Ο Θυρεοειδής είναι ίσως ο πιο σημαντικός αδένας του ανθρώπινου οργανισμού. Ένα πολύ μεγάλο ποσοστό ανθρώπων (ακόμη περισσότερο γυναικών) που ζουν στη Μεσόγειο, έχουν διαταραχές του θυρεοειδούς αδένα. Φυσικά, δεν "φταίει" το ιώδιο μόνο για την εμφάνιση τόσων κρουσμάτων με υπερθυρεοειδισμό ή υποθυρεοειδισμό. Κληρονομικά αλλά και άλλα αίτια, μπορεί να είναι η αιτία.

Ο θυρεοειδής προσλαμβάνει ιώσιο από το αίμα και συνθέτει ορμόνες, θα έχετε ακούσει την θυροξίνη και την τριιωδοθυρονίνη. Αυτές οι ορμόνες, μεταφέρονται στο αίμα και επηρεάζουν τη λειτουργία πολλών οργάνων του σώματος. Μια διαταραχή των ορμονών μπορεί να διαταράξει τη λειτουργία της καρδιάς, την κυκλοφορία του αίματος, τις καύσεις, τη λειτουργία του εντέρου, τον κύκλο και την γονιμότητα μιας γυναίκας. 

Επειδή λοιπόν το θέμα του θυρεοειδή, μας απασχολεί πολύ εμάς τις γυναίκες, αφού επηρεάζει φοβερά τη ζωή και την καθημερινότητά μας, ζητήσαμε από την κ. Ράνια Ουσταμπασίδου, υπεύθυνη του κύτταρολογικού κέντρου ALPHA PROLIPSIS, να μας λύσει όλες μας τις απορίες, ώστε να ξέρουμε ποια είναι εκτός από τα αίτια, τα σημάδια, τα είδη των διαταραχών και οι τρόποι ανίχνευσης.  Ποια είναι τα βασικά συμπτώματα για να καταλάβει κάποιος ότι έχει πρόβλημα με τον θυρεοειδή του; Τα βασικά συμπτώματα που μπορεί να παρουσιάσει κάποιος, είναι διόγκωση τραχήλου, ταχυκαρδία, έκτακτες αρρυθμίες, νευρικότητα, ευσυγκινησία, συναισθηματική αστάθεια, τρόμο των άκρων, μεταβολή του σωματικού βάρους, διαταραχή των κενώσεων, διαταραχή στην έμμηνο ρήση, ενίοτε δυσκολία στην κατάποση τροφής, βήχας, αίσθημα πνιγμονής και δυσκολία στην αναπνοή.

Ποιες εξετάσεις πρέπει να κάνει κάποιος όταν εντοπίσει αυτά τα συμπτώματα ; Ο αρχικός εργαστηριακός έλεγχος του θυρεοειδούς, μπορεί να γίνει με συνδυασμό και αιματολογικών εξετάσεων (προσδιορισμός ορμονών Τ3, Τ4 και TSH) και απεικονιστικών εξετάσεων (υπερηχογράφημα ή/και σπινθηρογράφημα θυρεοειδούς). Απαιτούνται και οι δύο τύποι εξετάσεων, διότι από τη μεν εξέταση αίματος παίρνουμε πληροφορίες για τη λειτουργία του αδένα, ενώ είναι απαραίτητος και ο απεικονιστικός έλεγχος που μας δείχνει τη μορφολογία του θυρεοειδούς αδένα.

  Τι προκαλεί τις διαταραχές στο θυρεοειδή ;  Συνήθως τα αίτια των παθήσεων του θυρεοειδούς είναι καλοήθη και τα συμπτώματα υπο- ή υπερ- θυρεοειδισμού μπορούν να αντιμετωπιστούν συντηρητικά. Υποθυρεοειδισμός σημαίνει ότι ο θυρεοειδής παράγει πολύ λίγες ή καθόλου ορμόνες, δηλαδή ότι υπολειτουργεί και είναι η πιο συχνή διαταραχή του θυρεοειδούς. Συμβαίνει πιο συχνά στις γυναίκες, στις μεγαλύτερες ηλικίες και σε άτομα που έχουν οικογενειακό ιστορικό με υποθυρεοειδισμό.

