Τα κονδυλώματα (HPV) ή ιός ανθρωπίνων θηλωμάτων αποτελεί μία από τις πιο γνωστές δερματικές λοιμώξεις των γεννητικών οργάνων και εμφανίζεται όλο πιο συχνά στις μέρες μας. Είναι η πιο συχνή ογκόμορφη αλλοίωση, οφείλεται στον ιό HPV και εμφανίζεται σε νέους άνδρες ηλικίας 20-40 ετών με συχνότητα περίπου 5%. Στους άνδρες εμφανίζονται στη βάλανο, στο έσω πέταλο της ακροποσθίας, στην ουρήθρα και στο δέρμα του σώματος του πέους ενώ στις γυναίκες στα μεγάλα και μικρά χείλη του αιδοίου, στην κλειτορίδα και στον κόλπο. Επίσης, σπανιότερα εντοπίζονται στη στοματική κοιλότητα, στον πρωκτό αλλά και περιπρωκτικά, αν και εφόσον έχει προηγηθεί σεξουαλική επαφή. Στην πλειονότητά τους είναι μεταδιδόμενα με τη σεξουαλική επαφή και οι άνδρες γυναικών με αλλοιώσεις στον τράχηλο έχουν αυξημένη συχνότητα (50-85%) εμφάνισης κονδυλώματος. Ο χρόνος επώασης ποικίλει από μερικές εβδομάδες, μήνες ή και χρόνια.

Κλινική εικόνα

Τα κονδυλώματα έχουν ροζ ή λευκό χρώμα, είναι μαλακά και δε μοιάζουν με τους συνηθισμένους σπίλους. Κλινικά μπορεί να είναι επίπεδα, ελαφρά θηλώδεις, κονδυλωματώδεις ή ανθοκραμβοειδείς αλλοιώσεις. Μικροσκοπικά αφορά σε ακάνθωση και θηλωματώδη υπερπλασία του πλακώδους επιθηλίου με υπερκεράτωση, παρακεράτωση και συχνά κοιλοκυτταρικού τύπου ατυπία. Η κυτταρική ατυπία είναι ήπια και οι μιτώσεις εντοπίζονται στη βασική στιβάδα. Όταν διαγνωστούν σε κάποιον είναι καλό να ξεκινήσει θεραπεία για να μην επεκταθούν και γίνουν αντιαισθητικά. Τα κονδυλώματα χωρίζονται σε περίπου 130 τύπους. Ο ιός HPV έχει ανιχνευθεί με ανοσοϊστοχημεία και με in situ υβριδισμό. Οι τύποι 6, 11 είναι πιο συχνοί στο κονδύλωμα χωρίς δυσπλασία, ενώ οι 16, 18, 31 και 33 στο κονδύλωμα με δυσπλασία. Παρόλο που μπορεί να υποχωρήσει, στο 50% περίπου των περιπτώσεων παραμένει. Άλλοι προσβάλλουν τα γεννητικά όργανα και άλλοι προσβάλλουν διάφορες περιοχές του σώματος όπως τα χέρια και τα πόδια. Ορισμένοι τύποι κονδυλωμάτων δημιουργούν καλοήθεις αλλοιώσεις, υπάρχουν όμως και κάποιοι που υπό κατάλληλες συνθήκες συντελούν στην εμφάνιση καρκίνου. Μπορεί να είναι οξυτενή (εντοπίζονται στους βλεννογόνους), βλατιδώδη (εντοπίζονται στο κερατινοποιημένο επιθήλιο) ή κηλιδώδη (εντοπίζονται στους βλεννογόνους).

Πώς μεταδίδονται τα κονδυλώματα;

Τα κονδυλώματα μεταδίδονται μέσω της σεξουαλικής επαφής. Από τη στιγμή που θα κολλήσει κάποιος τον ιό, γίνετε φορέας. Το διάστημα μεταξύ της επαφής με τον ιό και της εκδήλωσης τον συμπτωμάτων ποικίλλει και μπορεί να είναι από μερικούς μήνες μέχρι και χρόνια. Συνήθως όταν το ανοσοποιητικό σύστημα «πέσει» και ο οργανισμός δεν μπορεί να αντιμετωπίσει πλέον τον ιό, το άτομο εμφανίζει τα συμπτώματα.

