζυγοί τους από την στρατιωτική εκστρατεία στην Άπω Ανατολή (πόλεμος Κορέας). Όλοι οι σύζυγοι είχαν έρθει σε επαφή με γυναίκες από την Άπω Ανατολή και όλοι είχαν κονδυλώματα στο πέος.
Δερματικά Κονδυλώματα HPV
Τα δερματικά κονδυλώματα HPV οφείλονται σε στελέχη του HPV χαμηλού κινδύνου, στελέχη δηλαδή που δεν είναι καρκινογόνα. Τέτοιου είδους στελέχη, μπορεί να συνυπάρχουν στις βλάβες των δερματικών κονδυλωμάτων ταυτόχρονα με στελέχη υψηλού κινδύνου. Η ταυτοποίηση στελεχών του HPV σε δερματικά κονδυλώματα αναδεικνύει στελέχη χαμηλού κινδύνου, αλλά και στελέχη υψηλού κινδύνου.
Συμπτώματα Κονδυλωμάτων
Συνήθως τα κονδυλώματα, δεν δημιουργούν ενόχληση. Όμως σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσουν στον ασθενή κνησμό, καύσο και πόνο ενώ μπορεί να αιμορραγήσουν.
Μορφές Κονδυλωμάτων
Οι μορφολογικοί τύποι κονδυλωμάτων που συναντούμε είναι έξι:
Μορφή μικρού κουνουπιδιού, ανοιχτού ή σκούρου χρώματος
Μορφή μικρού και λείου λόφου, στο χρώμα της επιδερμίδας
Μορφή με υπερκερατωσική επιφάνεια, ανάγλυφη και τραχεία
Μορφή επίπεδη, σαν κηλίδα σκούρου χρώματος
Μορφή νηματοειδής δίκην θυσάνου, συνήθως ανοιχτόχρωμη
Μορφή με μίσχο, δίκην θηλωμάτων, συνήθως σκουρόχρωμη
Εντόπιση Κονδυλωμάτων
Στις γυναίκες τα περισσότερα κονδυλώματα εμφανίζονται στην περιοχή του αιδoίου, του περινέου και της περιπρωκτικής περιοχής.
Στους άντρες τα περισσότερα κονδυλώματα εμφανίζονται στο πέος, στο όσχεο, στην ουρήθρα και στην περιπρωκτική περιοχή.
Οι εντοπίσεις των δερματικών κονδυλωμάτων είναι στα χείλη του αιδοίου και στην είσοδο του κόλπου, στον πρωκτό, στην κεφαλή και στο σώμα του πέους, αλλά και σε περιοχές που δεν καλύπτει το προφυλακτικό όπως στη βάση του πέους, στο όσχεο, και σε γυναίκες και άνδρες, στην περιπρωκτική περιοχή, στο περίνεο, στο εφήβαιο, στους βουβώνες και στους άνω μηρούς.
Οι εντοπίσεις στις περιοχές που δεν καλύπτει το προφυλακτικό είναι πλέον συχνότατες λόγω της χρήσης προφυλακτικού και της ταυτόχρονης αγνόησης του κινδύνου μετάδοσης πέραν της περιοχής που καλύπτει αυτό.
Σπανιότερες εντοπίσεις είναι τα χείλη του στόματος, η γλώσσα, η στοματική κοιλότητα, η υπερώα (ουρανίσκος) και ο φάρυγγας. Σε αυτές τις περιπτώσεις υπάρχει ιστορικό στοματογεννητικού σεξ.
Μετάδοση Κονδυλωμάτων
Τα δερματικά κονδυλώματα είναι από τα πιο συνηθισμένα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Οι περισσότεροι άνθρωποι εκτίθενται σε έναν από τους τύπους του ιού HPV κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Δεν μολύνονται όμως όλοι, ούτε όσοι μολύνονται εκδηλώνουν όλοι τις βλάβες, γιατί ενδέχεται να υπερτερήσει το αμυντικό σύστημα του οργανισμού.
Οι τρόποι μετάδοσης των δερματικών κονδυλωμάτων είναι κατά σειρά πιθανότητας:
η σεξουαλική επαφή, κολπική ή πρωκτική χωρίς προφυλακτικό
η σεξουαλική επαφή κολπική ή πρωκτική με προφυλακτικό
η σεξουαλική επαφή η στοματογεννητική
η έντονη τριβή της γεννητικής χώρας με γεννητικά όργανα, μολυσμένα αντικείμενα (sex toys), μολυσμένες πετσέτες ή δάχτυλα
Οι παράγοντες που μπορεί να αυξάνουν τον κίνδυνο μετάδοσης του HPV και των δερματικών κονδυλωμάτων είναι:
Η συχνή εναλλαγή ερωτικών συντρόφων αυξάνει τον κίνδυνο μετάδοσης του HPV. Υπολογίζεται ότι ένας στους δύο ενεργά σεξουαλικά ενήλικες θα μολυνθεί κάποια στιγμή στη ζωή του από τον ιό.
Σε κάθε σεξουαλική επαφή με μολυσμένο άτομο οι πιθανότητες μόλυνσης είναι 70%. Μελέτες σε γυναίκες και άντρες δείχνουν θετικές αναλογικές σχέσεις μεταξύ αριθμού σεξουαλικών συντρόφων και κονδυλωμάτων. Ο αυξημένος κίνδυνος απόκτησης κονδυλωμάτων, έχει αποδειχτεί ότι συσχετίζεται με το να γνωρίζει κάποιος τον σύντροφο λιγότερο από 8 μήνες πριν ξεκινήσουν τις σεξουαλικές επαφές.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι όσο περισσότερο και καλύτερα γνωρίζει κανείς τον ερωτικό σύντροφο, τόσο μειώνεται ο κίνδυνος να μολυνθεί με κονδυλώματα. Ποτέ δεν έχει βρεθεί HPV DNA σε γυναίκα η οποία δεν είχε προηγούμενη σεξουαλική εμπειρία.
Το εξασθενημένο αμυντικό σύστημα του οργανισμού ευνοεί την ανάπτυξη του ιού και των βλαβών που προκαλεί. Ασθενείς που πάσχουν από ασθένειες που επηρεάζουν το ανοσοποιητικό σύστημα, όπως το AIDS, εμφανίζουν μεγαλύτερη συχνότητα κονδυλωμάτων.
Δεν έχει διευκρινιστεί πόσο μπορεί να καθυστερήσει η να υποστρέψει την πορεία της νόσου, το φυσιολογικό ανοσολογικό σύστημα ενός ανθρώπινου οργανισμού.
Διάφοροι μικροτραυματισμοί όπως αυτοί που δημιουργούνται από το ξύρισμα της περιγεννητικής περιοχής, αλλά και κάποιες μέθοδοι αποτρίχωσης, όπως με κερί, είναι επιπλέον επιβαρυντικοί και προδιαθετικοί παράγοντες που διευκολύνουν την είσοδο και τη μόλυνση από τα ιογενή στελέχη των δερματικών κονδυλωμάτων.
Πέραν των δερματικών κονδυλωμάτων αυξάνεται λόγω όλων των ανωτέρω παραγόντων και η συχνότητα άλλων σεξουαλικά μεταδιδομένων δερματικών νοσημάτων, όπως ο έρπης των γεννητικών οργάνων και η μολυσματική τέρμινθος. Ο προϋπάρχων ή ο συνυπάρχων έρπης των γεννητικών οργάνων, επίσης δημιουργεί εστίες εισόδου του ιού.
Το αλκοόλ έχει θεωρηθεί σαν επιβαρυντικός παράγων, αν και δεν τεκμηριώνεται σε όλες τις έρευνες κατά πόσο επηρεάζει τον κίνδυνο μετάδοσης του ιού.
Κάποιες μελέτες ενοχοποιούν επίσης το κάπνισμα και το συνδυάζουν με τον HPV ενώ κάποιες άλλες δεν βρίσκουν κάποια σύνδεση. Δεν είναι ξεκάθαρο αν το κάπνισμα λειτουργεί ως επιβαρυντικός παράγοντας για την επικράτηση του HPV ή αν το κάπνισμα είναι ένας δείκτης που συνυπάρχει με άλλες, μη μετρήσιμες, στις μελέτες αυτές, συμπεριφορές.
Σε γυναίκες που λαμβάνουν αντισυλληπτικά χάπια, παρατηρήθηκε αυξημένη παρουσία κονδυλωμάτων. Δεν έχει διευκρινιστεί εάν αυτό οφείλεται στην ορμονική ανακατάταξη ή απλά στην πιο απελευθερωμένη σεξουαλική συμπεριφορά.
Δεν έχει βρεθεί συσχέτιση μεταξύ περιτομής και κονδυλωμάτων.
Όταν μιλάμε για μόνιμη παραμονή των κονδυλωμάτων σε έναν οργανισμό, ο όρος «μόνιμη» παραπέμπει στην μόνιμη ύπαρξη της φλεγμονής παρά στην αληθινά μόνιμη παρουσία του ιού.

ΤΡΟΠΟΙ ΜΕΤΑΔΟΣΗΣ ΚΟΝΔΥΛΩΜΑΤΩΝ
Τα οξυτενή ή δερματικά κονδυλώματα, μεταδίδονται μέσω των σεξουαλικών επαφών. Είτε μιλάμε για ετεροφυλόφιλα είτε για ομοφυλόφιλα άτομα ο κίνδυνος είναι ο ίδιος.
Η απελευθέρωση στο θέμα της εναλλαγής των ερωτικών συντρόφων αλλά και οι διαφορετικές πρακτικές που υιοθετούνται στις σεξουαλικές επαφές, καθώς και η ευρεία μετακίνηση ανθρώπινων πληθυσμών, κάνουν την πιθανότητα μετάδοσης των δερματικών κονδυλωμάτων πιο μεγάλη.
Είναι άγνωστη η ελάχιστη ποσότητα ιικού φορτίου που απαιτείται για να προκληθεί η μόλυνση.
Η πιθανότητα μετάδοσης από τον έναν σύντροφο στον άλλον, ποικίλει και κατηγοριοποιείται παρακάτω, βάσει πιθανότητας από την μεγαλύτερη στην μικρότερη:
η σεξουαλική επαφή, κολπική ή πρωκτική, χωρίς προφυλακτικό
η σεξουαλική επαφή κολπική ή πρωκτική, με προφυλακτικό
η σεξουαλική επαφή χωρίς να υπάρχει διείσδυση, όπως μεταξύ γυναικών
η στοματογεννητική επαφή
η έντονη τριβή της γεννητικής και της περιγεννητικής περιοχής με γεννητικά όργανα, μολυσμένα αντικείμενα (sex toys) ή μολυσμένα δάχτυλα
η μετάδοση στο νεογνό λαρυγγικής θηλωμάτωσης ή δερματικών κονδυλωμάτων, από την μητέρα η οποία είχε κονδυλώματα στη διάρκεια της εγκυμοσύνης
Οι βλάβες που τα δερματικά κονδυλώματα HPV προκαλούν, χωρίζονται σε τρείς βασικές καταστάσεις:
Κλινικές βλάβες (αυτές που φαίνονται με γυμνό οφθαλμό)
Υποκλινικές βλάβες (οι οποίες διακρίνονται μόνο με μεγεθυντικούς φακούς και όχι με γυμνό οφθαλμό)
Λανθάνουσες βλάβες (οι οποίες δεν δίνουν κανένα ορατό σημείο και ανιχνεύονται με ταυτοποίηση PCR με τη λήψη δείγματος ιστού)
Η ισορροπία ανάμεσα στο επίπεδο του αμυντικού συστήματος του οργανισμού και στο ιικό φορτίο συντελεί έτσι ώστε οι βλάβες από την λανθάνουσα κατάσταση, να περιπέσουν σε υποκλινικές βλάβες και στη συνέχεια σε κλινικές βλάβες.
Η ισχύς της μεταδοτικότητας δεν έχει διευκρινιστεί πόσο μεγαλύτερη είναι στις κλινικές από ότι στις υποκλινικές και λανθάνουσες βλάβες.
Όταν οι κλινικές και οι υποκλινικές βλάβες έχουν δημιουργηθεί, υπάρχει περίπτωση το αμυντικό σύστημα του οργανισμού να καταφέρει να υποστρέψει τις βλάβες, να τις καταστήσει σταθερές και μη επεκτεινόμενες. Αλλά μπορεί και να μην τα καταφέρει, οπότε αυτές θα μεγεθυνθούν, θα επεκταθούν και θα πολλαπλασιαστούν.
Ποια είναι η πιθανότερη έκβαση δεν έχει διευκρινιστεί και φυσικά εξαρτάται από το ιικό φορτίο και το σύνολο των παραγόντων που επηρεάζουν το αμυντικό σύστημα του οργανισμού.