Η πιο συχνή αιτία υπολειτουργίας του θυρεοειδούς παγκοσμίως και, κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες, είναι η έλλειψη ιωδίου. Στον ανεπτυγμένο κόσμο, η πιο συχνή αιτία στους ενήλικες είναι η θυρεοειδίτιδα , στην οποία το ανοσοποιητικό σύστημα «επιτίθεται» στον θυρεοειδή προσπαθώντας να τον καταστρέψει και, σταδιακά προκαλεί την υπολειτουργία του. Το φάρμακο που πρέπει να δίνεται είναι κάποια συνθετική θυροξίνη (Τ4), η οποία είναι ίδια με την ορμόνη που παράγει ο θυρεοειδής. Σε κάθε ηλικία και κατάσταση ή σε περιπτώσεις κάποιας νόσου η δόση της θυροξίνης πρέπει να τροποποιείται γιατί οι ανάγκες του οργανισμού αλλάζουν.

Υπερθυρεοειδισμός είναι η κατάσταση κατά την οποία ο θυρεοειδής παράγει περισσότερες ορμόνες από όσες χρειάζεται το σώμα. Η πιο συχνή αιτία υπερθυρεοειδισμού είναι η νόσος του Graves που σχετίζεται και με μια χαρακτηριστική διόγκωση των όφθαλμών, τον εξόφθαλμο. Κάποιοι όζοι θυρεοειδούς  μπορεί να υπερλειτουργούν εξαιτίας μίας οξείας επώδυνης θυρεοειδίτιδας, που συνήθως οφείλεται σε ιούς, ή η θυρεοειδίτιδα της λοχείας. Η υποψία για την παρουσία υπερθυρεοειδισμού συνήθως μπαίνει από τα συμπτώματα, σε συνδυασμό με ευρήματα από την εξέταση από τον ιατρό σας. Η διάγνωση επιβεβαιώνεται με εξετάσεις αίματος για τις ορμόνες του θυρεοειδούς, όπου βρίσκουμε υψηλά επίπεδα των ορμονών Τ3 και Τ4 και χαμηλά επίπεδα θυρεοειδοτρόπου ορμόνης TSH.       

Ποιες είναι οι παθήσεις του θυρεοειδούς ; Οι παθήσεις του θυρεοειδούς είναι πάρα πολλές, αλλά μπορούν να διακριθούν επιγραμματικά σε καλοήθεις και κακοήθεις. Η θυρεοειδίτιδα  οφείλεται σε φλεγμονή του θυρεοειδούς, που προκαλείται  από διάφορα αίτια. Οι πιο συχνές θυρεοειδίτιδες είναι η θυρεοειδίτιδα Hashimoto που είναι πολλή συχνή αιτία υποθυρεοειδισμού, η θυρεοειδίτιδα της λοχείας (μετά τον τοκετό) ένα συχνό πρόβλημα μετά την εγκυμοσύνη, η υποξεία θυρεοειδίτιδα που παρουσιάζεται ξαφνικά και με πόνο στον θυρεοειδή, ενώ θυρεοειδίτιδα μπορεί ακόμα να προκληθεί και από φάρμακα όπως η ιντερφερόνη, η αμιοδαρώνη και κάποια φάρμακα εναντίον του καρκίνου.Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto είναι μια αυτοάνοση πάθηση. 

H θυρεοειδίτιδα μετά τον τοκετό (post partum thyroiditis) είναι μια φλεγμονή του θυρεοειδούς αδένα, που προκαλείται από τις έντονες ορμονικές αλλαγές της εγκυμοσύνης και της λοχείας. Συνήθως εμφανίζεται μέσα σε ένα χρόνο από τον τοκετό. Η υποξεία θυρεοειδίτιδα De Quervain είναι λιγότερο συχνή και η αιτία είναι συνήθως κάποια ιογενής λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού. Ο θυρεοειδής διογκώνεται απότομα και είναι επώδυνος στην αφή και, λόγω της καταστροφής του από την φλεγμονή , απελευθερώνει αποθηκευμένες ορμόνες στην κυκλοφορία, σε μεγάλες ποσότητες, προκαλώντας υπερθυρεοειδισμό.  Οι όζοι τι είναι και ποια τα συμπτώματα;  Οι όζοι είναι διογκώσεις του θυρεοειδούς αδένα. Είναι πολύ συχνοί και η επίπτωσή τους αυξάνει με την ηλικία.

