Το τεστ πατρότητας είναι μία εξέταση του γενετικού υλικού που γίνεται προκειμένου να προσδιοριστεί η σχέση ανάμεσα σε δύο άτομα.   Στο γενετικό υλικό ή DNA είναι αποθηκευμένες όλες οι πληροφορίες για τα χαρακτηριστικά του ατόμου. Κάθε περιοχή του DNA που ελέγχει κάποιο συγκεκριμένο χαρακτηριστικό (π.χ το χρώμα των ματιών, των μαλλιών κ.ά) ονομάζεται γονίδιο. Το DNA βρίσκεται στον πυρήνα κάθε κυττάρου, έχει τη μορφή διπλής έλικας και κατά τον πολλαπλασιασμό του κυττάρου παίρνει τη μορφή των χρωμοσωμάτων.    Συγκρίνοντας την ακολουθία του DNA ενός ατόμου με εκείνη κάποιου άλλου μπορούμε να δούμε αν ο ένας προήλθε από τον άλλο ή όχι. Σ’ αυτό ακριβώς βασίζεται το τεστ DNA.  

Το τεστ πατρότητας μπορεί να γίνει είτε πριν, είτε μετά τη γέννηση του παιδιού.     Στην πρώτη περίπτωση αυτό επιτυγχάνεται με τη λήψη τροφοβλάστης ή την αμνιοπαρακέντηση. Η λήψη τροφοβλάστης γίνεται μεταξύ 10ης και 13ης εβδομάδας της κύησης, οπότε μία λεπτή βελόνη εισάγεται από τον κόλπο της εγκύου καθοδηγούμενη υπερηχογραφικά προκειμένου να ληφθεί ιστός από τα τοιχώματα της μήτρας.

Η αμνιοπαρακέντηση πραγματοποιείται στο δεύτερο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, μεταξύ 14ης και 20ης εβδομάδας. Ο γιατρός με τη βοήθεια του υπερηχογραφήματος εισάγει διακοιλιακά μία λεπτή βελόνη στη μήτρα και εξάγει μια μικρή ποσότητα αμνιακού υγρού που εξετάζεται. Και οι δύο παραπάνω μέθοδοι δεν είναι αθώες αφού σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο αποβολής.   Αφού γεννηθεί ένα παιδί ο έλεγχος πατρότητας γίνεται συνήθως με εξέταση είτε δειγμάτων αίματος είτε κυττάρων που λαμβάνονται από το εσωτερικό της παρειάς. Βέβαια είναι δυνατό να ελεγχθεί ακόμα και το σάλιο, τρίχες, υλικό από τα αυτιά κ.ά. Στην εξέταση παίρνουν μέρος το παιδί, η μητέρα και ο υποτιθέμενος πατέρας που δίνουν το ίδιο υλικό, δηλ. και οι τρεις αίμα (κοινή αιμοληψία), ή κύτταρα από το εσωτερικό του στόματος.

Η εξέταση αυτή, όπως είναι προφανές, δε συνεπάγεται κάποιους κινδύνους. Οι τεχνικές μοριακής βιολογίας που εφαρμόζονται συνήθως για την ταυτοποίηση και τη σύγκριση τμημάτων DNA αναφέρονται συνοπτικά, αφού η εκτενέστερη παρουσίασή τους ξεφεύγει από τα όρια ενός ενημερωτικού άρθρου γενικότερου ενδιαφέροντος. Η διαδικασία ξεκινάει πάντοτε με την εξαγωγή του DNA από το δείγμα, ανεξάρτητα από το σημείο ή τον τρόπο που έχει ληφθεί. Στη συνέχεια οι εφαρμοζόμενες τεχνικές ποικίλλουν και εφαρμόζονται είτε μόνες τους, είτε συνδυαζόμενες μεταξύ τους .

Η ακρίβεια και η αξιοπιστία των μοριακών μεθόδων είναι τεράστια, με την προϋπόθεση ότι τα εργαστήρια είναι επιστημονικά εξοπλισμένα και το προσωπικό τους είναι άριστα εκπαιδευμένο. Ενδεικτικά σημειώνεται ότι με τη μέθοδο RFLP , η πιθανότητα εύρεσης λανθασμένου πατέρα υπολογίζεται περίπου σε 1 στα 100 δισεκατομμύρια.