ΚΟΝΔΥΛΩΜΑΤΑ ΣΤΟΥΣ ΑΝΔΡΕΣ
Τα οξυτενή κονδυλώματα, όπως είναι η τυπική ονομασία των κονδυλωμάτων, αποτελούν το πιο κοινό σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα που οφείλεται σε ιό.
Πρόκειται για τον ιό HPV (ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων), ο οποίος ευθύνεται και για τις κοινές μυρμηκίες σε διάφορα σημεία του σώματος. Μέχρι στιγμής, έχουν ταυτοποιηθεί πάνω από 80 στελέχη του ιού, τα μισά από τα οποία περίπου προσβάλλουν τη γεννητική περιοχή.
Ο ιός εισέρχεται στο δέρμα και τους βλεννογόνους μέσα από μικροσκοπικές αμυχές στη γεννητική περιοχή, που προκαλούνται κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής δραστηριότητας. Ο HPV προκαλεί τον ταχύ πολλαπλασιασμό των κυττάρων του δέρματος, με αποτέλεσμα να αναπτύσσονται καλοήθη ογκίδια. Αυτά είναι περισσότερο ενοχλητικά παρά επικίνδυνα για τους άντρες, καθώς προσβάλλουν την ουρήθρα, το πέος, το όσχεο και την περιοχή γύρω από τον πρωκτό.
Αν τα κονδυλώματα πολλαπλασιαστούν σε μεγάλο βαθμό, μπορεί να προκαλέσουν εκτεταμένες πλάκες με μαλακή (στο στέλεχος του πέους) ή τραχιά υφή (στην περιπρωκτική περιοχή). Μπορεί να έχουν ακόμα την εικόνα ενός μικρού κουνουπιδιού ή να είναι επίπεδα και σκουρόχρωμα.
Αρκετές φορές όμως, δεν είναι άμεσα ορατά, καθώς καλύπτονται από την τριχοφυΐα της περιοχής ή βρίσκονται στην εσωτερική επιφάνεια του δέρματος που καλύπτει την βάλανο, σε περίπτωση που δεν έχει πραγματοποιηθεί περιτομή.
Σε κάθε περίπτωση, τα κονδυλώματα στον άντρα είναι ιδιαίτερα μεταδοτικά και μπορεί να μολύνουν την ερωτική σύντροφο από την πρώτη κιόλας σεξουαλική επαφή ή το άγγιγμα υγρών επιφανειών.
Μετάδοση
Μετά την αρχική μόλυνση με τον HPV, η λοίμωξη μπορεί να παραμείνει σε λανθάνουσα κατάσταση στο δέρμα ή να διατηρηθεί για κάποιο διάστημα σε υποκλινική μορφή, δηλαδή να υπάρχουν δερματικά κονδυλώματα που δεν είναι εμφανή με γυμνό οφθαλμό και χρειάζονται ειδικά όργανα για την εντόπισή τους.
Αυτό σημαίνει ότι πολλοί άντρες μπορεί να έχουν δερματικά κονδυλώματα χωρίς να το γνωρίζουν.
Πιο επιρρεπείς στην μόλυνση είναι οι άντρες:
Που υποφέρουν από εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα
Που αλλάζουν τακτικά ερωτικές συντρόφους χωρίς να χρησιμοποιούν πάντα προφυλακτικό
Εδώ βέβαια θα πρέπει να σημειωθεί ότι καθώς το προφυλακτικό δεν καλύπτει όλη την περιγεννητική περιοχή ή όλα τα στάδια της ερωτικής συνεύρεσης, δεν προσφέρει απόλυτη προστασία.
Παραμένει όμως το κύριο μέσο προφύλαξης ενός άνδρα απέναντι στα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα.
Αξίζει να επισημανθεί ότι το 20% των ανθρώπων με οξυτενή κονδυλώματα, υποφέρει και από κάποιο άλλο σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα.
Σχεδόν το 90% των κονδυλωμάτων προκαλείται από δύο συγκεκριμένα στελέχη του ιού HPV (6 και 11), που θεωρούνται «χαμηλού κινδύνου» σε ό,τι αφορά την πιθανότητα καρκινογένεσης.
Σε γενικές γραμμές, τα ίδια τα κονδυλώματα είναι ανώδυνα, όμως ταλαιπωρούν τους ασθενείς εξαιτίας του σημείου εκδήλωσης και του μεγέθους τους. Μπορεί να προκαλέσουν αίσθημα κνησμού, δύσοσμες εκκρίσεις ή ακόμα και αιμορραγία, κυρίως άμα ερεθιστούν, ενώ σε περίπτωση που φράξουν την έξοδο της ουρήθρας, παρατηρείται πόνος και δυσκολία στην ούρηση.
Διάγνωση
Η διάγνωση των κονδυλωμάτων στον άντρα γίνεται αρχικά με την κλινική εξέταση και τη χρήση ειδικών δερματολογικών οργάνων. Πραγματοποιείται επισκόπηση της περιγεννητικής και περιπρωκτικής περιοχής, ουρηθροσκόπηση, πρωκτοσκόπηση, καθώς και επισκόπηση της στοματικής κοιλότητας, αφού υπάρχει πάντα η πιθανότητα μεταφοράς του ιού HPV στον βλεννογόνο του στόματος κατά τη διάρκεια της ερωτικής πράξης.
Εάν εντοπιστούν κονδυλώματα, γίνεται συλλογή βιολογικού δείγματος ώστε να πραγματοποιηθεί HPV-test, με στόχο την ανίχνευση του ιικού γονιδιώματος και την τυποποίηση των στελεχών του HPV. Η ακριβής τυποποίηση του ιού HPV είναι πολύ σημαντική, καθώς ορισμένοι από τους «υψηλού κινδύνου» τύπους ενοχοποιούνται για την εμφάνιση καρκίνου του πέους ή του πρωκτού στους άνδρες.
Έχει υπολογιστεί ότι ο ιός HPV ευθύνεται για το 95% των περιστατικών καρκίνου του πρωκτού και το 35% των καρκίνων του πέους.
Σε περίπτωση ενδοπρωκτικών κονδυλωμάτων, συστήνεται η μέθοδος του τεστ-ΠΑΠ. Στην προκειμένη περίπτωση, το τεστ-ΠΑΠ ανιχνεύει τυχόν δυσπλασίες και προκαρκινικές βλάβες στα κύτταρα του πρωκτού. Μπορεί να πραγματοποιηθεί τόσο σε γυναίκες, όσο και σε άνδρες, καθώς πρόκειται ουσιαστικά για μία κυτταρολογική εξέταση.
Συχνά, συστήνονται και ειδικές αιματολογικές εξετάσεις για τον έλεγχο ύπαρξης άλλων σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων.
Θεραπεία
Η πλέον σύγχρονη και ενδεδειγμένη θεραπεία για την αντιμετώπιση των κονδυλωμάτων στον άντρα είναι η αφαίρεσή τους με εξελιγμένο Laser CO2. Σε έναν άρτια εξοπλισμένο χώρο, στελεχωμένο με έμπειρο ιατρονοσηλευτικό προσωπικό που αποτελείται μόνο από άνδρες, και με ιδιαίτερη έμφαση στη διακριτικότητα, τα κονδυλώματα θεραπεύονται άμεσα, πλήρως και ανώδυνα.
Χρειάζεται μόνο μία συνεδρία ώστε να εξαλειφθούν όλες οι βλάβες, όχι μόνο οι ορατές, αλλά και οι υποκλινικές, αυτές δηλαδή που δεν φαίνονται με γυμνό μάτι αλλά συχνά αποτελούν αιτία υποτροπών και εστία μεταδοτικότητας. Σε περίπτωση που διαπιστωθούν και στοματικά ή ενδοπρωκτικά κονδυλώματα, αντιμετωπίζονται και αυτά με την ίδια μέθοδο.

ΚΟΝΔΥΛΩΜΑΤΑ ΣΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ
Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις, το 70% του γυναικείου πληθυσμού έχει κονδυλώματα!
Το ποσοστό αυτό, στο οποίο υπολογίζονται πολλές γυναίκες που δεν γνωρίζουν ότι έχουν προσβληθεί από τον λεγόμενο «ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων» (HPV), εξηγεί γιατί τα κονδυλώματα είναι το πιο κοινό σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα.
Τα οξυτενή κονδυλώματα, όπως είναι η τυπική ονομασία τους, οφείλονται σε στελέχη του ιού HPV, ο οποίος ευθύνεται και για τις κοινές μυρμηκίες. Περίπου 40 από τα 80 γνωστά στελέχη του προσβάλλουν τη γεννητική περιοχή των γυναικών, προκαλώντας μικρά ογκίδια στα χείλη του αιδοίου, τα τοιχώματα του κόλπου, την περινεϊκή περιοχή, αλλά και στη μήτρα.
Τα ογκίδια αυτά έχουν συνήθως καφέ ή γκρίζα απόχρωση, και στην αρχή μοιάζουν με ρώγες σταφυλιού, όμως καθώς αναπτύσσονται, αποκτούν την όψη του κουνουπιδιού. Ορισμένες φορές ωστόσο, είναι τόσο μικρά και επίπεδα που δεν μπορούν να παρατηρηθούν δια γυμνού οφθαλμού.
Σε κάθε περίπτωση, προκαλούν κνησμό και ενόχληση στην περιοχή, αυξημένες κολπικές εκκρίσεις, αλλά και αιμορραγία κατά τη σεξουαλική διείσδυση.
Σε περίπτωση που δεν ακολουθηθεί ειδική αγωγή, τα κονδυλώματα μπορεί να επεκταθούν, να δημιουργήσουν μεγάλες πλάκες και να φράξουν τον κόλπο ή το ουροποιητικό σύστημα.
Το πιο ανησυχητικό όμως είναι ότι ορισμένα από τα στελέχη αυτά (όπως τα 16, 18, 31, 33 και 45) θεωρούνται υπεύθυνα για πρόκληση δυσπλασιών και μετέπειτα κακοηθειών στα έσω και έξω γεννητικά όργανα (κυρίως στον τράχηλο της μήτρας).
Έχει υπολογιστεί ότι ο ιός HPV ευθύνεται σχεδόν για το 100% των περιστατικών καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, το 95% των καρκίνων του πρωκτού, το 65% των καρκίνων του κόλπου και το 50% των καρκίνων του αιδοίου.
Μετάδοση
Ο ιός μεταδίδεται κατά κύριο λόγο με:
Τη σεξουαλική επαφή
Τον στοματικό έρωτα
Από τη στιγμή που ο ιός θα προσβάλλει τα κύτταρα του δέρματος ή των βλεννογόνων, μπορεί να μείνει σε λανθάνουσα κατάσταση για πολλούς μήνες ή ακόμα και χρόνια, μέχρι να εκδηλωθούν τα πρώτα συμπτώματα.
Σε γενικές γραμμές πάντως, τα δύο τρίτα των γυναικών που έρχονται σε επαφή με μολυσμένο ερωτικό σύντροφο, εμφανίζουν συμπτώματα μέσα σε 3-6 μήνες από τη στιγμή της σεξουαλικής πράξης.
Περισσότερο κινδυνεύουν οι γυναίκες που:
Συνουσιάζονται με πολλούς συντρόφους χωρίς να παίρνουν προφυλάξεις
Έχουν ιστορικό κάποιου άλλου σεξουαλικά μεταδιδόμενου νοσήματος
Όσες υποφέρουν από εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα
Πρόληψη & διάγνωση
Σταθμός για την πρόληψη της λοίμωξης αποτελεί το νέο τετραδύναμο εμβόλιο, που προφυλάσσει από τα στελέχη του ιού HPV 6, 11, 16 και 18. Χορηγείται σε τρεις δόσεις στις ηλικίες 12-25, χωρίς φυσικά να αποκλείονται μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα καρκινογόνα στελέχη του ιού δεν προκαλούν ορατά κονδυλώματα. Προκαλούν όμως δυσπλασία, μία προκαρκινική βλάβη στα κύτταρα του τραχήλου της μήτρας ή του ορθού. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι κάθε δυσπλασία θα εξελιχθεί σε κακοήθεια (μόνο το 2%).
«Φως» στη διάγνωση ρίχνει ένα ήπιο διάλυμα ακετικού οξέως, το οποίο χρησιμοποιείται πάνω στα γεννητικά όργανα για να κάνει πιο ευδιάκριτα τα κονδυλώματα μέσω ειδικού μικροσκοπίου και δερματολογικών οργάνων.
Καθοριστική είναι επίσης η κολποσκόπηση και το τεστ-ΠΑΠ (εξέταση τραχηλικού επιχρίσματος), η επανάληψη του οποίου συστήνεται κάθε έξι μήνες για τη διάγνωση πιθανών τραχηλικών αλλοιώσεων. Η μέθοδος του τεστ- ΠΑΠ χρησιμοποιείται και για την εξέταση πρωκτικού επιχρίσματος στην περίπτωση ενδοπρωκτικών κονδυλωμάτων. Το τεστ-ΠΑΠ ωστόσο δεν αρκεί. Θα πρέπει να συνοδεύεται από HPV-test, το οποίο επιτρέπει την ανίχνευση του ιικού γονιδιώματος και την τυποποίηση των στελεχών του HPV.
Σε επίπεδο εξέτασης, πραγματοποιείται και επισκόπηση της στοματικής κοιλότητας, καθότι κατά τη διάρκεια των ερωτικών πράξεων ο ιός HPV μπορεί να μεταφερθεί και να απειλήσει την υγεία του στοματοφάρυγγα.
Θεραπεία
Αμέσως μόλις γίνει η διάγνωση, είναι δυνατή η άμεση και πλήρης αφαίρεση των κονδυλωμάτων με την πλέον σύγχρονη και ενδεδειγμένη θεραπεία βασισμένη στη χρήση εξελιγμένου Laser CO2. Σε ειδικά εξοπλισμένη γυναικολογική αίθουσα, έμπειρο και άριστα εκπαιδευμένο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό που αποτελείται μόνο από γυναίκες, εφαρμόζει τη θεραπεία άμεσα, ανώδυνα και με διακριτικότητα.
Αρκεί μόνο μία συνεδρία για να εξαλειφθούν όλες οι βλάβες, ακόμα και οι υποκλινικές, αυτές δηλαδή που δεν φαίνονται δια γυμνού οφθαλμού και αποτελούν αιτία για υποτροπές και ανάπτυξη νέων βλαβών στο μέλλον. Σε περίπτωση που εντοπιστούν και στοματικά, ενδοκολπικά ή ενδοπρωκτικά κονδυλώματα, αντιμετωπίζονται και αυτά με την ίδια μέθοδο, καθώς μπορεί να μεταφέρουν τον επικίνδυνο ιό HPV στον τράχηλο της μήτρας και να τον απειλήσουν με κυτταρικές δυσπλασίες.
Η μέθοδος είναι απολύτως ανώδυνη, καθώς στην περιοχή προηγείται τοπική εφαρμογή αναισθητικής κρέμας. Αξίζει να σημειωθεί ότι η δέσμη του Laser στοχεύει με ακρίβεια πάνω στις βλάβες και τις καταστρέφει επιλεκτικά, χωρίς να επηρεάζεται ο γειτονικός υγιής ιστός.
Πρόκειται για τη μοναδική θεραπεία που δεν αφήνει ουλές ή σημάδια στο δέρμα, όπως πολλές φορές συμβαίνει με τις μεθόδους της κρυοθεραπείας και της διαθερμοπηξίας (ηλεκτροκαυτηρίασης). Το δέρμα μένει υγιές και ομοιόχρωμο, ακριβώς όπως ήταν πριν μολυνθεί από τον ιό HPV.
Μετά τη θεραπεία με Laser CO2, οι ασθενείς μπορούν να επιστρέψουν άμεσα στις καθημερινές τους δραστηριότητες. Στο διάστημα της αποθεραπείας, δεν υπάρχει πόνος και γι’ αυτό δεν χορηγούνται αναλγητικά φάρμακα.