Μετά τα 60, μέχρι και 50% των ενηλίκων μπορεί να έχει όζους. Συχνά υπάρχει οικογενειακό ιστορικό. Μικροί όζοι θυρεοειδούς μπορεί να αναπτυχθούν και σε περιβάλλον θυρεοειδίτιδας. Η έλλειψη ιωδίου συμβάλλει επίσης στην δημιουργία τους. Μόνο ένα 5% των όζων είναι κακοήθεις. Οι όζοι του θυρεοειδούς συνήθως δεν προκαλούν κανένα σύμπτωμα και είναι ένα τυχαίο εύρημα. Μερικά συμπτώματα που είναι ύποπτα για κακοήθεια είναι: πόνος στον λαιμό, γρήγορη αύξηση στο μέγεθος του όζου, αλλαγή στη φωνή ή δυσκολία στην κατάποση και πρησμένοι λεμφαδένες στο λαιμό.

Ποιός έχει αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξει καρκίνο θυρεοειδούς; Γνωστοί παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του θυρεοειδούς είναι η θεραπευτική ακτινοβολία στο κεφάλι και τον λαιμό, ιδιαίτερα σε παιδική ηλικία, η έκθεση σε ραδιενεργό ακτινοβολία, το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του θυρεοειδούς και ένα οζίδιο του θυρεοειδούς που αυξάνεται γρήγορα σε μέγεθος.

Πώς μπορούν να διαγνωστούν οι όζοι στο θυρεοειδή ; Το υπερηχογράφημα του θυρεοειδούς είναι η πρώτη εξέταση για να δούμε αν υπάρχουν όζοι στο θυρεοειδή αλλά και να μας δείξει το μέγεθος και τη σύσταση τους. Το υπερηχογράφημα δεν μπορεί να μας δείξει αν ένας όζος είναι καλοήθης ή κακοήθης με σιγουριά. Αν από τις εξετάσεις αίματος δούμε ότι ο αδένας υπερλειτουργεί, τότε πρέπει να κάνουμε και σπινθηρογράφημα θυρεοειδούς. Αν ένας όζος λειτουργεί περισσότερο από τον γύρω αδένα, προσλαμβάνει περισσότερο ισότοπο και λέγεται «θερμός» όζος. Αυτοί είναι σχεδόν πάντα καλοήθεις. Αν ο όζος δεν προσλαμβάνει ισότοπο, λέγεται «ψυχρός» όζος και σε ενα ποσοστό 5-8% μπορεί να είναι κακοήθης. Η παρακέντηση του θυρεοειδούς με λεπτή βελόνα (FNA) γίνεται σε οργανωμένα κέντρα και με την καθοδήγηση υπερήχων. Το ALPHA PROLIPSIS είναι ένα από τα πιο αξιόπιστα κυτταρολογικά κέντρα που κάνουν με ασφάλεια την εξέταση αυτή, ενώ τ΄αποτελέσματα βγαίνουν πολύ γρήγορα!     

Σε ποιες περιπτώσεις πρέπει να κάνουμε παρακέντηση θυρεοειδούς ; Ποια η χρησιμότητα της FNA; Η  FNA μπορεί να διαγνώσει με βεβαιότητα την καλοήθη φύση του 65% περίπου των όζων του θυρεοειδούς. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση των χειρουργικών επεμβάσεων του θυρεοειδούς, με εμφανή οικονομικά και κοινωνικά οφέλη. Υπολογίζεται ότι η χρήση της FNA έχει μειώσει έως και 50% τον αριθμό των άσκοπων θυρεοειδεκτομών, ενώ έχει αυξήσει 2-3 φορές το ποσοστό των θυρεοειδεκτομών με ιστολογικά επιβεβαιωμένη κακοήθεια και έχει μειώσει το συνολικό κόστος της αντιμετώπισης των θυρεοειδικών όζων κατά 25%.

