Κάθε ιατρική εξέταση έχει στόχο το καλό του ανθρώπου – ασθενή, την διάγνωση και την παρακολούθηση. Το υπερηχογράφημα και η μαστογραφία έχουν πάντοτε συμπληρωματικό ρόλο στη διάγνωση και τον έλεγχο του μαστού. Με το πρώτο βρίσκουμε εύκολα μικρές κύστεις και ινοαδενώματα, ενώ με τη μαστογραφία γίνονται καλύτερα αντιληπτές οι αποτιτανώσεις, τα μεγαλύτερα μορφώματα με αστεροειδείς προσεκβολές και οι αλλαγές στην αρχιτεκτονική του μαστού. Το υπερηχογράφημα μαστών δεν ενέχει κανένα απολύτως κίνδυνο για την υγεία της γυναίκας και μπορεί να γίνει σε οποιαδήποτε ηλικία. Ειδικά στις νεαρές γυναίκες ενδείκνυται έναντι της μαστογραφίας λόγω του ότι δεν επηρεάζεται η απεικονιστική δυνατότητα από την αυξημένη πυκνότητα του μαστού. Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί σήμερα την πιο κοινή μορφή καρκίνου στις γυναίκες με τα περιστατικά να αυξάνονται ραγδαία κάθε χρόνο. Σύμφωνα με έρευνες, ο μέσος όρος ηλικίας εμφάνισης καρκίνου του μαστού στη νότια Ευρώπη είναι τα 56 έτη.  

  Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε ο υπέρηχος μαστού διέγνωσε το 100% των περιστατικών καρκίνου του μαστού σε γυναίκες ηλικίας κάτω των 40 ετών που είχαν εντοπίσει ύποπτο εξόγκωμα ή αλλοιώσεις στην περιοχή του στήθους τους. Οπως αναφέρουν οι Αμερικανοί ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον, πρόκειται για μία οικονομικότερη μέθοδο, σαφώς λιγότερο επεμβατική από μία επέμβαση ή βιοψία.  

Η υπερηχογραφία είναι διαγνωστική μέθοδος ακίνδυνη (δεν υπάρχει κανενός είδους ακτινοβολία), μπορεί να επαναλαμβάνεται όσο συχνά χρειάζεται άφοβα. Είναι ανώδυνη, χαμηλού κόστους, γρήγορη, με άμεσα αποτελέσματα.  Δεν απαιτεί προετοιμασία και μπορεί να χρησιμοποιηθεί εύκολα σαν μέθοδος πρώτης επιλογής όταν η αυτοψηλάφηση δεν είναι ασφαλής, κυρίως λόγω του μεγέθους των μαστών ή της συνυπάρχουσας ινοκυστικής μαστοπάθειας.  Η εκτέλεσή της, γίνεται από Ιατρό Ακτινολόγο, έμπειρο γνώστη της μεθόδου, οπότε ελαχιστοποιεί τα ψευδώς θετικά ή αρνητικά αποτελέσματα.

H υπερηχομαστογραφία, πιο συγκεκριμένα, είναι ο πλήρης έλεγχος του μαστού με υπερήχους συν, βεβαίως, τη μασχαλιαία χώρα (έλεγχος των λεμφαδένων αυτής). Εκτός από τους συνήθεις προληπτικούς ελέγχους, ο υπέρηχος χρησιμοποιείται για τη διερεύνηση ψηλαφητικών ευρημάτων καθώς και για τη σήμανση ογκιδίων πριν την χειρουργική τους αφαίρεση. Επίσης το υπερηχογράφημα είναι ιδιαίτερα χρήσιμο στη διερεύνηση μικροαποτιτανώσεων που μπορεί να αποκαλυφθούν από τη μαστογραφία.    

Το υπερηχογράφημα μαστού σε τι βοηθάει; Βοηθάει στην πληρέστερη εκτίμηση της κατάστασης του μαστού. Το υπερηχογράφημα αποτελεί μία προέκταση της ψηλάφησης από τον ειδικό, επιτρέπει την εκτίμηση της εσωτερικής μορφολογίας του μαστού και καθιστά δυνατή την έγκαιρη διάγνωση με μεγάλη ακρίβεια.   Σε ποιες ηλικίες γίνεται υπερηχογράφημα μαστού; Το υπερηχογράφημα είναι ιδιαίτερα χρήσιμο σε νεότερες γυναίκες, που δεν κάνουν ετήσια μαστογραφία, δηλαδή πριν από την ηλικία των 40 ετών. Στις μεγαλύτερες γυναίκες το υπερηχογράφημα συμπληρώνει και επεκτείνειτις δυνατότητες της μαστογραφίας.  