ΚΟΝΔΥΛΩΜΑΤΑ ΣΤΗ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΚΟΙΛΟΤΗΤΑ
Σε πλήρη έξαρση παρατηρείται η εκδήλωση κονδυλωμάτων στις στοματικές κοιλότητες, με τους ειδικούς να προειδοποιούν για τον «νέο καρκίνο του σεξ».
Αυτό που μέχρι πριν από λίγες δεκαετίες χαρακτηριζόταν ως σπάνιο φαινόμενο, διότι τα στελέχη του ιού HPV δείχνουν την προτίμησή τους στις πρωκτογεννητικές περιοχές, πλέον χαρακτηρίζεται ως καλπάζον.
Αναφέρονται πλέον πολλά περιστατικά, όπου ο ιός έχει προσβάλλει τη στοματική κοιλότητα και απειλεί με ανάπτυξη όγκων στον στοματοφάρυγγα.
Ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων, όπως είναι η τυπική ονομασία του ιού HPV, είναι ο ίδιος που ευθύνεται για τις κοινές μυρμηκίες σε διάφορα σημεία του σώματος. Οι επιστήμονες έχουν ταυτοποιήσει πάνω από 80 στελέχη του ιού, τα μισά εκ των οποίων ευθύνονται για την εκδήλωση κονδυλωμάτων στις πρωκτογεννητικές περιοχές τόσο στους άνδρες, όσο και στις γυναίκες.
Μέχρι πρότινος όμως, τα κονδυλώματα στο στόμα διαπιστώνονταν σπάνια και ήταν σε μεγαλύτερο βαθμό οι γυναίκες εκείνες που ανησυχούσαν για τα ογκογόνα στελέχη του ιού, που μπορεί να οδηγήσουν σε καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.
Πλέον όμως, ο κίνδυνος καρκίνου ελλοχεύει και για τους άνδρες, ως αποτέλεσμα της αλλαγής των σεξουαλικών πρακτικών την τελευταία δεκαετία.
Όλες οι πρόσφατες επιστημονικές έρευνες καταγράφουν την απειλή που φέρει ο ιός HPV για όσους απολαμβάνουν να κάνουν στοματικό σεξ ή διατηρούν ομοφυλοφιλική σχέση.
«Ο HPV έχει αντικαταστήσει το αλκοόλ και το κάπνισμα ως την κυρίαρχη αιτία του στοματοφαρυγγικού καρκίνου», δήλωσε πρόσφατα ο καθηγητής ογκολογίας Τεντ Τέκνος στο Πανεπιστήμιο του Οχάιο.
Πιο συγκεκριμένα, έρευνα που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση “New England Journal of Medicine” αποκάλυψε ότι η έκθεση στο επικίνδυνο στέλεχος 16 του ιού HPV – που έχει συνδεθεί με τον καρκίνο του τραχήλου – αυξάνει τις πιθανότητες για στοματοφαρυγγικό καρκίνο κατά 32 φορές.
Αντιθέτως, οι προηγούμενοι παράγοντες κινδύνου – ιστορικό καπνίσματος και ποτού – βρέθηκαν ότι αυξάνουν τον κίνδυνο κατά τρεις και δυόμιση φορές αντίστοιχα.
Ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι καθότι ο ιός μεταδίδεται με τη σεξουαλική επαφή ή ακόμα και ένα παρατεταμένο φιλί, τα κρούσματα καρκίνου παρατηρούνται πολύ συχνά σε νέους υγιείς ανθρώπους ηλικίας 30-34 ετών, χωρίς αυτό να αποκλείει μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες
Θα πρέπει βέβαια να επισημανθεί ότι η συνηθέστερη βλάβη που προκαλεί ο ιός HPV στη στοματική κοιλότητα είναι το απλό θήλωμα. Πρόκειται για μία καλοήθη βλάβη που συχνά σχετίζεται με τα στελέχη 6 και 11 και εμφανίζεται κυρίως με τη μορφή ογκιδίου στο χρώμα του φυσιολογικού βλεννογόνου της στοματικής κοιλότητας. Παρατηρείται συχνότερα στην έσω μεριά του άνω και κάτω χείλους, τη γλώσσα, αλλά και τη μαλακή υπερώα.
Η θεραπεία της συγκεκριμένης βλάβης πραγματοποιείται με τη μέθοδο εξάχνωσης, ανώδυνα, αναίμακτα, χωρίς τομή και ράμματα, με υπερπαλμικό Laser CO2.
Μελέτες
Πρόσφατη μελέτη του Πανεπιστημίου του Οχάιο, όπου οι επιστήμονες έλαβαν κυτταρικά δείγματα από τη στοματική κοιλότητα 5.500 ατόμων ηλικίας 14 έως 69 ετών, έδειξε ότι:
Οι άντρες κινδυνεύουν από καρκίνο του στόματος, της γλώσσας, του φάρυγγα και του λάρυγγα περισσότερο από τις γυναίκες.
Ο ιός HPV είχε μολύνει το 10% των αντρών έναντι μόλις του 3,6% των γυναικών
Οι Times δημοσίευσαν μια μελέτη του καρκίνου του στοματοφάρυγγα μεταξύ 1984-2004 με τα εξής αποτελέσματα:
Η παρουσία του ιού HPV ενώ υπήρχε μόνο στο 16% των ασθενών στη δεκαετία του 80, στους ασθενείς που διαγνώστηκαν μετά το 2000, ο ιός HPV βρέθηκε στο 72% αυτών.
Εάν αυτή η ανάπτυξη του HPV στους καρκίνους του στοματοφάρυγγα συνεχιστεί υπολογίζεται ότι το 2020 θα έχουμε περισσότερους καρκίνους του στοματοφάρυγγα από ότι του τραχήλου της μήτρας.
Δεν έχει διευκρινιστεί ακόμα γιατί οι καρκίνοι του στοματοφάρυγγα είναι συχνότεροι στους άνδρες από ότι στις γυναίκες.
Έρευνες
Βρετανοί ερευνητές παρατήρησαν ότι:
Τα ποσοστά καρκίνων στις αμυγδαλές διπλασιάστηκαν μέσα σε μία δεκαετία περίπου (από τα μέσα των ‘90s μέχρι τα τέλη των ‘00s)
Ο ιός HPV είναι υπαίτιος σε τριπλάσιο ποσοστό σε σχέση με τους άλλους παράγοντες κινδύνου
Θεραπεία
Η θεραπεία της συγκεκριμένης βλάβης πραγματοποιείται:
Με χειρουργική αφαίρεση
Με τη μέθοδο εξάχνωσης – ανώδυνα, αναίμακτα, χωρίς τομή και ράμματα με υπερπαλμικό Laser CO2.

ΟΞΥΤΕΝΗ ΚΟΝΔΥΛΩΜΑΤΑ ΠΕΟΥΣ
Η λοίμωξη από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) αποτελεί το συχνότερα εμφανιζόμενο σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα.
Τα κονδυλώματα πέους οφείλονται σε στελέχη χαμηλού κινδύνου του HPV, δηλαδή μη καρκινογόνα στελέχη, τα οποία όμως μπορεί να συνυπάρχουν στις βλάβες των δερματικών κονδυλωμάτων ταυτόχρονα με στελέχη υψηλού κινδύνου. Η ταυτοποίηση στελεχών του HPV σε δερματικά κονδυλώματα αναδεικνύει στελέχη χαμηλού κινδύνου, αλλά και στελέχη υψηλού κινδύνου.
Έχει υπολογιστεί ότι ο ιός HPV ευθύνεται για το 35% των περιστατικών καρκίνου του πέους.
Στους άνδρες τα κονδυλώματα εντοπίζονται συνήθως στην περιοχή του πέους και ειδικότερα στη βάλανο, στη βάση του πέους, στο σώμα του πέους, στο όσχεο, στο εφήβαιο καθώς και στην περιπρωκτική περιοχή, κάτι που υποδεικνύει ότι στους άνδρες τα κονδυλώματα εντοπίζονται και σε περιοχές που δεν καλύπτει το προφυλακτικό.
Μετά την αρχική μόλυνση με τον HPV, η λοίμωξη μπορεί να διατηρηθεί για κάποιο διάστημα σε υποκλινική μορφή, δηλαδή να υπάρχουν δερματικά κονδυλώματα που δεν είναι εμφανή με γυμνό μάτι, για την εντόπιση των οποίων απαιτούνται ειδικά δερματολογικά όργανα.
Αυτό σημαίνει ότι πολλοί άντρες μπορεί να έχουν δερματικά κονδυλώματα χωρίς να το γνωρίζουν. Σε κάθε περίπτωση υποψίας θα πρέπει να πραγματοποιείται λεπτομερής δερματολογικός έλεγχος όλων των μερών του κατώτερου γεννητικού συστήματος, ενώ θα πρέπει να γίνεται δερματολογική και γυναικολογική εξέταση και της ερωτικής συντρόφου.
Για την επιλογή της κατάλληλης θεραπείας το πρώτο βήμα είναι να γίνει ακριβής και σαφής διάγνωση, καθώς η θεραπευτική μέθοδος παρέμβασης εξαρτάται τόσο από την έκταση όσο και από το μέγεθος των κονδυλωμάτων στο πέος.
H πλέον εξελιγμένη μέθοδος για την επιλεκτική εξάλειψη των κονδυλωμάτων στο πέος και πέριξ αυτού είναι το υπερπαλμικό Laser CO2 με το οποίο εκτός από την άμεση και πλήρη αφαίρεση όλων των υπαρχόντων βλαβών σε μία και μόνο συνεδρία, επιτυγχάνεται επίσης πολύ σύντομος χρόνος αποθεραπείας, χωρίς πόνο, υποχρωμίες ή/και ουλές.
Ωστόσο, απαιτείται ιδιαίτερη επιδεξιότητα και τεχνογνωσία από τον θεράποντα δερματολόγο καθώς και ένα άρτια οργανωμένο και εξοπλισμένο ιατρείο ώστε να είναι αποτελεσματική και ασφαλής η θεραπεία των κονδυλωμάτων στο πέος.

