Τα κονδυλώματα είναι μία μόνον από τις εκδηλώσεις του ιού HPV (ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων).  Άλλες εκδηλώσεις του ιού HPV στον πρωκτό (ειδικά ορισμένων επιθετικών υποτύπων) είναι η δυσπλασία του δέρματος και του αυλού του πρωκτού (προκαρκινική κατάσταση). Ο ιός HPV μεταδίδεται στο δέρμα του πρωκτού με την πρωκτική επαφή. Μπορεί να ανευρεθεί στον πρωκτό και σε άτομα που δεν αναφέρουν πρωκτική επαφή. Τα κονδυλώματα πρωκτού εμφανίζονται σε ένα ποσοστό μόνον των ανθρώπων που είναι μολυσμένοι με τον ιό HPV (σεξουαλικά δραστήριοι ενήλικες).

Πως εμφανίζονται τα κονδυλώματα του πρωκτού;

●   Στην αρχή τα κονδυλώματα πρωκτού είναι σαν μικρά επίπεδα ογκίδια (σπυράκια ή σαν κουνουπίδι) σαν το κεφάλι της καρφίτσας μέχρι το μέγεθος μπιζελιού.

●   Συνήθως  τα κονδυλώματα πρωκτού δεν προκαλούν πόνο ή άλλη ενόχληση και δεν γίνονται άμεσα αντιληπτά.

●   Άλλες φορές τα κονδυλώματα πρωκτού προκαλούν τσούξιμο, κνησμό, εκροή υγρού

. ●   Κονδυλώματα συχνά ανευρίσκονται και μέσα στον αυλό του πρωκτού, σε απόσταση 2-3 cm από το δέρμα.

●   Σε ξαφνική εμφάνιση και διόγκωση των κονδυλωμάτων πρωκτού ή η σύντομη επανεμφάνιση μετά από θεραπεία πρέπει να γίνεται έλεγχος του ιού HIV. Διάγνωση HPV και κονδυλωμάτων πρωκτού στο πρωκτολογικό ιατρείο

●   Η διάγνωση των κονδυλωμάτων του πρωκτού γίνεται με την τεχνική acetowhitening και επιβεβαιώνεται με την βιοψία των ογκιδίων.

●   Η πρωκτοσκοπηση είναι απαραίτητη για την διάγνωση ενδοπρωκτικών κονδυλωμάτων και δυσπλασιών.

●   Η κυτταρολογική εξέταση (anal cytology) - τεστ Παπανικολάου είναι μιά απλή αλλά και απαραίτητη εξέταση για την διάγνωση δυσπλασιών (προκαρκινική κατάσταση - anal dysplasia). Η εξέταση αυτή πρέπει να γίνεται  στα άτομα υψηλού κινδύνου για μόλυνση με τον ιό HPV και εμφάνιση προκαρκινωματωδών καταστάσεων

. ●   Η πρωκτοσκοπηση υψηλής ευκρίνειας (High Resolution Anoscopy- HRA)  είναι η εξέταση που ακολουθεί εάν η κυτταρολογική εξέταση είναι θετική. Η χρήση των τεχνικών Schiller και acetowhitening βοηθά στην διάγνωση δυσπλασιών και μικροσκοπικών κονδυλωμάτων. 

●   Σε περίπτωση που δεν υπάρχουν εμφανή κονδυλώματα πρωκτού, η μόλυνση με τον ιό μπορεί να διερευνηθεί με την PCR. Η εξέταση αυτή ταυτοποιεί τον υπότυπο (επικίνδυνος ή όχι).

Καρκίνος πρωκτού - Κονδυλώματα πρωκτού Η συχνότητα του καρκίνου του πρωκτού έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Αυτό αποδίδεται στην διάδοση της μόλυνσης με τον ιό HPV και σε άλλους ταυτόχρονους επιβαρυντικούς παράγοντες όπως η μόλυνση με τον ιό HIV και το κάπνισμα.

