Στις μακροχρόνιες και δύσκολες προσπάθειες της επιστήμης κατά του καρκίνου υπάρχει μια σημαντική επιτυχία. Αυτή της πρόληψης και αντιμετώπισης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Αυτός ο τύπος καρκίνου που κάποτε αποτελούσε την κύρια αιτία θανάτου των γυναικών σήμερα αντιμετωπίζεται. Στις ΗΠΑ αυτή τη χρονιά προκάλεσε 4.100 θανάτους γυναικών που αντιστοιχούν σε ποσοστό μικρότερο του 1% των συνολικών θανάτων από καρκίνο. Αυτή η επιτυχία ανήκει σχεδόν εξ ολοκλήρου στο Τεστ Παπανικολάου, μια εξέταση που κάνουν ετησίως εκατομμύρια γυναίκες σε όλον τον κόσμο. Για αρκετές δεκαετίες μετά την ανακάλυψη του Τεστ Παπανικολάου, οι γιατροί συνιστούσαν στις γυναίκες να κάνουν την εξέταση κάθε χρόνο, αρχής γενομένης από τα 18 χρόνια ή αμέσως μετά την έναρξη σεξουαλικής δραστηριότητας. Επρόκειτο για μια απλή σύσταση που δύσκολα ξεχνούσε μια γυναίκα.

Με την πάροδο, όμως, των ετών και καθώς οι επιστήμονες άρχισαν να γνωρίζουν όλο και περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τη νόσο οι ειδικοί σε θέματα γυναικολογικού καρκίνου προχώρησαν σε σημαντικές αλλαγές όσον αφορά το χρονοδιάγραμμα της εξέτασης. Οι ειδικοί έκαναν αυτές τις αλλαγές για να αποφεύγονται άσκοπα τεστ, αλλά και η χωρίς λόγο παρακολούθηση. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την υγεία κάθε γυναίκας να κατανοεί αν, πότε, γιατί και πώς πρέπει να ελέγχει πιθανές αλλαγές στον τράχηλο που ίσως προαναγγέλλουν σοβαρή πάθηση.   Ο ρόλος ενός κοινού ιού Για πολλά χρόνια πριν από την ανακάλυψη ότι ιοί μπορούσαν να παίζουν κυρίαρχο ρόλο στην πρόκληση καρκίνου στους ανθρώπους, ήταν προφανές ότι ο καρκίνος του τραχήλου ήταν μια σεξουαλικώς μεταδιδόμενη ασθένεια, ελάχιστα διαφορετική, ως προς τον τρόπο μετάδοσης, από τη σύφιλη και τη γονόρροια.

Οσο νωρίτερα η γυναίκα ξεκινούσε τη σεξουαλική της δραστηριότητα και όσο περισσότερους παρτενέρ είχε εκείνη ή ο σύντροφός της τόσο περισσότερες πιθανότητες είχε να αναπτύξει αυτόν τον τύπο καρκίνου. Με αυτό το μοντέλο φαινόταν λογικό ότι «κάτι» που μεταδιδόταν στη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής αύξανε τον κίνδυνο της γυναίκας να αναπτύξει καρκίνο του τραχήλου. Αυτό το κάτι, που σήμερα είναι γνωστό, είναι ένας πολύ κοινός ιός, γνωστός ως papillomavirus ή HPV, ο ίδιος ιός που προκαλεί σπίλους (κρεατοελιές) συμπεριλαμβανομένων σπίλων των γεννητικών οργάνων. Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ακόμη ότι ο HPV υπάρχει σε περισσότερες από 100 μορφές, αλλά μόλις 13 από αυτές θεωρείται πιθανό ότι προκαλούν καρκίνο.

Σήμερα είναι δυνατό να γίνει έλεγχος στις γυναίκες αν έχουν μολυνθεί με κάποια από τις υψηλού κινδύνου ποικιλίες. Εκτιμάται ότι 3 στα 4 άτομα προσβάλλονται από τον HPV κάποια στιγμή στη ζωή τους. Αν και στις περισσότερες περιπτώσεις η ιογενής μόλυνση δεν προκαλεί συμπτώματα, μπορεί κάποιες φορές να προκαλέσει αλλαγές στα κύτταρα του τραχήλου, της εισόδου της μήτρας.  

Στις περισσότερες περιπτώσεις, το σώμα «ξεριζώνει» τον ιό και τις οποιεσδήποτε κυτταρικές μεταβολές μέσα σε ένα ή δύο χρόνια. Ορισμένες φορές όμως η μόλυνση επιμένει και αν η ποικιλία του ιού είναι κάποια από αυτές που προκαλούν καρκίνο, τότε μπορούν ενδεχομένως να κάνουν την εμφάνισή τους προκαρκινικές αλλαγές. Αν αυτές οι αλλαγές δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα μπορούν μέσα σε μερικά χρόνια να οδηγήσουν σε μετατροπή σε επιθετικό καρκίνο. Καμιά θεραπεία δεν έχει ανακαλυφθεί για την ιογενή μόλυνση αυτή καθεαυτή. Ωστόσο υπάρχουν ασφαλείς και αποτελεσματικοί τρόποι να εξαλειφθούν οι ενδεχομένως επικίνδυνες κυτταρικές μεταβολές και ο πρώιμος καρκίνος του τραχήλου. Για να απομακρυνθεί ο κίνδυνος αλλαγών, που ισοδυναμεί με πρόληψη του καρκίνου, απαιτείται περιοδικός έλεγχος, ώστε να εντοπιστούν οι αλλαγές όσο αυτές είναι ακόμη ακίνδυνες.