ΚΟΝΔΥΛΩΜΑΤΑ ΠΡΩΚΤΟΥ
Τα δερματικά κονδυλώματα στην περιπρωκτική περιοχή χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής, καθώς είναι πιθανό να οφείλονται σε καρκινογόνα στελέχη του ιού HPV (με συνηθέστερα τα στελέχη 16 και 18). Στην περίπτωση αυτή, μπορεί να προκαλέσουν δυσπλασίες στο δέρμα και τον αυλό του πρωκτού (σε βάθος 2-3 εκατοστά από το δέρμα), και σε ορισμένες περιπτώσεις να οδηγήσουν τελικά σε καρκίνο του πρωκτού.
Έχει υπολογιστεί ότι ο ιός HPV ευθύνεται για το 95% των περιστατικών καρκίνου του πρωκτού.
Πρώτο βήμα στην αντιμετώπιση των δερματικών κονδυλωμάτων στην περιπρωκτική περιοχή είναι η ιατρική εξέταση, κατά την οποία πραγματοποιείται πλήρης και αναλυτική ανίχνευση ακόμα και των υποκλινικών βλαβών, αυτών δηλαδή που δεν φαίνονται με γυμνό μάτι. Από τη στιγμή που αυτές εντοπιστούν, συστήνεται άμεση θεραπεία με την πλέον εξελιγμένη μέθοδο επιλεκτικής αφαίρεσης των κονδυλωμάτων με Laser CO2. Η μέθοδος αυτή επιτρέπει την άμεση και πλήρη εξάλειψη όλων των υπαρχόντων βλαβών σε μία και μόνο συνεδρία, χωρίς πόνο, χωρίς χρόνο αποθεραπείας και χωρίς να αφήνει ουλές και υποχρωμίες.
Στις περιπτώσεις όμως που εμφανίζονται υποτροπές και ειδικά νέες βλάβες κοντά στην οπή του πρωκτού, τότε συστήνεται τεστ ΠΑΠ, HPV τεστ και πρωκτοσκόπηση, που πραγματοποιούνται από εξειδικευμένους γιατρούς. Στην προκειμένη περίπτωση, το τεστ ΠΑΠ ανιχνεύει τυχόν δυσπλασίες και προκαρκινικές βλάβες στα κύτταρα του πρωκτού. Μπορεί να πραγματοποιηθεί τόσο σε γυναίκες, όσο και σε άνδρες, καθώς πρόκειται ουσιαστικά για μία κυτταρολογική εξέταση, κατά την οποία δεν εξετάζονται κύτταρα που έχουν ληφθεί από τον κόλπο, όπως στο καθιερωμένο τεστ ΠΑΠ, αλλά από τον πρωκτό.
Παρόλο που το καθιερωμένο Τεστ ΠΑΠ είναι απαραίτητο, δεν αρκεί διότι αυτό δείχνει μόνο αν υπάρχουν ΗΔΗ κυτταρικές αλλοιώσεις και επομένως δεν δείχνει εγκαίρως τη μόλυνση HPV. Αυτό μπορεί να το δείξει εγκαίρως μονάχα το HPV test και η κολποσκόπηση με βιοψία. Με το HPV test προσδιορίζεται αν υπάρχει στον τράχηλο της μήτρας DNA από στελέχη ιών HPV. Δεν μας δίνει με ακρίβεια τον συγκεκριμένο τύπο HPV (όπως η PCR).
Η εξέταση συνοδεύεται από υψηλής ευκρίνειας πρωκτοσκόπηση για να εντοπιστεί η εστία των δυσπλασιών. Αξίζει να σημειωθεί ότι η πρωκτοσκόπηση διαφέρει από την κολονόσκοπηση, καθώς η εξέταση πραγματοποιείται σε βάθος μερικών εκατοστών (στο ορθό έντερο) και όχι κατά μήκος όλου του εντέρου. Πρόκειται για μία απλή εξέταση άμεσης επισκόπησης του εσωτερικού του πρωκτού, με την εισαγωγή ενός ειδικού λεπτού σωλήνα, που φέρει φωτισμό στην άκρη του. Αν κατά τη διάρκεια της εξέτασης εντοπιστούν εσωτερικά κονδυλώματα, τότε αντιμετωπίζονται με αφαίρεση ή καυτηριασμό με Laser.
Ποιοι ανήκουν στην ομάδα υψηλού κινδύνου
Οι πιθανότητες ανάπτυξης κακοήθειας στον πρωκτό είναι μεγαλύτερες στα άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, όπως οι οροθετικοί (όσοι έχουν μολυνθεί από τον ιό HIV) καθώς και όσοι ακολουθούν φαρμακευτική αγωγή ανοσοκαταστολής (για παράδειγμα μετά από μεταμόσχευση οργάνων).
Οι στατιστικές δείχνουν ακόμα ότι οι ομοφυλόφιλοι άντρες, που έχουν παθητική πρωκτική σεξουαλική επαφή, έχουν αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν καρκίνο του πρωκτού.
Θα πρέπει να επισημανθεί ωστόσο ότι η μόλυνση στην περιπρωκτική και ενδοπρωκτική περιοχή δεν είναι πάντα αποτέλεσμα σεξουαλικής διείσδυσης. Η μόλυνση μπορεί να προκληθεί από τα κολπικά υγρά ή από μολυσμένα χέρια ή ερωτικά βοηθήματα (sex toys), ενώ μπορεί να υπάρξει και «μετανάστευση» του ιού από τα γεννητικά όργανα.
Παράγοντες υψηλού κινδύνου για την ανάπτυξη καρκίνου του πρωκτού είναι:
η εναλλαγή πολλών ερωτικών συντρόφων
η πρωκτική σεξουαλική επαφή
η μόλυνση με τον ιό HIV
το κάπνισμα
το ιστορικό δυσπλασίας του τραχήλου της μήτρας
η μεταμόσχευση οργάνων, η χρήση ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων, η χρόνια θεραπεία με κορτιζόνη
 

ΟΞΥΤΕΝΗ ΚΟΝΔΥΛΩΜΑΤΑ ΑΙΔΟΙΟΥ
Η λοίμωξη από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) αποτελεί το συχνότερα εμφανιζόμενο σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα.
Τα κονδυλώματα αιδοίου οφείλονται σε στελέχη χαμηλού κινδύνου του HPV, δηλαδή μη καρκινογόνα στελέχη, τα οποία όμως μπορεί να συνυπάρχουν στις βλάβες των δερματικών κονδυλωμάτων ταυτόχρονα με στελέχη υψηλού κινδύνου. Η ταυτοποίηση στελεχών του HPV σε δερματικά κονδυλώματα αναδεικνύει στελέχη χαμηλού κινδύνου, αλλά και στελέχη υψηλού κινδύνου.
Έχει υπολογιστεί ότι ο ιός HPV ευθύνεται για το 50% των περιστατικών καρκίνου του αιδοίου.
Στις γυναίκες τα περισσότερα κονδυλώματα εντοπίζονται στα χείλη και την είσοδο του αιδοίου, στην περιοχή του εφηβαίου και του περινέου, αλλά ενδέχεται επίσης να παρουσιαστούν και σε άλλα σημεία της περιγεννητικής και περιπρωκτικής περιοχής. Μετά την αρχική μόλυνση με τον HPV, η λοίμωξη μπορεί να διατηρηθεί για κάποιο διάστημα σε υποκλινική μορφή, δηλαδή να υπάρχουν δερματικά κονδυλώματα που δεν είναι εμφανή με γυμνό μάτι, για την εντόπιση των οποίων απαιτούνται ειδικά δερματολογικά όργανα.
Σε κάθε περίπτωση υποψίας θα πρέπει να πραγματοποιείται λεπτομερής δερματολογικός έλεγχος όλων των μερών του κατώτερου γεννητικού συστήματος καθώς και κολποσκόπηση, ενώ θα πρέπει να γίνεται δερματολογική εξέταση και του ερωτικού συντρόφου.
Για την επιλογή της κατάλληλης θεραπείας το πρώτο βήμα είναι να γίνει ακριβής και σαφής διάγνωση, καθώς η θεραπευτική μέθοδος παρέμβασης εξαρτάται τόσο από την έκταση όσο και από το μέγεθος των κονδυλωμάτων στο αιδοίο.
H πλέον εξελιγμένη μέθοδος για την επιλεκτική εξάλειψη των κονδυλωμάτων στο αιδοίο και πέριξ αυτού είναι το υπερπαλμικό Laser CO2 με το οποίο εκτός από την άμεση και πλήρη αφαίρεση όλων των υπαρχόντων βλαβών σε μία και μόνο συνεδρία, επιτυγχάνεται επίσης πολύ σύντομος χρόνος αποθεραπείας, χωρίς πόνο, υποχρωμίες ή/και ουλές.
Ωστόσο, απαιτείται ιδιαίτερη επιδεξιότητα και τεχνογνωσία από το θεράποντα δερματολόγο, τις εξειδικευμένες νοσηλεύτριες και το θεράποντα γυναικολόγο, καθώς και ένα άρτια οργανωμένο και εξοπλισμένο ιατρείο ώστε να είναι αποτελεσματική και ασφαλής η θεραπεία των κονδυλωμάτων αιδοίου.

ΚΟΝΔΥΛΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΟΛΠΟΥ
Έχει διαπιστωθεί ότι η μόλυνση από τον λεγόμενο «ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων» είναι πιθανότερο να προκαλέσει κυτταρικές αλλοιώσεις στις γυναίκες από ό,τι στους άνδρες. Για τον λόγο αυτό, αν υπάρχει υποψία για ύπαρξη δερματικών κονδυλωμάτων στη γεννητική και περιγεννητική περιοχή, το πρώτο βήμα πρέπει να είναι η ιατρική εξέταση για τον εντοπισμό όλων των βλαβών, ακόμα και αυτών που δεν φαίνονται δια γυμνού οφθαλμού.
Το επόμενο βήμα είναι η αφαίρεση των εξωτερικών κονδυλωμάτων με την πλέον εξελιγμένη μέθοδο της επιλεκτικής αφαίρεσης, που βασίζεται στη χρήση Laser CO2 και επιτρέπει την εξάχνωση όλων των βλαβών σε μία μόνο συνεδρία.
Αν ωστόσο παρατηρηθούν υποτροπές και ειδικά νέες βλάβες στη δερματική περιοχή του αιδοίου, τότε συστήνεται τεστ ΠΑΠ και κολποσκόπηση, που πραγματοποιούνται από εξειδικευμένους γιατρούς. Με το τεστ ΠΑΠ, που άλλωστε αποτελεί καθιερωμένη γυναικολογική εξέταση, λαμβάνεται κολπικό επίχρισμα και πραγματοποιείται κυτταρολογική εξέταση που ανιχνεύει τυχόν δυσπλασίες και προκαρκινικές βλάβες στα κύτταρα.
Έχει υπολογιστεί ότι ο ιός HPV ευθύνεται για το 65% των περιστατικών καρκίνου του κόλπου.
Η εξέταση συνοδεύεται από κολποσκόπηση, η οποία συμβάλλει στην πρώιμη αναγνώριση και διαχείριση των αλλοιώσεων του τραχήλου της μήτρας. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης, πραγματοποιείται επισκόπηση του δέρματος και των βλεννογόνων του κατώτερου γεννητικού συστήματος της γυναίκας, με τη χρήση κολποσκοπίου. Το κολποσκόπιο είναι μικροσκόπιο χαμηλής ισχύος, που παρέχει πολύ δυνατό φωτισμό και πολλαπλές μεγεθύνσεις. Δεν τοποθετείται μέσα στον κόλπο αλλά σε απόσταση από αυτόν και εξετάζει λεπτομερώς την περιοχή του αιδοίου, του κόλπου και του τραχήλου. Αν εντοπιστούν εσωτερικά κονδυλώματα, τότε αντιμετωπίζονται με αφαίρεση ή καυτηριασμό με Laser.