Αν αναλογιστούμε ότι ο πληθυσμός του πλανήτη είναι σήμερα 6,7 δισεκατομμύρια κάτοικοι, εύκολα μπορούμε να καταλάβουμε ότι η απόδειξη της πατρότητας είναι πρακτικά απόλυτη. Σε περιπτώσεις που μια μητέρα καταφεύγει στα δικαστήρια για την αναγνώριση ενός παιδιού, ο δικαστής υποχρεώνει τον πιθανό πατέρα να προβεί σε εξέταση DNA, ορίζοντας ειδικό επιστήμονα ως πραγματογνώμονα, ο οποίος θα προβεί στη λήψη των δειγμάτων και θα επιβλέψει τους απαραίτητους εργαστηριακούς ελέγχους.

Τις περισσότερες φορές οι δικαστές ζητούν να γίνει το τεστ σε κρατικά νοσοκομεία, ενώ ενδέχεται να μην αναγνωρίσουν το αποτέλεσμα ιδιωτικών κλινικών ή ιατρείων.    Αξίζει να σημειωθεί ότι με την απόφαση 3/2005 του Αρείου Πάγου ‘’όταν ο φερόμενος ως πατέρας αρνείται να υποβληθεί σε εξετάσεις που διατάχθηκαν από το δικαστήριο, από την άρνηση εκείνου τεκμαίρεται αμαχήτως ό,τι ευνοϊκό για τον αντίδικο θα περιείχε η έκθεση των ιατρών αν η πραγματογνωμοσύνη που διατάχθηκε γινόταν κανονικά’’. Δηλαδή ο Άρειος Πάγος, ανεξάρτητα από τα αποδεικτικά μέσα που θα προσκομίσει ο πιθανός πατέρας, αν εκείνος δεν δεχθεί να κάνει τον τεστ DNA, τότε αυτοδικαίως θεωρεί ότι το εξεταζόμενο παιδί είναι δικό του.

Το κόστος της εξέτασης DNA στη χώρα μας κυμαίνεται περίπου από 400 ευρώ, ενώ γίνεται όχι μόνο σε εργαστήρια γενετικής της Ελλάδας, αλλά του εξωτερικού, μέσω Διαδικτύου, συχνά με μη πιστοποιημένες τεχνικές, μετά από ταχυδρομική αποστολή των υλικών συλλογής των κυττάρων (συνήθως από το εσωτερικό του στόματος) και πληρωμή με πιστωτική κάρτα.

Με αντίστοιχο τρόπο γίνονται και τεστ μητρότητας, αν και είναι σπανιότερα, τα οποία βρίσκουν εφαρμογή σε περιπτώσεις σκόπιμης ‘’αλλαγής’’ μωρών σε μαιευτήρια ή ανεύρεσης παιδιών μετά από πολλά χρόνια απομάκρυνσης από τη μητέρα τους. Σε μεγάλη έρευνα που έγινε πρόσφατα σε χώρες της Δυτικής Ευρώπης με τη μελέτη χιλιάδων τεστ πατρότητας, απεδείχθη ότι περίπου το 1 στα 25 παιδιά έχει διαφορετικό πατέρα από αυτόν που έχει παντρευτεί η μητέρα τους! Στο Πρωτοδικείο της Αθήνας κατατέθηκαν το 2007 περισσότερες από 1.000 αιτήσεις αναγνώρισης ή προσβολής πατρότητας.

Το μεγαλύτερο μέρος από αυτές έγιναν ενώ το ζευγάρι ήταν παντρεμένο, ενώ μόνο το 10% αφορούσε σε παιδιά εκτός γάμου. Στις Ηνωμένες Πολιτείες γίνονται κάθε χρόνο 250-300.000 επίσημα τεστ πατρότητας.   Το DNA τεστ πατρότητας διερευνά το κατά πόσο ένας άνδρας είναι ο βιολογικός πατέρας ενός ή περισσότερων τέκνων. Τεστ πατρότητας μπορεί να γίνει για προσωπικούς αλλά και για νομικούς λόγους. Για προσωπικό λόγο πραγματοποιείται συνήθως το λεγόμενο «ανεπίσημο τεστ». Για νομικό λόγο ακολουθείται η επίσημη διαδικασία που προβλέπει ο νόμος.

