Ο εντοπισμός ενός οζιδίου στο στήθος μπορεί να προκαλέσει τρόμο καθώς συνήθως βγάζουμε εύκολα συμπεράσματα και φοβόμαστε ότι πρόκειται για καρκίνο του μαστού. Ο καρκίνος του μαστού αντιμετωπίζεται συχνά ως μια απειλητική για τη ζωή νόσος παρά το γεγονός ότι τα τελευταία 40 χρόνια τα ποσοστά επιβίωσης από τον καρκίνο του μαστού στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν διπλασιαστεί από 40% σε 78%, με χρόνο επιβίωσης 10 ή περισσότερα χρόνια.

Συχνά αγνοούμε το γεγονός ότι η πλειοψηφία των οζιδίων του μαστού είναι καλοήθη, με άλλα λόγια δεν αποτελούν καρκίνο του μαστού.

Σε αυτό το άρθρο θα διερευνήσουμε με περισσότερες λεπτομέρειες τα μη καρκινικά οζίδια. Φυσιολογική διόγκωση και ευαισθησία που σχετίζεται με την έμμηνο ρύση Οι ορμονικές αλλαγές κατά τη διάρκεια της έμμηνου ρύσης μπορεί να προκαλέσουν πόνο, ευαισθησία ή σχηματισμό οζιδίων στο στήθος. Κάτι τέτοιο απαντάται συνήθως την εβδομάδα πριν από τον καταμήνιο κύκλο και συνήθως υποχωρεί με την έναρξη της περιόδου.

Οι αλλαγές αυτές ονομάζονται ινοκυστικές αλλαγές, αν και επί του παρόντος δεν θεωρείται κατάλληλος όρος. Ένα εφαρμοστό, σταθερό σουτιέν, μια θερμοφόρα ή ένα παυσίπονο μπορεί να καταπραΰνουν τα συμπτώματα. Ορισμένες γυναίκες έχουν διαπιστώσει ότι η μείωση του αλατιού και των διεγερτικών ουσιών όπως είναι η καφεΐνη συμβάλλει στον μετριασμό των εν λόγω συμπτωμάτων. Ινοαδένωμα Το ινοαδένωμα είναι συνήθως ένα στρογγυλό, συμπαγές, μη επώδυνο, με ελαστική σύσταση οζίδιο το οποίο μετακινείται ελαφρώς με την άσκηση πίεσης. Απαντάται πιο συχνά σε γυναίκες ηλικίας κάτω των 40 ετών.

Ενδέχεται να εξαλειφθεί από μόνο του, υπάρχουν ωστόσο κάποια τα οποία πρέπει να αφαιρεθούν.

Εάν δεν παρουσιάζει συμπτώματα, δεν χρήζει θεραπείας. Σε ορισμένες περιπτώσεις κρίνεται απαραίτητη η εκτέλεση μιας παροχέτευσης προκειμένου να επιβεβαιωθεί η διάγνωση, αν και στην πλειοψηφία των περιπτώσεων αρκεί να εξασφαλιστεί ότι δεν αλλάζουν ή ότι μειώνονται σε μέγεθος στα πλαίσια μιας διετούς παρακολούθησης.

Η παρουσία ενός ινοαδενώματος δεν  αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού.

Κύστες Οι κύστες αποτελούν όζους  γεμάτους με υγρό οι οποίες απαντώνται συνήθως σε γυναίκες που πλησιάζουν το στάδιο της εμμηνόπαυσης. Είναι πιθανή, ωστόσο, η εμφάνισή τους σε οποιαδήποτε ηλικία. Απαντώνται συνήθως ως ωοειδή ή στρογγυλά, λεία, συμπαγή ογκίδια, τα οποία μετακινούνται ελαφρώς με την άσκηση πίεσης.

Σε περίπτωση όπου είναι ψηλαφητά ή βρίσκονται σε ζώνες του μαστού που παρουσιάζουν τριβή με το σουτιέν μπορεί να είναι επώδυνα. Εμφανίζονται συνήθως δύο εβδομάδες πριν από την περίοδο και στη συνέχεια εξαλείφονται. Σε περίπτωση όπου ο παθολόγος καταλήξει ύστερα από σχετική εξέταση ότι έχετε μια κύστη, μπορεί να σας ζητήσει να επιστρέψετε αφότου τελειώσει η περίοδός σας για έναν επανέλεγχο.