ΤΡΟΠΟΙ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Η πιο αποτελεσματική μέθοδος για την αποφυγή έκθεσης στον κίνδυνο των κονδυλωμάτων είναι η πλήρης αποχή από τις ερωτικές επαφές. Σε διαφορετική περίπτωση, θα πρέπει να τηρούνται ορισμένες απλές καθημερινές πρακτικές, ενώ εάν υπάρχουν σημάδια ή υποψία HPV μόλυνσης, τότε είναι απαραίτητη η εξέταση από εξειδικευμένο Δερματολόγο-Αφροδισιολόγο. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δίνεται από τα άτομα τα οποία έχουν συχνή εναλλαγή ερωτικών συντρόφων.
Προφυλακτικό
Χρησιμοποιείτε πάντα προφυλακτικό κατά τη διάρκεια της ερωτικής πράξης, αλλά πρέπει να γνωρίζετε ότι αυτό δεν αρκεί, καθώς δεν καλύπτει ούτε τη βάση του πέους, ούτε την περιγεννητική περιοχή, αλλά ούτε και όλα τα είδη της σεξουαλικής συνεύρεσης.
Επίσκεψη στον Δερματολόγο-Αφροδισιολόγο
Είναι σημαντικό ο ασθενής να επισκέπτεται έναν εξειδικευμένο Δερματολόγο-Αφροδισιολόγο, ώστε να ανιχνευθούν αναλυτικά και έγκαιρα πιθανές βλάβες, ακόμα και αυτές που δεν είναι ορατές διά γυμνού οφθαλμού (υποκλινικές). Η διαδικασία είναι ανώδυνη και πραγματοποιείται με πολύ δυνατό φως, ειδικούς μεγεθυντικούς φακούς και δερματολογικά και δερματοσκοπικά όργανα.
Εάν ανιχνευθούν βλάβες, τότε πραγματοποιείται λεπτομερειακή θεραπεία με Laser CO2, που συνδυάζει πολλαπλά οφέλη:
δεν αφήνει σημάδια στις περιοχές εφαρμογής
η επούλωση της περιοχής είναι ταχύτερη
η θεραπεία συνοδεύεται από στενή ιατρική παρακολούθηση για 8-9 μήνες, με αποτέλεσμα να προλαμβάνεται οποιαδήποτε θυγατρική βλάβη
Τεστ ΠΑΠ
Το καθιερωμένο τεστ-ΠΑΠ είναι απαραίτητο, αλλά δεν αρκεί διότι αυτό δείχνει μόνο αν υπάρχουν ΗΔΗ κυτταρικές αλλοιώσεις. Δηλαδή, ένα αρνητικό τεστ-ΠΑΠ δεν αποκλείει την ύπαρξη του ιού HPV.
Εξέταση ερωτικού συντρόφου
Η εξέταση του/της ερωτικού/ής συντρόφου είναι απαραίτητη. Η εξέταση μπορεί να γίνει με ψηλάφηση κατά τη διάρκεια των προκαταρκτικών και ιδανικά με αρκετό φως.
Αυτοεξέταση
Η αυτοεξέταση για τυχόν αλλοιώσεις, περίεργες μικρές δερματικές προεξοχές και γενικότερα δερματικές βλάβες που μέχρι πρότινος δεν υπήρχαν στην περιοχή των γεννητικών οργάνων και γύρω από αυτή, είναι πολύ σημαντική. Η αυτοεξέταση γίνεται με ψηλάφηση της γεννητικής αλλά και περιγεννητικής περιοχής, και αναλυτική ανίχνευση με δυνατό φώς και καθρέφτη. Να θυμάστε ότι η προσεκτική και έγκαιρη ανίχνευση μόνο ωφέλιμη μπορεί να είναι.
Εμβολιασμός
Υπάρχουν δύο εγκεκριμένα προστατευτικά εμβόλια για τον HPV. Το πρώτο είναι το λεγόμενο τετραδύναμο εμβόλιο λόγω του ότι προσφέρει προστασία έναντι 4 στελεχών του ιού, των HPV18, 16, 11 και 6, ενώ το δεύτερο, που αποκαλείται διδύναμο, προστατεύει έναντι μόνο των HPV18 και 16. Οι τύποι HPV18 και 16 του ιού υπολογίζεται ότι ευθύνονται για το 70% περίπου των περιστατικών καρκίνου του τραχήλου της μήτρας παγκοσμίως ενώ οι HPV11 και 6 προκαλούν το 90% των γεννητικών κονδυλωμάτων. Και τα δύο εμβόλια χορηγούνται συνήθως σε 3 δόσεις με χρονική απόσταση 6 μηνών μεταξύ τους ή 2 δόσεις με χρονική απόσταση 6-12 μηνών μεταξύ τους για τις μικρές ηλικίες.
Σύμφωνα με τις οδηγίες του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ, του ίσως αρτιότερου κέντρου πρόληψης νοσημάτων παγκοσμίως, το εμβόλιο συνιστάται για κορίτσια και αγόρια ηλικίας 12-26 ετών. Φυσικά, δε θα πρέπει να αποκλείονται μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες (εφόσον δεν υπάρχει προηγούμενη ερωτική δραστηριότητα). Τέλος, παρά τον εμβολιασμό, θα πρέπει να λαμβάνονται τα απαραίτητα μέτρα πρόληψης και προστασίας. Άλλωστε, υπάρχουν ενδείξεις ότι η προστατευτική επίδραση του εμβολίου διαρκεί από 4 έως 6 έτη, αν και οι έρευνες συνεχίζονται.
Αποφυγή μικροτραυματισμών
Το ξύρισμα των περιγεννητικών περιοχών αρκετά συχνά προξενεί αμυχές, αλλά και η αποτρίχωση με κερί προξενεί μικροτραυματισμούς, με αποτέλεσμα τη δημιουργία εστιών πιθανής εισόδου του ιού. Τέτοιες εστίες εισόδου δημιουργούνται και από δερματικές παθήσεις όπως ο έρπης των γεννητικών οργάνων. Όταν υπάρχει υποψία μόλυνσης από τον ιό, τότε αντί για ξύρισμα, συστήνεται το επιμελές κούρεμα της περιοχής, προς αποφυγή μετάδοσης του ιού από ένα σημείο σε ένα άλλο. Επιπλέον, το διάστημα αυτό θα πρέπει να αποφεύγεται και η τριβή της περιοχής με σφουγγάρι κατά τη διάρκεια του μπάνιου, ή με την πετσέτα και το μπουρνούζι αμέσως μετά. Για το στέγνωμα του δέρματος, συστήνεται το ταμπονάρισμα της περιοχής με χαρτί υγείας.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΟΝΔΥΛΩΜΑΤΩΝ
Όπως ισχύει σε γενικές γραμμές με όλες τις ιογενείς λοιμώξεις, έτσι και στην περίπτωση της λοίμωξης από τύπους του ιού HPV που προξενούν κονδυλώματα:
Το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού καλείται να την πολεμήσει. Το ποιος θα κερδίσει τελικά, εξαρτάται από την ισορροπία ανάμεσα στο ιικό φορτίο και την κατάσταση του αμυντικού συστήματος.
Εάν το ιικό φορτίο έχει μεγαλώσει πάρα πολύ λόγω των επαναλαμβανόμενων επαφών και προσβολών από τον ιό, και δεν υπάρξει θεραπεία, τότε το αμυντικό σύστημα όσο δυνατό κι αν είναι, δεν μπορεί να αντεπεξέλθει σε αυτήν την μάχη, οπότε τα κονδυλώματα εκδηλώνονται.
Εάν όμως το ιικό φορτίο ελαχιστοποιηθεί με λεπτομερειακή θεραπεία και συστηματική παρακολούθηση για ικανό χρονικό διάστημα, τότε ακόμα και ένα μέτριο ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να υπερνικήσει τον ιό και να τον διώξει από τον οργανισμό.
Οι υποτροπές οφείλονται μάλλον είτε σε ελλιπή θεραπεία, είτε σε ελλιπή παρακολούθηση σε συνδυασμό με χαμηλό ανοσοποιητικό σύστημα. Είτε σε επαναμόλυνση, που πολλές φορές αποκρύπτεται ή αποσιωπάται για κοινωνικούς λόγους. Το ότι ο ιός παραμένει σε λανθάνουσα κατάσταση στον οργανισμό και ενεργοποιείται με κάποια αφορμή από αυτήν την αδρανή κατάσταση, δεν έχει αποδειχθεί επιστημονικά.
Είναι απαραίτητη η αναλυτική εξέταση όλων των περιοχών για την ύπαρξη πιθανών υποκλινικών βλαβών στη δερματική περιοχή (είναι αυτές που δεν φαίνονται με γυμνό μάτι) ώστε να εξαλειφθούν και αυτές, και όχι μόνο οι εύκολα ανιχνεύσιμες, γιατί είναι η συχνότερη αιτία διαρκών υποτροπών και επέκτασης των βλαβών.
Χρειάζονται επίσης οδηγίες και εκπαίδευση για την πρόληψη επανεμφάνισης: θεραπεία συντρόφου, αποφυγή ξυρίσματος, αποφυγή τριβής με πετσέτες και σφουγγάρια, καλή διατροφή, ύπνος και αποφυγή καταχρήσεων.
Γιατί είναι απαραίτητη η θεραπεία των κονδυλωμάτων
Αν και τα κονδυλώματα οφείλονται σε στελέχη του ιού HPV χαμηλού κινδύνου (δηλαδή μη ογκογόνα), στην ίδια βλάβη μπορεί να συνυπάρχουν και στελέχη υψηλού κινδύνου (δηλαδή με ογκογόνα δράση). Επομένως, εάν δεν υπάρξει επιμελής ανίχνευση και λεπτομερειακή θεραπεία, είναι αναπόφευκτη η διαρκής επαναμόλυνση μεταξύ των ερωτικών συντρόφων και υπάρχουν μεγάλες πιθανότητες ο ιός να μεταφερθεί από τα εξωτερικά γεννητικά όργανα στα εσωτερικά απειλώντας με ανάπτυξη κυτταρικών δυσπλασιών και καρκίνου.
Τα ογκογόνα στελέχη του HPV οφείλονται σε μεγάλα ποσοστά για την ανάπτυξη καρκίνου του τραχήλου της μήτρας (σχεδόν 100%), του πρωκτού (95%), του κόλπου (65%), του αιδοίου (50%) και του πέους (35%).
Τι πρέπει να κάνετε
Αμέσως μόλις εκδηλώνονται οι βλάβες, είναι απαραίτητη η πλήρης και λεπτομερειακή εξέταση από Δερματολόγο-Αφροδισιολόγο, με τη χρήση δυνατού εστιασμένου φωτός, ισχυρών μεγεθυντικών φακών και δερματολογικών και δερματοσκοπικών οργάνων.
Το κλειδί είναι η λεπτομερειακή ανίχνευση και θεραπεία
Μόνο με τον τρόπο αυτόν, είναι δυνατή η επιμελής ανίχνευση και η λεπτομερειακή θεραπεία όλων των βλαβών που υπάρχουν τη δεδομένη στιγμή, ακόμα και των υποκλινικών, αυτών δηλαδή που δεν φαίνονται με γυμνό μάτι. Είναι καθοριστικής σημασίας να εξαλειφθούν και οι υποκλινικές βλάβες, για να μην αποτελέσουν αιτία υποτροπών και εστία μεταδοτικότητας στις γύρω περιοχές ή στον/στην ερωτικό/ή σύντροφο στο μέλλον.
Λεπτομερειακή θεραπεία με Laser
Η λεπτομερειακή θεραπεία μπορεί να πραγματοποιηθεί με Laser, το οποίο υπερέχει επιπλέον σε δύο ακόμα σημεία:
επιτρέπει ταχεία επούλωση της περιοχής
δεν αφήνει σημάδια στα σημεία των βλαβών
Η λεπτομερειακή θεραπεία πρέπει να συνοδεύεται από στενή ιατρική παρακολούθηση για διάστημα 8-9 μηνών, έτσι ώστε κάθε πιθανή εμφάνιση νέας βλάβης να αντιμετωπίζεται έγκαιρα, πριν προλάβει να δώσει νέες θυγατρικές βλάβες.
Αν δεν πραγματοποιηθεί λεπτομερειακή ανίχνευση και θεραπεία και συστηματική παρακολούθηση, τότε παραμένουν στην περιοχή βλάβες με σημαντικό ιικό φορτίο, ικανό να νικήσει τις άμυνες του οργανισμού.
Αν δεν πραγματοποιηθεί ολοκληρωμένη και λεπτομερειακή θεραπεία, τότε παραμένουν στην περιοχή βλάβες με σημαντικό ιικό φορτίο, το οποίο καταφέρνει να υπερνικήσει το αμυντικό σύστημα του οργανισμού μόλις το πετύχει εξασθενημένο. Η εξασθένηση μπορεί να είναι συνέπεια κάποιας άλλης ασθένειας, έντονου στρες, καταχρήσεων (κάπνισμα, αλκοόλ), ελλείψεως ύπνου, κακής διατροφής, κ.ο.κ. Και τότε είναι θέμα λίγου χρόνου να κάνουν την εμφάνισή τους νέες βλάβες.
Σημείωση: Η επανεμφάνιση βλαβών μετά από λεπτομερειακή θεραπεία, στενή παρακολούθηση και περίοδο τουλάχιστον 8μήνου, κατά την οποία δεν παρατηρούνται βλάβες (ούτε υποκλινικές), είναι εξαιρετικά σπάνια εκτός εάν υπάρξει επαναμόλυνση από ερωτικό σύντροφο.
Γι’ αυτό, στην περίπτωση μιας σταθερής μονογαμικής σχέσης, είναι καθοριστικής σημασίας να προβαίνουν σε θεραπεία και οι δύο σύντροφοι, διαφορετικά θα διαιωνίζεται το φαινόμενο επαναμόλυνσης του ενός από τον άλλον.
Πώς εφαρμόζεται η θεραπεία
Σε ένα σωστά οργανωμένο κι εξοπλισμένο δερματολογικό ιατρείο, και με την κατάλληλη τεχνογνωσία στην αντιμετώπιση των κονδυλωμάτων, η αποτελεσματική και ασφαλής μέθοδος που πρέπει να εφαρμόζεται είναι η λεπτομερειακή ανίχνευση και η επιμελής αφαίρεση όλων των βλαβών.
Μετά την εξάχνωση των βλαβών με το υπερπαλμικό Laser CO2, εφαρμόζεται η απόξεση για την επιμελή απομάκρυνση της κατεστραμμένης δερματικής βλάβης. Κατόπιν, η άμεση επανάληψη της εφαρμογής του υπερπαλμικού Laser CO2, ακόμη και στην ευρύτερη περιφέρεια μερικών χιλιοστών γύρω από τις βλάβες, διασφαλίζει την πλήρη και αποτελεσματική εξάλειψη των δερματικών κονδυλωμάτων.
Η θεραπεία με Laser CO2
Αφού εξασφαλιστεί η ανίχνευση και των πιο μικροσκοπικών αρχόμενων βλαβών, των υποκλινικών βλαβών (αυτών που δεν φαίνονται με γυμνό μάτι), εξαλείφονται επιλεκτικά και αυτές ώστε να μην αποτελέσουν συνεχιζόμενη εστία μεταδοτικότητας, επέκτασης, δημιουργίας νέων βλαβών και αιτία δημιουργίας συνεχών υποτροπών.
Έτσι, αποτελεί την αποτελεσματική μέθοδο που αντιμετωπίζει τη βάση υποτροπής της νόσου, αφού εξαλείφει όλες τις εστίες και σταματά την περαιτέρω εξάπλωση του ιού.
Η επιλεκτική και δραστική εξάλειψη των βλαβών με τη χρήση Laser CO2, το οποίο εφαρμόζεται συνήθως με τοπική αναισθησία (με τη χρήση ισχυρής τοπικής αναισθητικής κρέμας), επιτρέπει την πλήρη εξάλειψη όλων των βλαβών σε πολύ μικρό χρόνο και χωρίς να μένουν σημάδια, ουλές και υποχρωμίες, και χωρίς πόνο κατά την αποθεραπεία.
Σε ορισμένες περιπτώσεις και όχι μόνο για ιατροδικαστικούς λόγους, η εφαρμογή Laser CO2 με την τεχνική της κατ’ εφαπτομένην τομής, επιτρέπει την απόκτηση δείγματος, το οποίο αποστέλλεται για μοριακή ανάλυση και απομόνωση DNA.
Υποτροπιάζοντα κονδυλώματα
Όταν υπάρχουν ανθεκτικά κονδυλώματα στη δερματική περιοχή του αιδοίου, που υποτροπιάζουν, συστήνεται κολποσκόπηση μετά την αφαίρεση των εξωτερικών κονδυλωμάτων. Διαβάστε περισσότερες πληροφορίες εδώ.
Όταν υπάρχουν ανθεκτικά κονδυλώματα στη δερματική περιοχή του πρωκτού, που υποτροπιάζουν, συστήνεται πρωκτοσκόπηση μετά την αφαίρεση των εξωτερικών κονδυλωμάτων. Διαβάστε περισσότερες πληροφορίες εδώ.
Όταν υπάρχουν ανθεκτικά κονδυλώματα στη δερματική περιοχή της ουρήθρας, που υποτροπιάζουν, συστήνεται ουρηθροσκόπηση μετά την αφαίρεση των εξωτερικών κονδυλωμάτων.
Εξαιρετικά σημαντική η αυτοεξέταση
Σε κάθε περίπτωση, οι ασθενείς θα πρέπει να αυτοεξετάζονται συχνά έτσι ώστε να εντοπίζονται και να εξαλείφονται εγκαίρως πιθανές νέες βλάβες. Αυτές μπορεί να είναι υπολειμματικές βλάβες, καθώς και βλάβες που ήδη επωάζονταν. Καθώς ο χρόνος επώασης κυμαίνεται από 1-8 μήνες, κριτήριο ιάσεως είναι η πλήρης ανυπαρξία βλαβών επί 8 μήνες.
Είναι σημαντική ωστόσο η μηνιαία δερματολογική εξέταση, αλλά και η συχνότερη αυτοεξέταση των ασθενών για τους επόμενους οχτώ μήνες για τυχόν ύπαρξη θυγατρικών βλαβών, που πιθανόν να είχαν «εμφυτευθεί» ήδη προ της αφαιρέσεως. Για τον λόγο αυτό, κάθε νέα βλάβη πρέπει να αφαιρείται αμέσως, πριν προλάβει να δώσει θυγατρικές βλάβες.