Μπορεί με το υπερηχογράφημα να διαπιστωθούν όλες οι τυχόν παθολογικές καταστάσεις του μαστού;   Όχι, όπως και η μαστογραφία, έτσι και το υπερηχογράφημα δεν έχει 100% αξιοπιστία. Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, τουλάχιστον το 10% των ανωμαλιών που μπορεί να υπάρχουν κατά την εξέταση δεν είναι τεχνικά δυνατό να ανιχνευθούν. Εξάλλου, πολλές παθήσεις εμφανίζονται ούτως ή άλλως αργότερα. Με το υπερηχογράφημα, όπως και με τη μαστογραφία, δεν μπορεί να γίνει οριστική διάγνωση. Οριστική διάγνωση μπορεί να γίνει μόνο με τη λήψη βιοψίας, εάν κριθεί απαραίτητη η πραγματοποίησή της.    

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα του υπερηχογραφήματος μαστού σε σύγκριση με τη μαστογραφία; Δεν χρησιμοποιείται ακτινοβολία και έτσι είναι δυνατή η επανάληψη της εξέτασης όσες φορές χρειαστεί, ακόμη και κατά την κύηση. Είναι ιδιαίτερα χρήσιμο πριν από την εμμηνόπαυση. Ο ειδικός εξετάζει τον μαστό σημείο προς σημείο. Η εξέταση είναι άνετη και ανώδυνη. Αν χρειαστεί, είναι δυνατή η πραγματοποίηση βιοψίας υπό υπερηχογραφικό έλεγχο με πολύ μεγάλη ακρίβεια. Μπορεί να οδηγήσει σε διάγνωση εστιών που δεν φαίνονται στη μαστογραφία.  Εφαρμόζεται μετά από εγχειρήσεις, είτε μετά από επεμβάσεις για αφαίρεση ογκιδίων είτε μετά από πλαστικές επεμβάσεις, για την πληρέστερη παρακολούθηση.   ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΚΟΣ συν ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΝΙΧΝΕΥΕΙ ΤΟ 95% ΤΩΝ ΜΗ ΨΗΛΑΦΗΤΩΝ ΚΑΡΚΙΝΩΝ

Η μαστογραφική ανίχνευση τού καρκίνου είναι αντιστρόφως ανάλογη της πυκνότητας του μαστού αλλά βελτιώνεται σημαντικά με τη συμβολή της υπερηχογραφίας ακόμη και σε μικρού μεγέθους μάζες.  

Ποια είναι η καλύτερη ημέρα για να γίνει μαστογραφία ή υπερηχογράφημα; Στις γυναίκες πριν την εμμηνόπαυση ο μαστός υπόκειται στις ορμονικές επιδράσεις που καθορίζουν τον καταμήνιο κύκλο ( την περίοδο). Έτσι όταν πλησιάζει να έρθει η περίοδος, το στήθος φουσκώνει ( πρήζεται) και προκαλεί δυσφορία στις γυναίκες. Αυτές οι ημέρες, δεν είναι οι καλύτερες για να γίνει κάποια απεικονιστική εξέταση. Με άλλα λόγια η μαστογραφία και οι άλλες απεικονιστικές εξετάσεις είναι καλό να γίνονται μεταξύ 3ης και 10ης ημέρας του κύκλου. Οι Μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες δεν αντιμετωπίζουν παρόμοιο πρόβλημα και μπορούν να κάνουν την όποια απεικονιστική εξέταση όποτε μπορούν ή τους  ζητά ο γιατρός.  

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Για το συνήθη ετήσιο έλεγχο, συνήθως σε ηλικίες κάτω των 35 ετών, χρησιμοποιείται μόνο το υπερηχογράφημα ενώ σε ηλικίες άνω των 35 ετών μπορεί να συμπληρωθεί με άλλες διαγνωστικές μεθόδους και συνήθως με τη μαστογραφία. Ο ετήσιος απεικονιστικός έλεγχος θα πρέπει να αρχίζει ακόμη νωρίτερα, ακόμα και πριν από την ηλικία των 25 ετών, σε γυναίκες με κληρονομικό ιστορικό καρκίνου του μαστού ή των ωοθηκών. Άνω των 35 ετών, η εξέταση εκλογής είναι η μαστογραφία που συνήθως συμπληρώνεται με υπερηχογράφημα αφού η συμβολή της υπερηχογραφίας είναι σημαντική στους ‘πυκνούς’ μαστούς με έντονα ινοαδενικά στοιχεία. 

Ο συνδυασμός των δύο μεθόδων αυξάνει την πιθανότητα για την ανίχνευση του καρκίνου του μαστού κατά 17%, αφού σε μια ‘ύποπτη’ από τη μαστογραφία βλάβη, το υπερηχογράφημα διακρίνει εύκολα, αν πρόκειται για μια απλή κύστη ή ένα συμπαγές μόρφωμα που χρειάζεται περαιτέρω έλεγχο. Η οδηγούμενη από υπέρηχο βιοψία (FNA) αυτών των βλαβών επιτρέπει την ιστολογική τους διερεύνηση και φυσικά σώζει ζωές. Ακόμα σημαντικότερη είναι η δυνατότητα της ανίχνευσης με τον υπέρηχο, πολύ μικρών, μη ψηλαφητών όγκων στον αδενικό ιστό του μαστού.