Ο HPV είναι ένας ιός που είναι τόσο κοινός, που υπολογίζεται ότι σχεδόν όλοι οι άνδρες και οι γυναίκες θα έρθουν σε επαφή με τουλάχιστον έναν τύπο του σε κάποια στιγμή της ζωής τους. Παρόλα αυτά, αρκετοί δεν είμαστε ενημερωμένοι τόσο για τον ίδιο τον HPV, όσο και για τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να προστατευτούμε αποτελεσματικά, αποφεύγοντας σοβαρά προβλήματα που μπορεί να προκαλέσει στην υγεία μας. Παρακάτω συγκεντρώσαμε χρήσιμες πληροφορίες για τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων.

1. Τι είναι ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων; Ο HPV (Human Papilloma Virus) είναι ένας ιός που έχει την ιδιότητα να πολλαπλασιάζεται στις επιφάνειες του ανθρωπίνου σώματος. Συχνότερα προσβάλλει την περιοχή των γενετικών οργάνων και μπορεί να προκαλέσει ποικίλες βλάβες… Κάποιοι τον αποκαλούν και «σιωπηλή επιδημία», καθώς τα συμπτώματά του συνήθως δεν είναι εμφανή στις περισσότερες περιπτώσεις. Παρόλα αυτά εξαπλώνεται ραγδαίως, με τις γυναίκες να είναι πιο ευάλωτες από τους άνδρες.

2. Τι προκαλεί ο ιός HPV στις γυναίκες; Ο ιός μπορεί να προκαλέσει ποικίλες βλάβες στις επιφάνειες που προσβάλλει, με σοβαρότερη την εμφάνιση προκαρκινικών και καρκινικών αλλοιώσεων. Για παράδειγμα, κάποιοι τύποι του ευθύνονται για τα γεννητικά κονδυλώματα, ενώ άλλοι μπορεί να οδηγήσουν σε καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.

3. Σε ποια ηλικία κινδυνεύει περισσότερο μια γυναίκα; Ο ιός HPV προσβάλλει μεγάλα τμήματα του πληθυσμού, ιδιαίτερα στις νεαρές ηλικίες, όταν αρχίζουν οι πρώτες σεξουαλικές επαφές. Το πιο κρίσιμο χρονικό διάστημα μιας γυναίκας για την αρχική εκδήλωση της HPV λοίμωξης είναι από την εφηβεία μέχρι τα 25 έτη περίπου. Και αυτό διότι σε αυτή την ηλικία η πλειονότητα των γυναικών ξεκινά τις σεξουαλικές επαφές και η μορφολογία του τραχήλου διευκολύνει τη λοίμωξη από τον ιό. Παρόλα αυτά, κάθε σεξουαλικά ενεργή γυναίκα μπορεί να νοσήσει, ενώ στις μεγαλύτερες ηλικίες οι γυναίκες δυσκολεύονται να τον αποβάλουν.  

4. Ποιο είναι το ποσοστό των γυναικών που νοσεί στην Ελλάδα; Είναι χαρακτηριστικό ότι σε ιατρεία Παθολογίας Τραχήλου σε μεγάλα νοσοκομειακά κέντρα στην Ελλάδα ως και στο 50% των τεστ Παπ υποδηλώνεται η παρουσία του ιού. Οι περισσότερες λοιμώξεις (90%) θα υποστρέψουν, ενώ στο υπόλοιπο 10% ο ιός θα παραμείνει με αυξημένο κίνδυνο να προκληθεί σοβαρή κλινική νόσος.

5. Το προφυλακτικό προστατεύει από τον ιό; Η χρήση του προφυλακτικού σε κάθε περίπτωση είναι απαραίτητη για την πρόληψη των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων. Όσο αφορά στον ιό HPV, το προφυλακτικό μειώνει αλλά δεν αποκλείει την πιθανότητα μετάδοσής του.

6. Πώς μπορεί μια γυναίκα να προστατευτεί αποτελεσματικά από τον ιό; Όπως σε κάθε θέμα που αφορά την υγεία μας, έτσι και σε αυτό η πρόληψη είναι καλύτερη από την αντιμετώπιση. Πώς μπορεί όμως να επιτευχθεί; Η πρόληψη κατά του ιού επιτυγχάνεται μέσω του εμβολιασμού κατά του ιού του HPV. Επειδή, όμως, η έκθεση στους ιούς HPV γίνεται σύντομα μετά την έναρξη της σεξουαλικής δραστηριότητας, η καταλληλότερη ηλικία εμβολιασμού θεωρείται η εφηβική ηλικία. Επιπλέον, πρέπει να γίνονται προληπτικοί έλεγχοι, όπως για παράδειγμα το τεστ Παπ, προκειμένου να υπάρχει έγκυρη ανίχνευση των προσβεβλημένων από τον HPV κυττάρων.

7. Γιατί είναι τόσο σημαντικός ο εμβολιασμός κατά του ιού; Η αξία του εμβολιασμού γίνεται αντιληπτή αν αναλογιστεί κανείς τα στοιχεία που προκύπτουν από το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ, σύμφωνα με τα οποία πάνω από το 80% των γυναικών θα έχει μολυνθεί από κάποιο στέλεχος του ιού HPV μέχρι την ηλικία των 50 ετών. Τα εντυπωσιακά αυτά νούμερα υπογραμμίζουν την ανάγκη τόσο της ενημέρωσης, όσο και της κινητοποίησης προκειμένου να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα.

8. Από ποιους τύπους του ιού προστατεύει το νέο εμβόλιο; Το νέο εμβόλιο για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας παρέχει προστασία από επτά καρκινογόνους (υψηλού κινδύνου) και δύο χαμηλού κινδύνου τύπους του ιού και με βάση τις αναφορές από όλες τις αρμόδιες διεθνείς υγειονομικές αρχές έχει εξαιρετικό προφίλ ασφαλείας. Το εμβόλιο κυκλοφόρησε πρόσφατα και στην Ελλάδα και ενσωματώθηκε στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού (ΕΠΕ).

9. Σε ποια ηλικία μπορεί κάποια να κάνει το εμβόλιο; Ο καλύτερος τρόπος προφύλαξης από τον ιό είναι ο εμβολιασμός πριν την έναρξη των σεξουαλικών επαφών. Για τον λόγο αυτόν, σύμφωνα με το ΕΠΕ, ο εμβολιασμός κατά του HPV πραγματοποιείται δωρεάν σε κορίτσια ηλικίας 11 έως 18 ετών και σε ομάδες υψηλού κινδύνου.

10. Μπορεί να γίνει το εμβόλιο ακόμα και αν μία γυναίκα έχει προσβληθεί από τον ιό; Ακόμα και αν μια γυναίκα έχει μολυνθεί με τον ιό HPV, θα ωφεληθεί σημαντικά από τον εμβολιασμό. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να υπογραμμιστεί η σημασία της ενημέρωσης των νέων κοριτσιών και των γονέων, προκειμένου ο εμβολιασμός να γίνεται εγκαίρως.