Πότε πρωτοανακαλύφθηκαν τα κονδυλώματα;
Οι πρώτες γραπτές αναφορές για ακανθοκραμβοειδή κονδυλώματα του γεννητικού συστήματος και του πρωκτού χρονολογούνται πίσω στον 1ο αι. μ.Χ. Την πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα, αποδείχθηκε η ιική αιτιολογία τόσο των κοινών δερματικών μυρμηκιών, όσο και των γεννητικών κονδυλωμάτων. Κατά τη δεκαετία του ’40, επιστημονικές εργασίες πάνω στον ιό των θηλωμάτων του κουνελιού του γένους των Συλβιλαγών παρείχαν σημαντικά στοιχεία ως προς το ρόλο αυτής της οικογένειας ιών στην ανάπτυξη όγκων.
Η σεξουαλική μετάδοση των κονδυλωμάτων περιγράφηκε για πρώτη φορά το 1954, όταν ο Barret ανακοίνωσε ότι εντοπίστηκαν σε 24 γυναίκες, 6 εβδομάδες αφότου είχαν επιστρέψει οι σύζυγοί τους από την στρατιωτική εκστρατεία στην Άπω Ανατολή (πόλεμος Κορέας). Όλοι οι σύζυγοι είχαν έρθει σε επαφή με γυναίκες από την Άπω Ανατολή και όλοι είχαν κονδυλώματα στο πέος.
Δύο χρόνια αργότερα, περιγράφηκαν οι κυτταρολογικές ενδείξεις που πλέον θεωρούνται χαρακτηριστικές της τραχηλικής HPV μόλυνσης. Μόλις τη δεκαετία του ’80 αυτές οι κυτταρικές αλλοιώσεις αποδόθηκαν σε μόλυνση HPV και παράλληλα αποδείχθηκε η ύπαρξη διαφορετικών τύπων του ιού HPV με τη χρήση τεχνικών μοριακού υβριδισμού.

Πόσοι και ποιοι τύποι του HPV μολύνουν τα γεννητικά όργανα;
Υπάρχουν πάνω από 100 διαφορετικοί τύποι (στελέχη) του ιού HPV, οι οποίοι προσβάλλουν διαφορετικές περιοχές του σώματος, καθώς ο ιός έχει την ικανότητα να εκμεταλλεύεται τα διαφορετικά μικρο-περιβάλλοντα του δέρματος. Έχει παρατηρηθεί ότι τουλάχιστον 40 τύποι του ιού μολύνουν κατά κύριο λόγο το επιθήλιο των γεννητικών οργάνων. Υπάρχουν όμως και τύποι, όπως ο HPV2 και o HPV4, που ανιχνεύονται συνήθως στην περιοχή των χεριών και εκδηλώνονται με τη μορφή των κοινών μυρμηκιών.
Οι τύποι που ευθύνονται συνηθέστερα για τα γεννητικά κονδυλώματα (οξυτενή κονδυλώματα) είναι ο HPV6 και ο HPV11. Είναι τύποι χαμηλού κινδύνου, δηλαδή δεν έχουν ογκογόνο δράση και δεν απειλούν τη ζωή των ασθενών. Ωστόσο, στην ίδια περιοχή μπορεί να συνυπάρχουν τύποι υψηλού κινδύνου, όπως οι HPV16, HPV18, HPV31, HPV33 και HPV45, που ανιχνεύονται σε ένα μεγάλο ποσοστό διεισδυτικών καρκίνων του γεννητικού συστήματος και του πρωκτού. Καθίσταται λοιπόν υψίστης σημασίας η έγκαιρη και έγκυρη ταυτοποίηση των στελεχών που ευθύνονται για τη μόλυνση.

Τι μορφή έχουν τα κονδυλώματα;
Οι κλινικές βλάβες που προκαλούν τα κονδυλώματα έχουν εμφάνιση ακανθοκραμβοειδή (σαν μικροσκοπικό κουνουπίδι), βλατιδώδη (σαν μικρές προεξοχές), επίπεδη ή κερατωσική (σαν μικρά κερατάκια). Είναι βλάβες που φαίνονται με γυμνό μάτι και εντοπίζονται στην περιγεννητική και περιπρωκτική περιοχή.

Ποιες θεωρούνται υποκλινικές βλάβες;
Οι υποκλινικές βλάβες είναι αυτές που δεν φαίνονται με γυμνό μάτι, αλλά με ειδικούς μεγεθυντικούς φακούς, ισχυρό φως και δερματολογικά και δερματοσκοπικά όργανα. Δεν προεξέχουν.

Ποιες είναι οι λανθάνουσες βλάβες;
Οι λανθάνουσες βλάβες είναι εκείνες που δεν δίνουν κανένα ορατό σημείο και ανιχνεύονται είτε με τη μοριακή μέθοδο DNA, είτε με την εξελιγμένη μέθοδο HPV-Test που επιτρέπει την ταυτοποίηση του στελέχους του ιού με PCR (Polymerase Chain Reaction ή αλλιώς Αλυσιδωτή Αντίδραση Πολυμεράσης).

Εάν έχω τον ιό HPV, υπάρχει περίπτωση να μην εμφανίσω ποτέ κονδυλώματα;
Ναι. Έχει να κάνει με το μέγεθος του ιικού φορτίου. Αν είναι αμελητέο, τότε το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να το νικήσει και να μην εμφανιστούν ποτέ κονδυλώματα. Υπάρχει όμως η περίπτωση να εμφανιστούν υποκλινικές βλάβες, αυτές δηλαδή που δεν φαίνονται με γυμνό μάτι, αλλά μόνο με ειδικά δερματολογικά όργανα.
 

Έχω δερματικά κονδυλώματα. Τι να κάνω με τον/την σύντροφο μου;
Το πρώτο πράγμα που θα πρέπει να κάνετε σε περίπτωση που έχετε διαγνωστεί με δερματικά κονδυλώματα, είναι να ενημερώσετε όλους τους ανθρώπους που ήρθατε σε ερωτική επαφή κατά το τελευταίο οκτάμηνο έτσι ώστε να εξεταστούν από έναν δερματολόγο – αφροδισιολόγο. Κατά την διάρκεια της θεραπείας, θα σας υποδείξει ο γιατρός σας πόσο χρονικό διάστημα θα πρέπει να απέχετε από τις σεξουαλικές δραστηριότητες.

Τα κονδυλώματα επιφέρουν άλλα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα;
Όχι. Ωστόσο, ο ιός HPV συναντάται με μεγαλύτερη συχνότητα σε ασθενείς που έχουν μολυνθεί από τον ιό HIV (ιός του Aids).

Τα κονδυλώματα προκαλούν στειρότητα;
Όχι, σε καμία περίπτωση. Ούτε επηρεάζουν τις πιθανότητες σύλληψης.

Ακολουθώ θεραπεία για κονδυλώματα. Ποια μέθοδο αποτρίχωσης να επιλέξω για να μην εμφανιστούν βλάβες;
Θα πρέπει να μην είναι τυφλή μέθοδος και να επιτρέπει τον εντοπισμό υποκλινικών κονδυλωμάτων. Άρα ενδείκνυται μόνο η Laser αποτρίχωση και μάλιστα σε εξειδικευμένο ιατρείο που ασχολείται και έχει εμπειρία αναγνώρισης κονδυλωμάτων.

Αν μία γυναίκα έχει κονδυλώματα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, τι πρέπει να κάνει;
Την περίοδο της εγκυμοσύνης, πολλές γυναίκες γίνονται ευάλωτες στις λοιμώξεις, καθώς πέφτουν οι άμυνες του οργανισμού. Αν λοιπόν υπάρχει HPV μόλυνση, τότε είναι πιθανό την περίοδο εκείνη ο ιός να εκμεταλλευθεί το χαμηλό ανοσοποιητικό σύστημα και έτσι να εκδηλωθούν κονδυλώματα. Στην περίπτωση που υπάρχουν ήδη κονδυλώματα, τότε είναι πιθανό το διάστημα της εγκυμοσύνης να μεγαλώσουν και να επεκταθούν.
Η αντιμετώπισή τους θα πρέπει να είναι άμεση, με την πλέον σύγχρονη, αποτελεσματική και ασφαλή θεραπεία που βασίζεται στην εφαρμογή Laser. Σε καμία περίπτωση, δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται κρέμες αντιμετώπισης των κονδυλωμάτων, καθότι έχουν συσχετιστεί με κίνδυνο τερατογένεσης. Αντιθέτως, με το Laser δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η μετάδοση του ιού HPV από τη μητέρα στο βρέφος δεν είναι συνήθης, όμως υπάρχει η πιθανότητα το έμβρυο να αναπτύξει λαρυγγική θηλωμάτωση. Επίσης είναι δυνατόν τα κονδυλώματα να μεταδοθούν από τη μητέρα στο έμβρυο κατά τον τοκετό. Γι αυτό είναι σημαντικό τα εξωτερικά κονδυλώματα στις εγκύους να θεραπευθούν με κατάλληλη και ασφαλή μέθοδο. Έτσι ο κίνδυνος για το έμβρυο θα εξαλειφθεί και η μητέρα δε θα υποχρεωθεί να γεννήσει με καισαρική τομή· τακτική που λανθασμένα παρουσιάζεται συχνά στις γυναίκες ως μονόδρομος σε τέτοιες περιπτώσεις.

