Υπάρχει μια μεγάλη κατηγορία ιών που προσβάλλουν τον άνθρωπο, οι ιοί των ανθρωπίνων θηλωμάτων, που λέγονται διεθνώς HPV. Μια ομάδα από αυτούς, οι λεγόμενοι γεννητικοί τύποι των HPV, μεταδίδεται με τη σεξουαλική επαφή και προκαλεί κονδυλώματα, προκαρκινικές αλλοιώσεις και –σε λίγες περιπτώσεις– καρκίνους.

Έχουμε δύο υποομάδες των HPV που μεταδίδονται κυρίως με τη σεξουαλική επαφή. Τους HPV χαμηλού κινδύνου και τους υψηλού κινδύνου ή ογκογόνους. Τα κονδυλώματα που γνωρίζει ο κόσμος ως ένα από τα κλασικά σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα –ονομάζονται για την ακρίβεια οξυτενή κονδυλώματα– είναι κατά κανόνα καλοήθη. Το 90% από αυτά οφείλονται στους χαμηλού κινδύνου HPV. Οι καρκίνοι δημιουργούνται από τους HPV υψηλού κινδύνου.

«Πώς θα καταλάβω αν έχω μολυνθεί;» Η μόλυνση από τους HPV σπάνια προκαλεί συμπτώματα. Συνήθως δημιουργεί μια παροδική φλεγμονή στα κύτταρα του κατώτερου γεννητικού συστήματος και αυτοϊάται. Στο 90% των γυναικών που μολύνονται από κάποιον HPV η φλεγμονή καταστέλλεται από μόνη της μέσα σε 2-3 χρόνια, χωρίς καμιά θεραπεία.

Ο κίνδυνος εστιάζεται στις λίγες εκείνες γυναίκες που δεν μπορούν να καταστείλουν τη φλεγμονή από τους ογκογόνους HPV. Αυτές τις γυναίκες πρέπει να εντοπίσουμε με τον προληπτικό έλεγχο, διότι βρίσκονται σε κίνδυνο να εμφανίσουν προκαρκινικές αλλοιώσεις και αργότερα καρκίνο. «Τι μπορώ να κάνω προληπτικά;» Δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Η μόλυνση είναι πολύ συχνή στον πληθυσμό, ευτυχώς όμως οι καρκίνοι είναι σχετικά σπάνιοι και προλαμβάνονται. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος από τους HPV στη γυναίκα εστιάζεται στο κατώτερο μέρος της μήτρας, που λέγεται τράχηλος της μήτρας.

Σήμερα ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας μπορεί να προληφθεί σε ποσοστό που αγγίζει το 100%, αν ένα κορίτσι εμβολιαστεί πριν την έναρξη των σεξουαλικών επαφών και μετά παρακολουθείται (με τεστ Παπανικολάου και μετά την ηλικία των 30 με HPV τεστ).

«Τι άλλα μέτρα μπορώ να παίρνω;» Το προφυλακτικό περιορίζει τον κίνδυνο μόλυνσης κατά 70%. Είναι καλό να χρησιμοποιείται επειδή προφυλάσσει και από άλλα σοβαρά νοσήματα (AIDS, ηπατίτιδες, χλαμυδιακές λοιμώξεις κ.λπ.). Ενθαρρύνονται οι μονογαμικές σχέσεις και ο περιορισμός του αριθμού των σεξουαλικών συντρόφων, η καθιέρωση ενός υγιεινού τρόπου ζωής, με καλό ύπνο, καλή διατροφή, μείωση του στρες, άσκηση, διακοπή καπνίσματος. Οι τακτικές αυτές ενισχύουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα και περιορίζουν τους κινδύνους.