1. Πόσο συχνός είναι ο καρκίνος του νεφρού; Το νεφροκυτταρικό καρκίνωμα ή αδενοκαρκίνωμα αποτελεί το 3% των κακοήθων νεοπλασμάτων που εμφανίζονται στον ενήλικα άτομα. Είναι ο συχνότερος νεφρικός όγκος σε ποσοστό που φτάνει και το 85%. Οι περισσότερες περιπτώσεις καρκίνου του νεφρού εμφανίζονται στην πέμπτη και έκτη δεκαετία της ζωής. Αν και έχουν περιγραφεί περιπτώσεις σε μικρότερες ηλικίες η νόσος εμφανίζεται σπάνια σε ηλικία μικρότερη των 40 ετών.

  2. Ποιά παράγοντες σχετίζονται με την εμφάνιση του καρκίνου του νεφρού; Ο κυριότερος παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση καρκίνου του νεφρού είναι το κάπνισμα. Φαίνεται από μελέτες ο κίνδυνος αυτός να είναι μεγαλύτερος όσο αυξάνεται ο αριθμός των τσιγάρων που καταναλώνει ένας καπνιστής αλλά και με τα χρόνια που καπνίζει. Άλλοι παράγοντες κινδύνου είναι η παχυσαρκία, η νεφρολιθίαση, η κατάχρηση καφέ, λίπους, ζάχαρης ή και φαρμάκων, όπως τα αντιυπερτασικά και τα αντιφλεγμονώδη. Αυξημένη είναι επίσης η συχνότητα με την οποία εμφανίζεται στους αιμοκαθαιρόμενους και σε οικογένειες που έχουν περιστατικά με καρκίνο του νεφρού, στα οποία έχει εντοπιστεί κληρονομικός παράγοντας.

3. Ποια είναι τα συμπτώματα του καρκίνου του νεφρού; Ο καρκίνος του νεφρού μπορεί να είναι αθόρυβος ή να εμφανιστεί με ποικιλία συμπτωμάτων. Τα τελευταία χρόνια όλο και συχνότερα ανακαλύπτονται τυχαία περιπτώσεις καρκίνου του νεφρού, λόγω της ευρείας χρήσης των υπερήχων και της αξονικής και μαγνητικής τομογραφίας.Το 25-40% των όγκων ανευρίσκονται τυχαία. Αρκετά συχνά σε ποσοστό 40-60% διαπιστώνεται αίμα στα ούρα είτε από τον ίδιο τον ασθενή που βλέπει κόκκινα τα ούρα του ή μετά από εξέταση ούρων. Πόνος στην οσφύ ή μάζα που ψηλαφάται στην ίδια περιοχή ή στην κοιλιά παρατηρούνται μόνο στο 10-15% των περιπτώσεων. Στο1/3 των περιπτώσεων ως πρώτη εκδήλωση είναι συμπτώματα, όπως η δύσπνοια, ο βήχας, η απώλεια βάρους και πόνοι στα οστά και εμφανίζονται όταν η νόσος έχει δώσει μεταστάσεις.

4. Ποιες απεικονιστικές εξετάσεις βοηθάνε στη διάγνωση και στην έκταση της νόσου; Το υπερηχογράφημα είναι η πιο απλή και οικονομική εξέταση με την οποία μπορεί να διαπιστωθεί κάποιο παθολογικό εύρημα στα νεφρά. Πιο ειδικές εξετάσεις οι οποίες δίνουν περισσότερες πληροφορίες για όγκο που εντοπίζεται στα νεφρά είναι η αξονική και η μαγνητική τομογραφία με τη χρήση σκιαγραφικών ουσιών. Οι εξετάσεις αυτές χρησιμοποιούνται επίσης για να ελεγχθούν και άλλα όργανα στο θώρακα (π.χ πνεύμονες) και στην κοιλιά (π.χ ήπαρ, επινεφρίδια) στα οποία μπορεί να έχει προχωρήσει η νόσος. Το σπινθηρογράφημα των οστών αποτελεί την εξέταση με την οποία ελέγχεται αν η νόσος έχει προχωρήσει στα οστά, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις που ο ασθενής με καρκίνο του νεφρού αναφέρει πόνο σε αυτά.