Σε τι αναφέρεται η λανθάνουσα περίοδος του ιού και σε τι η περίοδος επώασης των κονδυλωμάτων;
Η λανθάνουσα περίοδος του ιού αναφέρεται στη χρονική περίοδο που μεσολαβεί μεταξύ της εισόδου του ιού στον οργανισμό και της έναρξης της δράσης του, της παραγωγής δηλαδή αντιγράφων του και της περαιτέρω εξάπλωσής του. Κατά την περίοδο αυτή δεν υπάρχουν κλινικά συμπτώματα, ίσως όμως κάποια σημάδια της δράσης του ιού μπορούν να ανιχνευθούν με εργαστηριακές αναλύσεις.
Η περίοδος επώασης μιας νόσου γενικά αναφέρεται στο χρονικό διάστημα που παρεμβάλλεται μεταξύ της εισόδου του ιού ή μικροοργανισμού στον οργανισμό και της εκδήλωσης του πρώτου κλινικού συμπτώματος της ασθένειας που προκαλεί και επομένως είναι συνήθως χρονικά μεγαλύτερη της λανθάνουσας περιόδου.
Η περίοδος επώασης των κονδυλωμάτων διαρκεί κατά μέσο όρο από 1 έως 8 μήνες, ενδέχεται όμως να φτάσει ακόμα και τα 2 χρόνια. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο φορέας του ιού μπορεί να τον μεταδίδει, συχνά εν αγνοία του, ακόμα κι αν ο ίδιος δεν εμφανίσει τελικά ποτέ κονδυλώματα.

Τι προβλήματα μπορεί να δημιουργήσει ο ιός HPV σε έναν φυσιολογικό τοκετό;
Τόσο οι ογκογόνοι τύποι του ιού HPV (υπεύθυνοι για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας) όσο και οι μη ογκογόνοι (υπεύθυνοι για την εμφάνιση κονδυλωμάτων) σπανίως μεταδίδονται από τη μητέρα στο έμβρυο κατά τη διάρκεια της κύησης κι ακόμα σπανιότερα, αν μεταδοθούν, διατηρούνται στο έμβρυο μετά τις πρώτες εβδομάδες από τη γέννηση. Ωστόσο, είναι δυνατό, σε περίπτωση που η έγκυος έχει κονδυλώματα, αυτά να μεταδοθούν στο έμβρυο κατά τον τοκετό. Υπάρχει επίσης η μικρή πιθανότητα ανάπτυξης από το έμβρυο λαρυγγικής θηλωμάτωσης μετά τον τοκετό, μιας κατάστασης κατά την οποία αναπτύσσονται θηλώματα στον λαιμό του εμβρύου. Και σε αυτή την περίπτωση συνηθέστερα υπεύθυνοι είναι οι τύποι του HPV που προκαλούν τα κονδυλώματα.
Άρα, συγκριτικά, περισσότερες πιθανότητες να συμβεί μετάδοση υπάρχουν στην περίπτωση ύπαρξης αθεράπευτων κονδυλωμάτων στην περιοχή των γεννητικών οργάνων, τα οποία αποτελούν κλινικές εκδηλώσεις ενός δραστήριου ιού. Σε αυτή την περίπτωση, τα κονδυλώματα θα πρέπει να θεραπεύονται, πριν ή αν χρειαστεί και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, με την χρήση κατάλληλης, ασφαλούς μεθόδου. Είναι συχνό φαινόμενο άλλωστε για τις γυναίκες με HPV, ακόμα κι αν δεν υπάρχουν εμφανή κονδυλώματα προηγουμένως, αυτά να εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, οπότε το ανοσοποιητικό σύστημα εξασθενεί και ο ιός μπορεί να επικρατήσει.
Συνιστάται στην υποψήφια μητέρα-φορέα του HPV να κάνει ειδικό διαγνωστικό HPV DNA τεστ ώστε να γνωρίζει από ποιον τύπο του ιού HPV έχει προσβληθεί. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης θα πρέπει να εξετάζεται συχνά με τεστ Παπ ή και κολποσκόπηση για τυχόν κυτταρικές αλλοιώσεις καθώς και να ελέγχεται εξονυχιστικά από εξειδικευμένο και έμπειρο στη διάγνωση κονδυλωμάτων ιατρό για την ανίχνευση ακόμα και εξωτερικών υποκλινικών κυτταρικών βλαβών (αυτών δηλαδή που δεν είναι ορατές με γυμνό μάτι) από κονδυλώματα. Εάν με αυτό τον τρόπο εξαλειφθούν οι κλινικές βλάβες κατά την εγκυμοσύνη, τότε ένας ασφαλής φυσιολογικός τοκετός είναι η πιθανότερη εκδοχή.

O ιός HPV μεταδίδεται με το αίμα;
Όχι. Ο ιός HPV δεν μεταδίδεται με το αίμα. Ο HPV (Human Papilloma Virus), γνωστός και ως ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων, είναι ένας επιθηλιοτρόπος ιός. Αυτό σημαίνει ότι προσβάλλει μόνο τους επιθηλιακούς ιστούς διαφόρων περιοχών του σώματος, στο δέρμα, στα γεννητικά όργανα, στην περιοχή του πρωκτού, στο στόμα. Ο HPV μεταδίδεται μόνο όταν περιοχή με βλάβη έρθει σε επαφή με άλλα επιθήλια. Αυτό σημαίνει ότι δεν μεταδίδεται όπως ο ιός του AIDS (HIV), o ιός της ηπατίτιδας και άλλοι, που μεταδίδονται με το αίμα ή με άλλα υγρά του σώματος.

Γιατί κόλλησα κονδυλώματα αφού έγινε χρήση προφυλακτικού;
Το προφυλακτικό καλύπτει μόνο την περιοχή του πέους. Επομένως τόσο η βάση του πέους, όσο και η περιοχή γύρω από τα γεννητικά όργανα (περιγεννητική περιοχή), μένουν εκτεθειμένες. Έτσι είναι πολύ εύκολο τα κονδυλώματα να μεταδοθούν κατά τη σεξουαλική επαφή από τον ένα σύντροφο στον άλλον.
Και εν συνεχεία, σε ό,τι αφορά τις γυναίκες, λόγω των επαναλαμβανόμενων διεισδύσεων, μπορεί εύκολα να μεταφερθεί ο ιός HPV από την περιοχή πέριξ του αιδοίου εντός του κόλπου.
Γνωρίζοντας ότι στις περιοχές των κονδυλωμάτων (που οφείλονται σε στελέχη HPV χαμηλού κινδύνου) μπορεί να συνυπάρχουν στελέχη υψηλού κινδύνου, που απειλούν τις γυναίκες με δυσπλασίες ιδιαίτερα στον τράχηλο της μήτρας, είναι προφανές ότι χρειάζεται πάντα λεπτομερειακή δερματολογική εξέταση και θεραπεία και των δυο συντρόφων.

Μπορεί να γίνει μετάδοση των κονδυλωμάτων χωρίς σεξουαλική διείσδυση;
Αν και ο πρωταρχικός τρόπος μετάδοσης των κονδυλωμάτων είναι η σεξουαλική επαφή, τα κονδυλώματα μπορούν να μεταδοθούν ακόμα κι αν δεν υπάρξει σεξουαλική διείσδυση. Σε αρκετές περιπτώσεις, αρκεί η τριβή με μολυσμένα δάχτυλα και αντικείμενα, όπως μολυσμένα sex-toys, σεντόνια, κ.ά. Επιπλέον, τα κονδυλώματα μπορούν να μεταδοθούν και σε βρέφη από μητέρες με γεννητικά κονδυλώματα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Υπάρχει περίπτωση μετάδοσης του ιού μέσω της κοινής χρήσης τουαλέτας;

Υπάρχει περίπτωση μετάδοσης του ιού μέσω της κοινής χρήσης τουαλέτας;
Αν και ο πρωταρχικός τρόπος μετάδοσης των κονδυλωμάτων είναι η σεξουαλική επαφή, τα κονδυλώματα μπορούν να μεταδοθούν ακόμα κι αν δεν υπάρξει σεξουαλική διείσδυση. Σε αρκετές περιπτώσεις, αρκεί η τριβή με μολυσμένα δάχτυλα και αντικείμενα, όπως μολυσμένα sex-toys, σεντόνια, κ.ά. Επιπλέον, τα κονδυλώματα μπορούν να μεταδοθούν και σε βρέφη από μητέρες με γεννητικά κονδυλώματα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο να μολυνθούν από τον HPV;
Με HPV μόλυνση κινδυνεύουν περισσότερο όσοι ακολουθούν ριψοκίνδυνη σεξουαλική συμπεριφορά και έχουν συχνή εναλλαγή ερωτικών συντρόφων. Έχει αποδειχθεί επίσης ότι όσο μεγαλύτερος σε ηλικία είναι ο ερωτικός σύντροφος, τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος HPV μόλυνσης για τη σύντροφό του, προφανώς λόγω της προηγούμενης σεξουαλικής εμπειρίας του.
Έχει διαπιστωθεί ακόμα ότι έχουν περισσότερες πιθανότητες να βρεθούν θετικές με HPV μόλυνση οι γυναίκες με συζύγους που είχαν εξωσυζυγικές σεξουαλικές σχέσεις.
Αυξημένο κίνδυνο HPV μόλυνσης έχουν και όσοι προχωρούν σε σεξουαλική επαφή με σύντροφο που τον γνωρίζουν λιγότερο από οχτώ μήνες. Τα επιδημιολογικά στοιχεία που υπάρχουν για τις γυναίκες, υποδηλώνουν ότι όσο καλύτερα και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα γνωρίζει μία γυναίκα τον ερωτικό σύντροφό της πριν από την ερωτική επαφή, τόσο μικρότερος είναι ο κίνδυνος της HPV μόλυνσης.

Η περιτομή επηρεάζει τις πιθανότητες μόλυνσης από τον HPV;
Η περιτομή έχει διερευνηθεί ως παράγοντας κινδύνου τόσο στους άνδρες, όσο και στις γυναίκες, όμως τα αποτελέσματα είναι αντικρουόμενα. Μερικές μελέτες έχουν αναφέρει σημαντικά μικρότερο κίνδυνο HPV μόλυνσης στους άνδρες που έχουν υποστεί περιτομή σε σχέση με αυτούς που δεν έχουν. Την ίδια στιγμή, μελέτες σε γυναίκες που εμφάνισαν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, έδειξαν ότι οι σύντροφοί τους ήταν λιγότερο πιθανό να είχαν υποστεί περιτομή.

Το κάπνισμα και η κατανάλωση αλκοόλ αυξάνουν τις πιθανότητες μόλυνσης από τον HPV;
Μικρό ρόλο φαίνεται να παίζει το κάπνισμα και η κατανάλωση αλκοόλ στην μόλυνση από τον HPV. Ωστόσο, εάν υπάρξει HPV μόλυνση, τότε το κάπνισμα και το αλκοόλ θα πρέπει να αποφεύγονται, καθότι επηρεάζουν την άμυνα του οργανισμού και ευνοούν την επικράτηση του ιικού φορτίου του HPV έναντι του ανοσοποιητικού συστήματος.

Τι ρόλο παίζουν οι ορμονικοί παράγοντες στη μόλυνση από τον HPV;
Ορμονικοί παράγοντες φαίνεται ότι αυξάνουν τις πιθανότητες HPV μόλυνσης. Η χρήση αντισυλληπτικών, καθώς και η περίοδος της εγκυμοσύνης κατά την οποία τα επίπεδα των οιστρογόνων και της προγεστερόνης είναι υψηλά, έχουν συσχετισθεί με την εμφάνιση οξυτενών κονδυλωμάτων, καθώς και την αύξησή τους σε μέγεθος.

Μετά τη μόλυνση από τον HPV, αναπτύσσονται αντισώματα;
Ναι, αναπτύσσονται απέναντι στους συγκεκριμένους τύπους του ιού που προκάλεσαν τη μόλυνση. Αντισώματα μπορούν επίσης να αναπτυχθούν με τη χορήγηση των δύο προφυλακτικών εμβολίων κατά του HPV απέναντι σε συγκεκριμένους τύπους του ιού.

Τα αντισώματα προσφέρουν ανοσία;
Παραμένει άγνωστο και αντικείμενο διερεύνησης κατά πόσον τα αντισώματα που αναπτύσσει ένας ασθενής μετά από HPV μόλυνση, μπορούν να προσφέρουν προστασία απέναντι σε πιθανή επαναμόλυνση από τον ίδιο τύπο του ιού. Ακόμα και τα αντισώματα που αναπτύσσονται μετά από τη χορήγηση των προφυλακτικών εμβολίων, προσφέρουν προστασία μόνο για 5 χρόνια.

Μπορούν τα αντισώματα να ανιχνευθούν στο αίμα;
Όχι απαραίτητα. Σε αντίθεση με τις διαγνωστικές πρακτικές που χρησιμοποιούνται για άλλους ιούς, η εξέταση της ύπαρξης αντισωμάτων για τον HPV στο αίμα κρίνεται αναξιόπιστη και δε συνιστάται. Ο ιός HPV δεν μπορεί να ανιχνευθεί ούτε στα ούρα ή στο σπέρμα.