H απόφαση για το ποιοι όζοι πρέπει να παρακεντηθούν λαμβάνεται πάντα από τον θεράποντα ιατρό και βασίζεται στη συνεκτίμηση όλων των κλινικών και εργαστηριακών δεδομένων του εξεταζόμενου. Η παρακέντηση δια λεπτής βελόνης γίνεται συνήθως σε όζους που είναι μεγαλύτεροι από 1 εκατοστό. Παρακέντηση μπορεί να γίνει και σε μικρότερους του ενός εκατοστού όζους αν υπάρχει αυξημένος κίνδυνος για καρκίνο όπως αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του θυρεοειδούς, ιστορικό έκθεσης σε ακτινοβολία ή ύποπτα ευρήματα στο υπερηχογράφημα. Πώς γίνεται η παρακέντηση;  Η παρακέντηση δεν χρειάζεται αναισθησία, προκαλεί ελάχιστο πόνο και μπορεί να επαναληφθεί άμεσα. Ο ιατρός εντοπίζει τον όζο, που χρειάζεται παρακέντηση με το υπερηχογράφημα και έτσι εύκολα μπορεί να κάνει παρακέντηση του όζου με την βελόνα- να πάρει δηλαδή αρκετά κύτταρα, τα οποία μετά, εξετάζονται κάτω από το μικροσκόπιο για να δούμε αν υπάρχουν στοιχεία κακοήθειας (καρκίνου).

Ποια είναι η αξιοπιστία της παρακέντησης θυρεοειδούς ;  Μετά από μακρά περίοδο μελέτης και ανασκόπησης των κυτταρολογικών και παθολογοανατομικών ευρημάτων, έχει διαπιστωθεί ότι η FNA επιτυγχάνει διαγνωστική ακρίβεια άνω του 90%, με πολύ υψηλά ποσοστά ευαισθησία και ειδικότητας στη διάγνωση νεοπλασιών του θυρεοειδούς.    

To ALPHA PROLIPSIS ποιες εξετάσεις διενεργεί; Το ALPHA PROLIPSIS διενεργεί παρακεντήσεις (FNA) θυρεοειδούς υπό την καθοδήγηση υπερήχων (US) . Η δειγματοληψία και η επεξεργασία του υλικού γίνεται επιτόπου, παρουσία ειδικών ιατρών ακτινολόγων και κυτταρολόγων. Στο κέντρο μας φροντίζουμε η παρακέντηση να γίνεται πάντα  υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση από πολύ έμπειρους ακτινολόγους. Η διάγνωση τίθεται μέσα σε μερικά λεπτά , πάντα μετά από μικροσκόπηση εκάστου περιστατικού από δύο ειδικούς ιατρούς κυτταρολόγους. Σε περίπτωση που δεν έχει ληφθεί επαρκές δείγμα, η παρακέντηση επαναλαμβάνεται άμεσα. Το υλικό της παρακέντησης μπορεί να επεξεργαστεί με μεθόδους συμβατικής κυτταρολογίας αλλά και μεθόδους κυτταρολογία υγρής φάσης.  Από το υλικό της παρακέντησης  μπορεί να γίνουν, εφόσον χρειαστεί, ειδικές μοριακές εξετάσεις (μοριακός έλεγχος γονιδίου BRAF).

Εφόσον χρειαστεί, οι γιατροί του κέντρου μας μπορούν να παράσχουν κάθε επιπλέον συμβουλευτική υπηρεσία , βασιζόμενοι στην πολυετή και τεκμηριωμένη επιστημονική τους κατάρτιση, είτε στους εξεταζόμενους , είτε στους θεράποντες ιατρούς. Σκοπός μας είναι η καλύτερη δυνατή εξυπηρέτηση του ασθενούς, η παροχή αξιόπιστων αποτελεσμάτων και η διατήρηση του κόστους των εξετάσεων σε χαμηλά επίπεδα.  Αν θέλετε κι άλλες πληροφορίες κάντε κλικ εδώ, στη σελίδα του alpha prolipsis για να μάθετε όλες τις υπηρεσίες του πιο σύγχρονου κι αξιόπιστου κυτταρολογικού κέντρου στην Ελλάδα