Σ’ αυτή, η δειγματοληψία γίνεται υποχρεωτικά από τον δικαστικό πραγματογνώμονα ενώ συμπληρώνεται και το αντίστοιχο πρακτικό. Ανεξάρτητα από το λόγο που πραγματοποιείται ένα τεστ τα αποτελέσματα θεωρητικά θα πρέπει να είναι το ίδιο αξιόπιστα από επιστημονικής άποψης. Αρκεί το δείγμα του πατέρα και του παιδιού για ένα έγκυρο αποτέλεσμα; Το πιο σύνηθες τεστ περιλαμβάνει το τέκνο και τον υποτιθέμενο πατέρα.

Η λήψη δείγματος από τη μητέρα είναι επιθυμητή, όχι όμως και αναγκαία. Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις, στις οποίες εξαιτίας της έλλειψης δείγματος από τη μητέρα δεν καταλήγουμε σε αποτέλεσμα με ποσοστό αξιοπιστίας πάνω από 99,995%  αυξάνεται ο αριθμός των δεικτών DNA που εξετάζονται ή λαμβάνεται δείγμα από τη μητέρα σε δεύτερο χρόνο. Συμπερασματικά, στις περισσότερες αναλύσεις ο έλεγχος επιπλέον ατόμων μπορεί να αυξήσει περαιτέρω την εγκυρότητα του τεστ, όπου αυτό κρίνεται αναγκαίο.

Πρέπει να δώσω αίμα για να κάνω τεστ πατρότητας;

Όχι. Στη δειγματοληψία, το σύνηθες βιολογικό υλικό που λαμβάνεται είναι το σάλιο (επίχρισμα παρειάς), λόγω της ευκολίας στη λήψη του σε συνδυασμό με τα έγκυρα αποτελέσματα που δίνει. Άλλα πιθανά βιολογικά υλικά για απομόνωση DNA είναι το αίμα, το σπέρμα, οι εκριζωμένες τρίχες,οι διάφορες εκκρίσεις ενώ δυνατή είναι η απομόνωση και από οποιοδήποτε υπόβαθρο (τσίχλα, αποτσίγαρο, ποτήρι, οδοντόβουρτσα, ύφασμα, πιπίλα κτλ). Τέλος είναι δυνατή η απομόνωση DNA και σε δείγμα από νεκρό άτομο με λήψη συνήθως τμήματος μακρού οστού, για παράδειγμα του μηριαίου.

Πού θα πρέπει να απευθυνθώ για να πραγματοποιήσω το τεστ;

Ο ειδικός ιατρός σε αυτές τις περιπτώσεις είναι ο ιατροδικαστής ο οποίος, πέρα από τον προφανή ρόλο του στη λήψη δείγματος από νεκρό, έχει ιδιαίτερα σημαντική συμβολή και στην αντίστοιχη διαδικασία σε ζώντες. Ο ιατροδικαστής μπορεί επιπλέον να συντονίσει συνολικά μία διαδικασία αλλά και να εκτιμήσει ορθά τα τελικά αποτελέσματά της. Απαραίτητη κρίνεται και η συμμετοχή του γενετιστή ο οποίος έχει τη βασική ευθύνη της ανάλυσης των δειγμάτων, ενώ είναι δυνατόν να συμβάλει και στα υπόλοιπα στάδια της διαδικασίας.

Τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό υπάρχει πληθώρα εξειδικευμένων εργαστηρίων στα οποία μπορεί κανείς να απευθυνθεί   Κατακόρυφη αύξηση παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια ο αριθμός των ζευγαριών που καταφεύγουν στο τεστ πατρότητας. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, οι ανεπιθύμητες και απρογραμμάτιστες εγκυμοσύνες, αλλά και πολλές φορές η έλλειψη εμπιστοσύνης ανάμεσα στο ζευγάρι, γεννούν αμφιβολίες, οι οποίες όμως μπορεί να διαλυθούν με τη βοήθεια της επιστήμης! Χάρη στο τεστ πατρότητας, διαπιστώνεται ο βιολογικός πατέρας του παιδιού βάζοντας έτσι τέλος στην αγωνία των γονιών.  

Η μεθοδολογία που ακολουθείται για τη διενέργεια μιας τέτοιας ανάλυσης/σύγκρισης απαιτεί την εφαρμογή των διεθνών προτύπων και των κανόνων που ορίζει η Διεθνής Επιστημονική Κοινότητα και επομένως ο κάθε ενδιαφερόμενος θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικός στο φορέα που εμπιστεύεται εξηγεί ο ιατρός Επιστημονικός Διευθυντής του Δικτύου Διαγνωστικών Εργαστηρίων Alpha Prolipsis, κ.  Σταύρος Αρχοντάκης 

Και συνεχίζει ο κ.Αρχοντάκης: Για να έχουμε 100% έγκυρα αποτελέσματα θα πρέπει στις αναλύσεις να ελέγχονται τουλάχιστον 16 γενετικοί δείκτες σε εργαστήρια που έχουν πιστοποιηθεί σε εθνικό ή διεθνές επίπεδο για τις συγκεκριμένες αναλύσεις . Να σημειωθεί εδώ ότι το είδος των δειγμάτων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στις αναλύσεις αυτές ποικίλει και εξαρτάται από τις ιδιαιτερότητες της κάθε υπόθεσης.  

Το DNA τεστ πατρότητας διερευνά το κατά πόσο ένας άνδρας είναι ο βιολογικός πατέρας ενός ή περισσότερων τέκνων. Τεστ πατρότητας μπορεί να γίνει για προσωπικούς αλλά και για νομικούς λόγους. Για προσωπικό λόγο πραγματοποιείται συνήθως το λεγόμενο «ανεπίσημο τεστ». Για νομικό λόγο ακολουθείται η επίσημη διαδικασία που προβλέπει ο νόμος.

Σ’ αυτή, η δειγματοληψία γίνεται υποχρεωτικά από τον δικαστικό πραγματογνώμονα ενώ συμπληρώνεται και το αντίστοιχο πρακτικό. Ανεξάρτητα από το λόγο που πραγματοποιείται ένα τεστ τα αποτελέσματα θεωρητικά θα πρέπει να είναι το ίδιο αξιόπιστα από επιστημονικής άποψης.  

Τη δυνατότητα ενός αξιόπιστου τεστ πατρότητας, με σεβασμό στους κανόνες της βιοηθικής και με χαμηλό κόστος, παρέχει το Κυτταρολογικό Κέντρο ALPHA PROLIPSIS Πρόκειται για το πιστοποιημένο εργαστήριο που χορηγεί αποτελέσματα τόσο για προσωπική ενημέρωση των ενδιαφερομένων, όσο και για δικαστική χρήση. Η δειγματοληψία γίνεται στους χώρους του Τμήματος από ειδικά εκπαιδευμένο γιατρό ή και εκτός εργαστηρίου από γιατρό της επιλογής των ενδιαφερομένων, ώστε να διασφαλίζεται η ορθότητα και η αξιοπιστία στο στάδιο της λήψης.

 Όταν η δειγματοληψία γίνεται εκτός του Τμήματος, ο γιατρός που θα την κάνει, ελέγχει την ταυτότητα των εμπλεκομένων, είναι υπεύθυνος για την τήρηση των κανόνων της βιοηθικής, φέρει την ευθύνη της δειγματοληψίας και υπογράφει τα σχετικά έντυπα. Η λήψη δείγματος είναι ανώδυνη και γίνεται με μια μπατονέτα από τον βλεννογόνο της εσωτερικής επιφάνειας της παρειάς και στη συνέχεια το γενετικό υλικό αναλύεται σε τουλάχιστον 16 διαφορετικές περιοχές (STRs) και έτσι δημιουργείται η γενετική ταυτότητα του ατόμου. Η γενετική ταυτότητα του παιδιού συγκρίνεται με αυτή ελεγχόμενου άντρα και της μητέρας.