5. Πως επιβεβαιώνεται η διάγνωση του καρκίνου του νεφρού; Η διάγνωση του καρκίνου του νεφρού επιβεβαιώνεται με την βιοψία της ύποπτης βλάβης που έχει βρεθεί από τις εξετάσεις που αναφέρθηκαν παραπάνω. Ανάλογα με την επέκταση της νόσου η βιοψία πραγματοποιείται είτε με χειρουργείο (ριζική ή μερική νεφρεκτομή) σε περίπτωση μη προχωρημένης νόσου ή με παρακέντηση της βλάβης με τη βοήθεια αξονικής τομογραφίας σε περίπτωση προχωρημένης νόσου.

6. Ποιά είναι η θεραπεία του καρκίνου του νεφρού; Στην περίπτωση που ο καρκίνος εντοπίζεται μόνο στο νεφρό, το χειρουργείο είναι η πιο αποτελεσματική και πλέον χρησιμοποιούμενη θεραπεία η οποία προσφέρει τη δυνατότητα ίασης. Η χειρουργική επέμβαση ονομάζεται ριζική νεφρεκτομή και συνήθως αφαιρείται όχι μόνο ο καρκίνος αλλά και το υπόλοιπο νεφρό. Σε επιλεγμένες περιπτώσεις (ο ασθενής έχει έναν μόνο νεφρό ή νεφρική ανεπάρκεια ή γνωστή κληρονομικότητα ή έχει όγκους και στα δυο νεφρά) και ανάλογα με το μέγεθος και την εντόπιση του όγκου, μπορεί ο χειρουργός να προτείνει χειρουργική επέμβαση στην οποία αφαιρείται μόνο ο όγκος και διατηρείται το υπόλοιπο όργανο και η οποία ονομάζεται μερική νεφρεκτομή. Υπάρχουν και άλλες επεμβατικές μέθοδοι, πέραν του χειρουργείου, που χρησιμοποιούνται στη θεραπεία εντοπισμενης νόσου καρκίνου του νεφρού. Πρόκειται για τις ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές (διαδερμική ή λαπαροσκοπική κρυο- ή θερμοθεραπεία). Με τη χρήση ειδικών εργαλείων τα οποία τοποθετούνται στον όγκο μέσα από μικρές τομές του σώματος, καταστρέφεται ο όγκος με την εφαρμογή υψηλών ή χαμηλών θερμοκρασιών. Μειονέκτημά τους είναι η δυσκολία να βρεθούν τα όρια του όγκου κατά τη διάρκεια της θεραπείας καθώς και η παρακολούθηση των ασθενών μετά το χειρουργείο.

7. Τι είναι οι στοχευμένες βιολογικές θεραπείες και ποια η εφαρμογή τους στον καρκίνο του νεφρού;Πρόκειται για την επανάσταση στην αντιμετώπιση αρκετών κακοηθειών σε προχωρημένο-ανεγχείρητο στάδιο. Είναι αποτέλεσμα της γνώσης της γενετικής και μοριακής βάσης του καρκίνου. Έχουν το πλεονέκτημα συγκριτικά με την κλασική χημειοθεραπεία, ότι στοχεύουν μόνο τα καρκινικά κύτταρα και ειδικότερα βιολογικά μόρια του καρκίνου, αφήνοντας ανεπηρέαστα τα φυσιολογικά κύτταρα του οργανισμού. Οι βιολογικές θεραπείες αποτελούν σήμερα την κυρίαρχη και ενδεδειγμένη θεραπεία για την αντιμετώπιση του μεταστατικού καρκίνου του νεφρού.