Αν μολυνθώ μία φορά από τον HPV, μπορεί να ξαναμολυνθώ;
Ναι, στην περίπτωση που έρθετε σε επαφή με διαφορετικό στέλεχος του ιού ή ενδεχομένως και το ίδιο αφού δεν έχει αποδειχθεί ότι τα αντισώματα που είχαν αναπτυχθεί κατά την προηγούμενη μόλυνση σας προσδίδουν ανοσία.

Μετά τη θεραπεία των κονδυλωμάτων, δεν μεταδίδεται ο ιός στον/ην ερωτικό/ή σύντροφο;
Δεν μεταδίδεται παρά μόνο στην περίπτωση που δεν έχει γίνει λεπτομερειακή θεραπεία και εξάλειψη των κονδυλωμάτων, και έχουν παραμείνει υποκλινικές βλάβες, αυτές δηλαδή που δεν φαίνονται με γυμνό μάτι αλλά αποτελούν εστία υποτροπών και μεταδοτικότητας.

Πότε συνδέθηκε η HPV μόλυνση με την ανάπτυξη καρκίνου;
Τις δεκαετίες του 90’ και του ’00, αρκετές επιδημιολογικές και μοριακές μελέτες παρείχαν ακλόνητα δεδομένα που συνέδεαν συγκεκριμένους τύπους του HPV με την ανάπτυξη των περισσοτέρων καρκίνων του γεννητικού συστήματος και του πρωκτού. Χρειάστηκε ωστόσο να φτάσει το 2008 για να απονεμηθεί Νόμπελ Ιατρικής στον Γερμανό Καθηγητή Ιολογίας Χάραλντ τσουρ Χάουζεν που επέμενε επί δεκαετίες ότι η αιτία του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας ήταν ο HPV, και όχι ο ιός του έρπητα και τελικά το απέδειξε.

Αν έχω δερματικά κονδυλώματα, υπάρχει περίπτωση να νοσήσω με καρκίνο;
Τα δερματικά κονδυλώματα είναι στελέχη του ιού HPV χαμηλού κινδύνου, δηλαδή στελέχη που δεν είναι καρκινογόνα. Πρακτικά δεν κινδυνεύει κάποιος να πάθει καρκίνο από δερματικά κονδυλώματα.
Ωστόσο συστήνεται ενδελεχής έλεγχος διότι μαζί με τα στελέχη χαμηλού κινδύνου του ιού, έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να συνυπάρχουν και στελέχη υψηλού κινδύνου του HPV, που εάν αφεθούν χωρίς θεραπεία, μπορεί να φτάσουν να προκαλέσουν καρκίνο. Για να προκληθεί καρκίνος, πρέπει να μολυνθεί κάποιος βλεννογόνος του σώματος, όπως ο τράχηλος της μήτρας, η ουρήθρα, ο πρωκτός ή ο στοματοφάρυγγας.
Έχει υπολογιστεί ότι ο ιός HPV ευθύνεται σχεδόν για το 100% των περιστατικών καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, το 95% των καρκίνων του πρωκτού, το 65% των καρκίνων του κόλπου και το 50% των καρκίνων του αιδοίου και το 35% των καρκίνων του πέους.

Το Τεστ-ΠΑΠ ανιχνεύει τα κονδυλώματα;
Όχι, δεν τα ανιχνεύει. Ανιχνεύει μονάχα αν ο ιός HPV έχει προκαλέσει κυτταρική δυσπλασία. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, το Τεστ-ΠΑΠ δεν αρκεί. Γιατί δεν δείχνει εγκαίρως τη μόλυνση HPV. Αυτό μπορεί να το δείξει εγκαίρως μονάχα το HPV test και η κολποσκόπηση με βιοψία.
Το Τεστ-ΠΑΠ είναι μία διαγνωστική μέθοδος για την ύπαρξη δυσπλαστικών κυττάρων, σχεδιασμένη για την εξέταση μαζικών πληθυσμών. Αντιθέτως, το HPV-Τεστ είναι μία εξειδικευμένη εξέταση για την ύπαρξη στελεχών του HPV, που γίνεται όταν υπάρχει η υποψία μόλυνσης από τον ιό HPV. Με τo HPV-Tεστ, προσδιορίζεται αν υπάρχει στον τράχηλο της μήτρας DNA από στελέχη του ιού HPV. Μάλιστα, αν το HPV-Τεστ πραγματοποιηθεί με τη μέθοδο PCR, μπορεί να εντοπίσει ακριβώς το στέλεχος του ιού από το οποίο έχει προσβληθεί το άτομο.

Τι είναι το HPV test και η τυποποίηση του HPV με χρήση PCR που χρησιμοποιούνται για την ανίχνευση του ιού και πότε συνιστώνται;
Τόσο το HPV test (συναντάται συχνά και ως HPV DNA test) όσο και η τυποποίηση του HPV (αλλιώς γονοτύπηση), με χρήση της τεχνικής PCR και της νέας προηγμένης τεχνολογίας των μικροσυστοιχιών, βασίζονται στην ανίχνευση του γνωστού σε μας DNA στελεχών του HPV στα κλινικά δείγματα. Με αυτό τον τρόπο ανιχνεύεται, μέσω του DNA του, η ύπαρξη του ιού ακόμα και σε φορείς με φυσιολογική κλινική εικόνα και test Pap. Πρόκειται για σημαντικό εργαλείο πρόληψης κατά του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, το οποίο πλεονεκτεί έναντι του Pap test στο ότι ανιχνεύει τον ιό πριν αυτός προκαλέσει κυτταρικές αλλοιώσεις. Τα κλινικά δείγματα για την πραγματοποίηση και των δύο παραπάνω εξετάσεων μπορούν να ληφθούν κατά την ίδια διαδικασία λήψης επιχρίσματος για το Pap test, κάτι που συνηγορεί ακόμη περισσότερο στην καθιέρωσή τους ως προληπτικής εξέτασης μαζί με το Pap test, όπως ισχύει ήδη σε χώρες του εξωτερικού.
Ωστόσο οι δύο εξετάσεις έχουν και διαφορές. Το HPV test ανιχνεύει γενικά την ύπαρξη στελεχών HPV σε ένα δείγμα κατηγοριοποιώντας τα σε στελέχη υψηλού (ογκογόνα) και χαμηλού κινδύνου (μη ογκογόνα). Σε περίπτωση που το HPV test είναι θετικό για ογκογόνα στελέχη, τότε συνιστάται η τυποποίηση του HPV με PCR, η οποία μας γνωστοποιεί για ποιο ή ποια συγκεκριμένα στελέχη του ιού είναι θετικό το δείγμα και άρα φορέας το άτομο από το οποίο προέρχεται.

Τι είναι τα CIN-I, CIN-II, CIN-III;
Οι πρώτες κυτταρικές αλλαγές που παρατηρούνται στο Τεστ-ΠΑΠ και αναφέρονται ως απλή HPV λοίμωξη ή ίχνη HPV λοιμώξεως είναι η κοιλοκυττάρωση, η παρακεράτωση, η διπυρήνωση και η διόγκωση των πυρήνων. Οι περισσότεροι τύποι του ιού HPV έχουν συνδεθεί με Πλακώδεις Ενδοεπιθηλιακές Βλάβες ή Squamous Intraepithelial Lesions (SILs) του τραχήλου της μήτρας, του κόλπου, του αιδοίου, του πέους ή του πρωκτού.
Σε πιο προχωρημένο στάδιο που αναφέρεται ως Ενδοεπιθηλιακή Νεοπλασία Τραχήλου βαθμού I ή Cervical Intraepithelial Neoplasia I (CIN-I), παρατηρούνται ελαφρές διογκώσεις και ανωμαλίες των πυρήνων των κυττάρων. Σε περαιτέρω αλλαγές στα κύτταρα, μιλάμε για Ενδοεπιθηλιακή Νεοπλασία Τραχήλου βαθμού II ή Cervical Intraepithelial Neoplasia IΙ (CIN-IΙ) και σε ακόμα μεγαλύτερες κυτταρικές αλλαγές για σοβαρή Ενδοεπιθηλιακή Νεοπλασία Tραχήλου βαθμού III ή Cervical Intraepithelial Neoplasia IΙΙ (CIN-III). 
Άρα οι CIN-I, CIN-II, CIN-III είναι μία σταδιοποίηση των κυτταρικών αλλαγών που προκαλεί ο HPV εάν παραμείνει. Άρα η διαδικασία της καρκινογένεσης είναι αργή, με αρκετά πρώιμα στάδια, τα οποία είναι πλήρως θεραπεύσιμα.

​​​​​​​Γιατί πρέπει να κάνει μία γυναίκα τακτικούς ελέγχους;
Μετά το στάδιο της Ενδοεπιθηλιακής Νεοπλασίας Τραχήλου βαθμού III (CIN-III), αν μία γυναίκα δεν υποβάλλεται σε τακτικούς ελέγχους για τα επόμενα 3-5 χρόνια, η βλάβη μπορεί να εξελιχθεί σε καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.
Αξίζει να επισημανθεί ότι το καθιερωμένο Τεστ-ΠΑΠ είναι απαραίτητο, αλλά στα πρώτα στάδια μόλυνσης από τον HPV δεν αρκεί. Το Τεστ-ΠΑΠ είναι μία διαγνωστική μέθοδος για την ύπαρξη δυσπλαστικών κυττάρων. Δηλαδή το τεστ θετικοποιείται όταν ο ιός φτάσει να έχει προξενήσει δυσπλασία. Αντιθέτως, το HPV-Τεστ είναι μία εξειδικευμένη εξέταση για την ύπαρξη στελεχών του HPV, που γίνεται όταν υπάρχει η υποψία μόλυνσης από τον ιό HPV. Με τo HPV-Tεστ, προσδιορίζεται αν υπάρχει στον τράχηλο της μήτρας DNA από στελέχη του ιού HPV. Μάλιστα, αν το HPV-Τεστ πραγματοποιηθεί με τη μέθοδο PCR, μπορεί να εντοπίσει ακριβώς το στέλεχος του ιού από το οποίο έχει προσβληθεί το άτομο.
Εάν μία γυναίκα έχει ιστορικό καρκίνου του τραχήλου, τότε συστήνεται να υποβάλλεται σε HPV-Test (PCR) κάθε χρόνο. Διαφορετικά, αρκεί να το επαναλαμβάνει κάθε 3-4 χρόνια.

Πώς επέλεξε το ALPHA PROLIPSIS την πλέον αξιόπιστη μέθοδο τυποποίησης HPV ;
Η δυσπλασία του τραχήλου της μήτρας οφείλεται στον ιό HPV και μάλιστα σε μια σειρά στελεχών του, ο αριθμός των οποίων (όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα ) δεν είναι ούτε ΔΥΟ, ούτε ΤΕΣΣΕΡΑ, αλλά πολύ....πολύ ... μεγαλύτερος.
Για το λόγο αυτό, o Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εξέδωσε κατευθυντήρια οδηγία βάσει της οποίας η τυποποίηση HPV ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΤΟΥΣ 25 ΥΠΟΤΥΠΟΥΣ HPV ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ( HIGH RISK) ΚΑΙ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ 35 ΥΠΟΤΥΠΟΥΣ HPV ΣΥΝΟΛΙΚΑ.
Μέθοδοι που προσφέρουν απλή ανίχνευση των υποτύπων χωρίς ακριβή τυποποίηση αυτών, ή με τυποποίησης 2 ή τριών στελεχών ΕΧΟΥΝ ΑΠΟΡΡΙΦΘΕΙ ΜΕΤΑ ΠΟΛΛΩΝ ΕΠΑΙΝΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΥΓΕΙΑΣ.
Προκειμένου να επιλέξει το ALPHA PROLIPSIS την καλύτερη μέθοδο τυποποίησης HPV και να την προτείνει στους συνεργάτες του ιατρούς έθεσε τα κάτωθι απολύτως επιστημονικά κριτήρια :
1. Ανίχνευση ΌΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΤΥΠΩΝ HPV που προσβάλλουν το γυναικείο γεννητικό σύστημα.
2. Τυποποποίηση ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ 34 ΥΠΟΤΥΠΩΝ HPV. Μέθοδοι που τυποποιούν 2 -3 μόνο υποτύπους θεωρήθηκαν de facto ανεπαρκείς και ακατάλληλες για την αποτελεσματική πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.
3. Οι τελευταίες κατευθυντήριες οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας επιβάλλουν την τυποποίηση ΕΙΚΟΣΙΤΕΣΣΑΡΩΝ ΥΠΟΤΥΠΩΝ HPV ΠΟΥ ΘΕΩΡΟΥΝΤΑΙ ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ (HIGH RISK).
4. Διαπίστευση ΚΑΙ ΟΧΙ ΑΠΛΗ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ της μεθόδου με CE-IVD για το σύνολο των τυποποιούμενων υποτύπων.
5. Ανίχνευση πολύ χαμηλού ιϊκού φορτίου ΗPV ( έως και 50 ιϊκά σωματίδια / δείγμα)
6. 100% εξειδίκευση ταυτοποίησης , σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας
7. Δυνατότητα εφαρμογής της μεθόδου σε κύβους παραγίνης, συμβατικά επιχρίσματα αλλά και σε όλα τα φιαλίδια κυτταρολογίας υγρής φάσης​​​​​​​​​​​​​​
​​​​​​​