Σε περίπτωση μη αποκλεισμού, η πιθανότητα πατρότητας υπερβαίνει το 99,9999%. Τα αποτελέσματα βγαίνουν σε πέντε ημέρες και τα υπογράφει γιατρός και μπορούν να τα παραλάβουν μόνο οι ίδιοι οι εμπλεκόμενοι ή εξουσιοδοτημένος δικηγόρος. Το υπόλοιπο των δειγμάτων φυλάσσεται στους χώρους του Τμήματος για ορισμένο χρονικό διάστημα, κατά το οποίο μπορούν αυτά να επιστραφούν στους ενδιαφερόμενους.

Σε διαφορετική περίπτωση, καταστρέφονται μετά την πάροδο του διαστήματος αυτού. Στο Κυτταρολογικό Κέντρο ALPHA PROLIPSIS, ο έλεγχος γίνεται με τους γενετικούς δείκτες STR, με χρήση συστημάτων αντιδραστηρίων τελευταίας γενιάς .   Οι ιατροί συνεργάτες του Δικτύου Ιατρικών Εργαστηρίων ALPHA PROLIPSIS είναι Δικαστικοί Πραγματογνώμονες, με πολυετή σχετική εμπειρία. 

Τα εργαστήρια της ALPHA PROLIPSIS είναι στελεχωμένα από Δικαστικούς Πραγματογνώμονες εγγεγραμμένους στους καταλόγους που τηρούνται στα αρχεία του Πρωτοδικείου και της Εισαγγελίας . Για τη διενέργεια ενός DNA τεστ με νομική ισχύ, όλα τα εμπλεκόμενα μέρη πρέπει να δώσουν την προκαταρκτική συγκατάθεσή τους για την ανάλυση του βιολογικού τους υλικού. Στη συνέχεια ο Δικαστικός Πραγματογνώμονας πραγματοποιεί την ταυτοποίηση των προσώπων με την επίδειξη επίσημων εγγράφων (ταυτότητα, διαβατήριο, ληξιαρχική πράξη γέννησης κτλ.) και τη δειγματοληψία, είτε αυτοπροσώπως είτε μέσω του «on line πρωτοκόλλου δειγματοληψίας». Κάθε έκθεση νομικής ισχύος που εκδίδεται από τα εργαστήρια της ALPHA PROLIPSIS, υπογράφεται από τρεις Δικαστικούς Πραγματογνώμονες.  

Η ALPHA PROLIPSIS σε συνεργασία με το δίκτυο των συνεργαζόμενων νομικών παρέχει τη δυνατότητα διενέργειας πραγματογνωμοσυνών με νομική ισχύ (πριν φτάσει η υπόθεση στις δικαστικές αίθουσες) καθώς επίσης και την εκπροσώπηση στο Δικαστήριο, χάρη στη επιστημονική ομάδα των Πραγματογνωμόνων της. Με αυτό τον τρόπο, η υπόθεση λύνεται άμεσα, έγκυρα και με μικρό κόστος αφού κατά την κατάθεση της υπόθεσης από το δικηγόρο, ο φάκελος είναι πλήρης, συνοδευόμενος από την απαραίτητη έκθεση ανάλυσης DNA.  

Διαδικασία Το επιστημονικό προσωπικό της ALPHA PROLIPSIS είναι στη διάθεσή σας για την έγκυρη και άμεση ενημέρωσή σας.

Μ ένα τηλεφώνημα ή μια επίσκεψη στα εργαστήρια της εταιρείας, θα λύσετε όλες τις απορίες σας και θα έχετε πλήρη ενημέρωση για τις εξετάσεις που προσφέρουμε.       Για περισσότερες πληροφορίες ή για να κλείσετε ραντεβού, τηλεφωνείστε τώρα στο  2109610982- 2106980565