Σε περίπτωση όπου οι κύστες είναι ψηλαφητές και επώδυνες ενδέχεται να απαιτούν παροχέτευση, κάτι τέτοιο όμως πραγματοποιείται από μια εξειδικευμένη σε θέματα μαστού κλινική και αφότου έχει πραγματοποιηθεί τουλάχιστον ένα υπερηχογράφημα.

Ένα εφαρμοστό, σταθερό σουτιέν, τα θερμαντικά επιθέματα ή/και τα παυσίπονα μπορεί να καταπραΰνουν τα συμπτώματα. Μαστίτιδα και απόστημα Η μαστίτιδα ή το απόστημα προκαλούνται από λοίμωξη. Απαντώνται πιο συχνά σε γυναίκες που θηλάζουν. Κάτι τέτοιο συμβαίνει καθώς λόγω του διαρρηγμένου δέρματος των θηλών είναι δυνατό να εισχωρήσουν βακτήρια ή μικρόβια στον ιστό των μαστών.

Υπάρχει πιθανότητα απόφραξης των γαλακτοφόρων πόρων. Μπορεί να υπάρξει συγκέντρωση πύου (λευκοκύτταρα που καταπολεμούν τα βακτήρια). Η λοίμωξη και τα αποστήματα απαντώνται επίσης και σε γυναίκες που δεν θηλάζουν.

Η λοίμωξη εκδηλώνεται με πόνο και οίδημα στο στήθος προκαλώντας ερυθρότητα στην περιοχή και πόνο στο άγγιγμά της. Συχνά συμπτώματα είναι ο πυρετός, η κεφαλαλγία και τα γενικά συμπτώματα που σχετίζονται με τη γρίπη.

Είναι δυνατή η χρήση ζεστών κομπρεσών, παυσίπονων όπως είναι η παρακεταμόλη, ενώ μπορεί να απαιτείται η χρήση αντιβιοτικών.2 Σε περίπτωση ύπαρξης αποστήματος (συγκέντρωση πύου) θα χρειαστεί παροχέτευση και στη συνέχεια αντιβιοτικά.

Ο φλεγμονώδης καρκίνος του μαστού μπορεί να έχει την ίδια εμφάνιση και αίσθηση με τη μαστίτιδα, επομένως σε περίπτωση όπου δεν υπάρξει γρήγορη αντιμετώπιση της πάθησης μέσω των αντιβιοτικών, κρίνεται απαραίτητο να επισκεφθείτε και πάλι τον παθολόγο.

Ελαιώδεις κύστες (οζίδια μαστού στη λιπώδη νέκρωση) Οι ελαιώδεις κύστες προκαλούνται λόγω τραυματισμού του λιπώδους ιστού των μαστών ο οποίος προέρχεται από ένα χτύπημα ή μια επέμβαση. Συνήθως εξαλείφονται από μόνες τους, αλλά είναι δυνατή και η απομάκρυνσή τους εάν κριθεί απαραίτητο. Το οζίδιο συνήθως δεν πονά. Το δέρμα γύρω από το οζίδιο ενδέχεται να φαίνεται πιο πυκνό, μελανιασμένο ή κόκκινο. 

Λίπωμα Το λίπωμα αποτελεί καλοήθη όζο που σχηματίζεται από το λίπος και μοιάζει με εκείνους που απαντώνται σε άλλα μέρη του σώματος. Είναι εύκολη η διάγνωσή του μέσω μαστογραφίας και υπερηχογραφήματος ενώ δεν χρήζει θεραπείας, εκτός εάν είναι μεγάλο και προκαλεί ενοχλήσεις.

Αδένωση μαστού Η αδένωση του μαστού προκαλείται από τους διογκωμένους ή πάρα πολλούς  γαλακτοφόρους πόρους.  Συνήθως δεν απαιτείται θεραπεία, μπορεί να χρήζει ωστόσο παρακολούθηση.