Πώς μπορεί να προφυλαχτεί κάποιος;

• Τα εμβόλια HPV έχουν ελαττώσει τη συχνότητα εμφάνισης της λοίμωξης
• Η χρήση προφυλακτικού είναι ιδιαίτερα σημαντική
• Προληπτικός ετήσιος έλεγχος

Ποιά είναι τα συμπτώματα;

Συνήθως δεν εμφανίζονται συμπτώματα. Ο ασθενής μπορεί να αντιληφθεί τα κονδυλώματα με την αφή. Όταν εμφανιστούν συμπτώματα παρατηρείται:

• Κνησμός
• Επιμόλυνση των βλαβών
• Όταν είναι μεγάλα προκαλούν: απόφραξη του ουροποιητικού, αγχώδεις διαταραχές, κατάθλιψη

Διάγνωση κονδυλωμάτων στους άνδρες

Στους άνδρες υπάρχει η δυνατότητα διάγνωσης μόνο των εξωτερικών κονδυλωμάτων. Γίνεται :

• επισκόπηση της περιγεννητικής και περιπτωκτικής περιοχής
• ουροθροσκόπηση
• πρωκτοσκόπηση
• επισκόπηση της στοματικής κοιλότητας

Ανάλογα με το περιστατικό συστήνεται φαρμακευτική αγωγή ή καυτηριασμός.

Πώς θα απαλλαγεί κανείς από τα κονδυλώματα;

Όταν οι βλάβες δεν είναι εκτεταμένες αντιμετωπίζονται με διαθερμοπηξία, ηλεκτροκαυτηρίαση ή κρυοθεραπεία. Το Laser είναι η πιο σύγχρονη τεχνική για την αφαίρεση των κονδυλωμάτων. Γίνεται με τοπική αναισθησία και είναι ιδιαίτερα ακριβής. Τέλος, υπάρχει και η δυνατότητα της χειρουργικής αντιμετώπισης, όταν δε μπορούν να αφαιρεθούν με κάποια άλλη τεχνική.

Μετά τη θεραπεία τα κονδυλώματα θα επανέλθουν;

Από τη στιγμή που θα κολλήσει τον ίο ένα άτομο, θα είναι πάντα φορέας. Σε ένα μικρό ποσοστό τα κονδυλώματα μπορεί να υποτροπιάσουν μετά τη θεραπεία. Τότε, ο κύκλος της θεραπείας επαναλαμβάνεται. Το κάπνισμα, η ελλιπής υγιεινή της περιοχής των γεννητικών οργάνων, ο διαβήτης, το υπέρμετρο άγχος και τα ανοσοκατασταλτικά είναι μερικοί παράγοντες που μπορεί να πυροδοτήσουν την επανεμφάνιση των κονδυλωμάτων.

Το προφυλακτικό μπορεί να αποτρέψει την εμφάνιση των κονδυλωμάτων;

Η χρήση του προφυλακτικού μειώνει τις πιθανότητες εμφάνισης των κονδυλωμάτων. Οι περιοχές όμως που δεν καλύπτονται όπως το όσχεο, το εφηβαίο και το περίνεο παραμένουν εκτεθειμένες και κινδυνεύουν.

Τα κονδυλωματα ανήκουν στα πλέον διαδεδομένα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Είναι ένα ανθεκτικό νόσημα και ένα μεγάλο ποσοστό γυναικών και ανδρών στις μέρες μας είναι φορείς του ιού. Οι περισσότεροι από αυτούς είναι νεαρής ηλικίας. Επειδή η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία, άτομα με ενεργή σεξουαλική ζωή είναι καλό να ακολουθούν τα προληπτικά μέτρα.