HPV (Human Papilloma Viruses) είναι ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων. Δεν είναι ένας,αλλά μία ομάδα DNA-ιών, γνωστών διεθνώς ως HPV (Human Papilloma Viruses). Οι HPV ιοί προκαλούν πλήθος αλλοιώσεων, καλοήθων και κακοήθων, στο δέρμα και τους βλεννογόνους του ανθρώπινου σώματος.

Πόσο συχνή είναι η μόλυνση; Αφορά γυναίκες και άντρες; Η μόλυνση από τους HPV ιούς είναι σήμερα η πιο συχνή σεξουαλικώς μεταδιδόμενη μόλυνση στις γυναίκες και άνδρες. Αφορά έως και το 80% του σεξουαλικά ενεργού πληθυσμού. Πρέπει να σημειώσουμε όμως ότι η μόλυνση από τους συγκεκριμένους ιούς δεν σημαίνει απαραίτητα και εκδήλωση νόσου. Έχουν περιγραφεί μέχρι σήμερα περισσότεροι από 140 γονότυποι HPV. Οι τύποι 6,11,41,42,43,44 προκαλούν καλοήθεις αλλοιώσεις, όπως τα οξυτενή κονδυλώματα που μπορεί να εμφανιστούν στην είσοδο του κόλπου, στα μικρά χείλη του αιδοίου, στα μεγάλα χείλη του αιδοίου, στο περίνεο και τον πρωκτό. Οι τύποι 16,18,26,31,33,34,35,39,45,51,52,56,58,59,66,68,73,82 και 85 ανευρίσκονται συχνά στους καρκίνους του τραχήλου της μήτρας (σε ποσοστό >95%), του κόλπου, του αιδοίου, του περινέου, και της στοματοφαρυγγικής κοιλότητας (σε ποσοστό 50%).

Πώς μεταδίδεται ο HPV; Ο HPV εισέρχεται στον οργανισμό από μικροαμιχές που δημιουργούνται κυρίως κατά :

* τη σεξουαλική επαφή και

* τη στοματική σεξουαλική επαφή

* σπανίως από την πισίνα

Πώς εκδηλώνεται η HPV λοίμωξη; Τα οξυτενή κονδυλώματα που αναπτύσσονται στα εξωτερικά γεννητικά όργανα είναι εμφανή με γυμνό μάτι και με αυτοεξέταση (αναφερόμαστε τότε σε κλινική νόσο). Οι υπόλοιπες HPV βλάβες είναι επίπεδες και μπορούν να προκαλέσουν υποκλινική νόσο, δηλαδή δεν φαίνονται με γυμνό μάτι και χρειάζονται ιατρική εξέταση για να εντοπιστούν όπως το Τεστ-Παπανικολάου και η κολποσκόπηση.

Ποιές προληπτικές εξετάσεις υπάρχουν και κάθε πότε γίνονται; Κάθε γυναίκα οφείλει να κάνει κάθε χρόνο Τεστ- Παπανικολάου. Εφόσον το test είναι καλό και δεν δείχνει να υπάρχει κάποιο πρόβλημα στα τραχηλικά κύτταρα. Εάν όμως το Τεστ- Παπανικολάου δείξει ύποπτα κύτταρα η γυναίκα θα πρέπει να κάνει στο γυναικολόγο της συμπληρωματικά μια κολποσκόπηση και εάν κρίνει ο ιατρός μπορεί να παρθούν και βιοψίες και να γίνει και HPV-DNA test.

Τεστ- Παπανικολάου είναι η λήψη με ειδικό βουρτσάκι και σπάτουλα, κυττάρων από τον τράχηλο της μήτρας και τον κόλπο. Κολποσκόπηση είναι ο έλεγχος του τραχήλου της μήτρας με το κολποσκόπιο , ένα διοπτρικό μικροσκόπιο όπου χρησιμοποιεί μεγέθυνση από 6-40 φόρες μεγαλύτερη του πραγματικού μεγέθους, και υψηλή ακρίβεια. εφαρμόζονται φίλτρα χρώματος και διάλυμα οξικού οξέος 5% ή και lugol στην επιφάνεια του τραχήλου, για να βρούμε παθολογικές αλλαγές. Εξετάζουμε το τραχηλικό επιθήλιο και την αγγείωση του.Η εξέταση είναι ανώδυνη.

Βιοψία είναι η λήψη, με μια ειδική λαβίδα, ιστού από τις ύποπτες περιοχές που έχουν εντοπιστεί στην κολποσκόπηση και αποστέλλεται για ιστολογική εξέταση. Η λήψη βιοψιών γίνεται στο ιατρείο και είναι ανώδυνη. HPV DNA test. Ελέγχει άμεσα το γενετικό υλικό ( DNA ) του HPV μέσα στα κύτταρα και μπορεί να ανιχνεύσει τους υψηλού κινδύνου τύπους που συνδέονται με τον καρκίνο του τραχήλου.

Η δοκιμή γίνεται με λήψη κυττάρων από τον τράχηλο , παρόμοιας με το Τεστ- Παπανικολαου. Η κυτταρολογία και η κολποσκόπηση σήμερα είναι δύο μέθοδοι που συμπληρώνουν η μία την άλλη και ο συνδυασμός και των δυο παίζει σπουδαίο ρόλο στον έλεγχο και την αντιμετώπιση των ασθενών με τραχηλικές ενδοεπιθηλιακές αλλοιώσεις .

Όλες οι γυναίκες με παθολογικό Τεστ- Παπανικολάου πρέπει να ελέγχονται κολποσκοπικά πριν από την επιλογή της οποιαδήποτε θεραπευτικής αντιμετώπισης, γιατί μόνο με αυτό τον τρόπο μπορεί να εκτιμηθεί σωστά η εντόπιση, η έκταση και ο βαθμός της βλάβης, που θα οδηγήσει στην επιλογή της σωστής θεραπείας.