Ενδοπορικό θήλωμα Το ενδοπορικό θήλωμα είναι μη καρκινικός όγκος σαν τους όγκους που αναπτύσσονται στους γαλακτοφόρους πόρους. Αναπτύσσονται συχνά κοντά ή μακριά από τη θηλή. Σε περίπτωση όπου αναπτύσσεται κοντά στη θηλή μπορεί να προκαλέσει έκκριση διαυγούς ή αιμορραγικού υγρού που λερώνει τα ρούχα.. Ορισμένες φορές ωστόσο είναι επώδυνος. Κρίνεται πάντοτε απαραίτητη η μελέτη μέσω βιοψίας προκειμένου να επιβεβαιωθεί η διάγνωση του θηλώματος και συνήθως χρήζει εκτομής.

Φυλλοειδής όγκος του μαστού Ο φυλλοειδής όγκος του μαστού είναι σπάνιοι όγκοι που συνήθως είναι καλοήθεις. Ένας στους δέκα ωστόσο μπορεί να είναι κακοήθης, αν και σε αυτές τις περιπτώσεις δεν πρόκειται για καρκίνο του μαστού καθ' αυτόν, με αποτέλεσμα να χρήζει διαφορετικής θεραπείας. Αναπτύσσονται γρήγορα και διαστέλλουν το δέρμα. Εάν είναι μεγάλος μπορεί να αποδειχθεί επώδυνος και να είναι ψηλαφητός όπως ένα οζίδιο. Σε περίπτωση επιβεβαίωσης της διάγνωσης κρίνεται πάντοτε απαραίτητη η εκτέλεση βιοψίας και εκτομής του συνόλου του όγκου.

Πορεκτασία Η πορεκτασία απαντάται συνήθως σε γυναίκες ηλικίας άνω των 50 ετών και οφείλεται στην πάχυνση των τοιχωμάτων των πόρων των μαστών. Αν και συνήθως δεν υπάρχουν συμπτώματα, είναι ωστόσο  πιθανή η απέκκριση ενός πράσινου ή μαύρου κολλώδους υγρού από διάφορους πόρους της θηλής (παρατηρούνται σταγόνες διάφορων χρωμάτων στη θηλή). Όταν υπάρχει φλεγμονή μπορεί να παρατηρηθεί ερυθρότητα και πόνος στη θηλή και στον περιβάλλοντα ιστό. Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις σχηματίζεται ένας σκληρός όζος. Σε περίπτωση εμφάνισης όζου μπορεί να χρειαστεί βιοψία προκειμένου να διασφαλιστεί ότι δεν πρόκειται για καρκίνο.10 Μπορεί να χρειαστούν ζεστές κομπρέσες και αντιβιοτικά.

Υπάρχουν κι άλλες καλοήθεις παθήσεις του μαστού που μπορεί να παρουσιαστούν ως οζίδιο, αλλά είναι κάπως σπάνιες. Μεταξύ αυτών είναι κι οι ακόλουθες:

Αμάρτωμα πρόκειται για έναν λείο ανώδυνο όζο που προκαλείται από την υπερβολική ανάπτυξη του ιστού των μαστών. Αιμαγγείωμα ένας σπάνιος καλοήθης όγκος που αποτελείται από αιμοφόρα αγγεία.

Αιμάτωμα ένας όζος  που προκαλείται από αιμορραγία στο εσωτερικό των μαστών ύστερα από έναν τραυματισμό, μια βιοψία με βελόνη ή μια επέμβαση.

Νευρίνωμα ένας καλοήθης όγκος που προκαλείται από την υπερβολική ανάπτυξη των νευρικών κυττάρων στο εσωτερικό των μαστών.

Κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική η αναφορά οποιασδήποτε μεταβολής του μαστού σας στον γυναικολόγο σας. Θα λάβει υπόψιν τις κατευθυντήριες οδηγίες σχετικά με τις βέλτιστες πρακτικές προκειμένου να αποφανθεί εάν θα πρέπει να διενεργηθούν περαιτέρω εξετάσεις. Όπως αποδεικνύεται από το παρόν άρθρο, η ύπαρξη ενός οζιδίου στον μαστό δεν σημαίνει καρκίνο του μαστού. Σε περίπτωση, ωστόσο, όπου το οζίδιο αποτελεί καρκίνο του μαστού, η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία κρίνονται ιδιαίτερα σημαντικές για τη διασφάλιση της υγείας μακροπρόθεσμα.