●   Έχει υπολογισθεί ότι η συχνότητα του καρκίνου του πρωκτού στους MSM (άνδρες με επαφές με άνδρες) είναι ή ίδια με την συχνότητα καρκίνου τραχήλου μήτρας πριν την προληπτική διαγνωστική εξέταση με κυτταρολογικό επίχρισμα (pap test). ●   Ορισμένοι υπότυποι του ιού HPV (όπως οι 16, 18, 31, 33, 35, 53, 73, 75  και άλλοι) είναι περισσότερο επικίνδυνοι για την εμφάνιση καρκίνου. Αυτοί μπορούν να διαγνωσθούν με την εξέταση PCR

. ●   Πριν εμφανισθεί ο καρκίνος πρωκτού προηγούνται προκαρκινικές αλλοιώσεις που προκαλούνται από τον ιό HPV (πρωκτική ενδοεπιθηλική νεοπλασία- δυσπλασία). Οι αλλοιώσεις αυτές είναι τριών βαθμών βαρύτητας, χαμηλή-AIN1, μέτρια- AIN2 και υψηλόβαθμη- AIN3.

●   Οι αλλοιώσεις αυτές μπορούν να διαγνωσθούν με απλή κυτταρολογική εξέταση (τεστ Παπανικολάου) σε άτομα υψηλού κινδύνου. Εάν αυτή αποβεί θετική πρέπει να γίνει πρωκτοσκόπηση υψηλής ευκρίνειας (High resolution anoscopy). Οι σοβαρές προκαρκινικές αλλοιώσεις (δυσπλασία υψηλού βαθμού--ΑΙΝ3) θεραπεύονται στο πρωκτολογικό ιατρείο με καυτηριασμό. Ομάδες υψηλού κινδύνου για καρκίνο πρωκτού  

Οι παράγοντες υψηλού κινδύνου για νόσηση από καρκίνο πρωκτού είναι οι παρακάτω:

●  15 ή περισσότεροι ερωτικοί σύντροφοι

●   Πρωκτική σεξουαλική επαφή (έλεγχος κάθε 2-3 χρόνια).

●   Κάπνισμα

●   Ιστορικό δυσπλασίας τραχήλου μήτρας

●   Κονδυλώματα πρωκτού

●   Μεταμόσχευση νεφρού, ανοσοκατασταλτικά φάρμακα, χρόνια θεραπεία με κορτιζόνη

●   Μόλυνση με τον ιό HIV (έλεγχος κάθε χρόνο) Τα παραπάνω άτομα πρέπει να ελέγχονται τακτικά με την κυτταρολογική εξέταση πρωκτού. Η εξέταση αυτή είναι εύκολη, δεν προκαλεί πόνο και πραγματοποιείται στο ιατρείο του εξειδικευμένου πρωκτολόγου.                                                                

Ποια είναι η θεραπεία για τα κονδυλώματα πρωκτού;

●   Φαρμακευτικές αλοιφές ή κρυοθεραπεία για μικρά κονδυλώματα πρωκτού. Τα καλύτερα αποτελέσματα έχουν η αφαίρεση και ο καυτηριασμός. Πρέπει όμως να προηγηθεί ορθοσκόπηση για να αποκλεισθεί η ύπαρξη κονδυλωμάτων μέσα στον πρωκτό.

●   Τα κονδυλώματα πρωκτού πρέπει να αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά επειδή μπορεί να μεγαλώσουν ή να υποστούν καρκινωματώδη εξαλλαγή.

●   Πριν από οποιαδήποτε επέμβαση ή ενδοσκόπηση καλό είναι να προηγείται κυτταρολογική εξέταση πρωκτού.

●   Τα εσωτερικά κονδυλώματα του αυλού του πρωκτού αντιμετωπίζονται μόνον με αφαίρεση ή καυτηριασμό, ταυτόχρονα με πρωκτοσκόπηση στο ιατρείο του ειδικού χειρουργού - πρωκτολόγου.

●   Διεθνείς έρευνες έδειξαν ότι η χρήση laser στη θεραπεία των κονδυλωμάτων του δέρματος του πρωκτού δεν έχει κάποιο πλεονέκτημα. Όσον αφορά τα κονδυλώματα του αυλού του πρωκτού, η χρήση laser μπορεί να προκαλέσει σοβαρή αιμορραγία.