HPV ΚΑΙ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ Πολλές φορές ο HPV μπορεί να συνυπάρχει με μια εγκυμοσύνη. Σε μερικές γυναίκες η δυσπλασία μπορεί να επιδεινωθεί στην εγκυμοσύνη. Αυτό μπορεί να οφείλεται στις ορμονικές αλλαγές κατά την κύηση. Σε αυτή την περίπτωση καλό είναι στην πρώτη επίσκεψη της εγκυμοσύνης να γίνει ένα Τεστ- Παπανικολάου εφόσον η γυναίκα δεν είχε ένα πρόσφατο κυτταρολογικό έλεγχο τραχήλου. Στη συνέχεια της εγκυμοσύνης ο τράχηλος ελέγχεται κολποσκοπικά και μπορεί να επαναληφθεί το Τεστ- Παπανικολάου,ή να παρθούν και βιοψίες,χωρίς κίνδυνο για την κύηση. Τέσσερις μήνες μετά το πέρας της κύησης είναι απαραίτητος ένας νέος κυτταρολογικός έλεγχος και κολποσκόπηση, στις γυναίκες με προηγούμενο παθολογικό Τεστ.

Ο τοκετός πρέπει να γίνει με καισαρική τομή; Όχι. Στο 99 % των περιπτώσεων το μωρό μπορεί να γεννηθεί φυσιολογικά, κολπικά , χωρίς να έχει κανένα πρόβλημα.

Τι μπορώ να κάνω για να βοηθήσω τον οργανισμό μου να απαλλαγεί από τις HPV αλλοιώσεις; Ο ιός δεν φεύγει ποτέ από τον οργανισμό μας. Είμαστε για πάντα φορείς του ιού αλλά εάν το ανοσοποιητικό μας σύστημα είναι σε καλή κατάσταση μπορούμε να τον διατηρήσουμε σε καταστολή, δηλαδή να είναι ανενεργός. Όμως πάλι πρέπει να τον παρακολουθούμε με τις απαραίτητες εξετάσεις.

Πώς μπορώ να διατηρήσω τον οργανισμό μου σε καλή κατάσταση; Είναι πολλή σημαντική η διακοπή του καπνίσματος. (Το κάπνισμα ρίχνει την άμυνα του οργανισμού σε όλα τα συστήματά του, όπως και στο γεννητικό.Έχει αποδειχθεί ότι η διακοπή του καπνίσματος υποστρέφει τις HPV αλλοιώσεις σε τεράστιο ποσοστό!). Να κοιμάμαι 8-9 ώρες καθημερινά. Να καταναλώνω άφθονα φρούτα, λαχανικά και φρέσκιες σαλάτες καθημερινά Μπορώ να συμπληρώνω τη διατροφή μου και με κάποιο πολυβιταμινούχο σκεύασμα. Να προσπαθώ να μην έχω μικροβιακές λοιμώξεις στον τράχηλο της μήτρας.

Θεραπεύεται ο ιός-HPV, ή οι αλλοιώσεις που αυτός προκαλεί; Αυτό που θεραπεύουμε είναι τις αλλοιώσεις που προκαλεί o HPV- ιός στον τράχηλο της μήτρας και όχι τον ίδιο τον HPV-ιό, γιατί για τους ιούς δεν υπάρχουν αντιβιοτικά. (Τα αντιβιοτικά είναι για τα μικρόβια και όχι για τους ιούς). Οι αλλοιώσεις από τον ιό στον τράχηλο αντιμετωπίζονται συντηρητικά ή και χειρουργικά: με αφαίρεση με διαθερμία ή με laser με μία πολύ απλή διαδικασία, ανώδυνα, με τοπική αναισθησία.Το τμήμα του τραχήλου που θα χρειαστεί να αφαιρεθεί ξαναφτιάχνεται κατά 90% μέσα στους επόμενους 6 μήνες,έτσι δεν υπάρχει κανένα έλλειμμα στον τράχηλο της μήτρας.

Τι είναι το εμβόλιο κατά των HPV ιών; Υπάρχουν αυτή τη στιγμή στην αγορά, δύο είδη εμβολίων, τα οποία προφυλλάσουν από τον καρκίνο του τραχήλου: α) το Gardasil που προστατεύει από λοίμωξη από τους HPV ιούς 6,11,16 και 18, και β) το Cervarix που προστατεύει από τη λοίμωξη από τους HPV τύπους 16 και 18, οι οποίοι είναι οι πλέον καρκινογόνοι.

Πότε το κάνουμε; Συνιστάται στα κορίτσια ηλικίας 12-26 ετών, χωρίς ή ακόμα και με HPV λοίμωξη, ανάλογα με την περίπτωση. (Για το δεύτερο θα πρέπει να σας ενημερώσει ο γιατρός σας). Σε χώρες του εξωτερικού συνιστάται και ο εμβολιασμός των αγοριών. Πόσο με προστατεύει από το να πάθω καρκίνο στον τράχηλο της μήτρας; Επειδή και τα δύο εμβόλια είναι μόνο για τους ογκογόνους τύπους 16 και 18, δεν μπορούν να εξασφαλίσουν προστασία 100% από τον καρκίνο του τραχήλου, διότι υπάρχουν και άλλοι ογκογόνοι τύποι HPV (31,33,35,39,45,51,52,53,55,56,57,58,59,68). Όμως έχει αποδειχτεί ότι τα εμβόλια βοηθάνε συνεργικά και για την προστασία εν μέρη από κάποιους επιπλέον HPV ογκογόνους τύπους. Πάντως οι τύποι 16 και 18 είναι οι πιο συχνοί και πολύ κακοήθεις.