Εδώ έρχεται να βοηθήσει το Τεστ Παπανικολάου. Αντί κάθε γυναίκα να υποβάλλεται σε εξετάσεις κάθε χρόνο, το νέο πρόγραμμα συνιστά να λαμβάνονται υπόψη: η ηλικία, το ιατρικό και το σεξουαλικό της ιστορικό, η ύπαρξη μόλυνσης από τον ιό HPV, τα αποτελέσματα παλαιότερων Τεστ Παπανικολάου και ακόμη το είδος του Τεστ Παπανικολάου που εφαρμόστηκε. Σύμφωνα με τις παλαιότερες οδηγίες, περίπου 2,5 έως 5 εκατομμύρια γυναίκες ετησίως καλούνται για περαιτέρω διερεύνηση για να διαπιστωθούν περίπου 5.000 καρκίνοι, αναφέρει η δρ Carmel Cohen, διευθύντρια γυναικολογικής ογκολογίας στο Ιατρικό Κέντρο Mount Sinai στο Μανχάταν και επικεφαλής της επιτροπής που παρουσίασε τις αναθεωρημένες οδηγίες για την αμερικανική αντικαρκινική εταιρεία. Από τις 13.000 περιπτώσεις καρκίνου του τραχήλου που συμβαίνουν κάθε χρόνο, περίπου οι μισές διαπιστώνονται σε γυναίκες που δεν έχουν υποβληθεί ποτέ σε έλεγχο, λέει η δρ Cohen.  

Στην παραδοσιακή εξέταση του Τεστ Παπανικολάου, το επίχρισμα λαμβάνεται με μπατονέτα με βαμβάκι και τα κύτταρα που τοποθετούνται σε υάλινα πλακίδια προκειμένου να χρωσθούν και να ελεγχθούν με το μικροσκόπιο από ειδικούς. H νέα μέθοδος εξέτασης, το καλούμενο υγρό Τεστ Παπανικολάου, κατά το οποίο τα καρκινικά κύτταρα αιωρούνται πρώτα σε υγρό και στη συνέχεια εξετάζονται σε ειδική επίστρωση, θεωρείται πιο αξιόπιστη όσον αφορά την εκτίμηση του κινδύνου για καρκίνο. Η προετοιμασία Οι γυναίκες δεν πρέπει να κάνουν την εξέταση κατά τη διάρκεια εμμήνου αιμορραγίας.

Επίσης, 48 ώρες πριν από την εξέταση δεν πρέπει να έχουν έρθει σε σεξουαλική επαφή, δεν πρέπει να έχουν χρησιμοποιήσει κολπικά ντους ή ταμπόν, αντισυλληπτικό αφρό, τζελ ή άλλες κολπικές κρέμες ή φάρμακα. Αυτές είναι οι πιο πρόσφατες οδηγίες της Αμερικανικής Αντικαρκινικής Εταιρείας που διαφέρουν ελάχιστα από αυτές της Αμερικανικής Ομάδας Υπηρεσιών Πρόληψης. Αντί κάθε γυναίκα να ξεκινά την εξέταση στα 18, σήμερα συνιστάται να ξεκινά τρία χρόνια μετά την έναρξη της σεξουαλικής της δραστηριότητας ή μετά τα 21, όποιο γεγονός έλθει πρώτο.

Στη συνέχεια, ο έλεγχος πρέπει να γίνεται κάθε χρόνο τακτικώς με Τεστ Παπανικολάου ή κάθε δύο χρόνια με χρησιμοποίηση της νέας εκδοχής, του υγρού Τεστ Παπανικολάου μέχρι την ηλικία των 30. Αν μια γυναίκα 30 χρόνων ή μεγαλύτερη έχει τρία στη σειρά φυσιολογικά αποτελέσματα του τεστ, το μεσοδιάστημα εξετάσεων μπορεί να αυξηθεί σε κάθε δύο έως κάθε τρία χρόνια. Διπλή εξέταση      

Οι γυναίκες 30 χρόνων και μεγαλύτερες μπορούν να υποβάλλονται σε Τεστ Παπανικολάου και HPV τεστ ταυτόχρονα. H διπλή εξέταση δεν συνιστάται στις νεότερες γυναίκες γιατί αυτές έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να μολυνθούν με τον ιό HPV, αλλά μπορούν να τον εξαλείψουν μέσα σε λίγους μήνες ή έναν χρόνο. Στις μεγαλύτερες γυναίκες η μόλυνση με τον ιό είναι λιγότερο συνηθισμένη αλλά είναι πιο πιθανό να επιμείνει. Αυτήν τη χρονιά η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) ενέκρινε τη χρήση του τεστ HPV σε συνδυασμό με το Τεστ Παπανικολάου στις γυναίκες άνω των 30. Προηγουμένως αυτό γινόταν μόνο όταν το Τεστ Παπανικολάου έδειχνε κάποιες ανωμαλίες.

Σύμφωνα με τις νέες οδηγίες αν μια γυναίκα άνω των 30 έχει φυσιολογικό Τεστ Παπανικολάου και όχι ιογενή μόλυνση μπορεί να περιμένει με ασφάλεια τρία χρόνια για να επαναλάβει τις εξετάσεις της, σύμφωνα με τις νέες οδηγίες. Ωστόσο, η ανάγκη για λιγότερο συχνά Τεστ Παπανικολάου δεν περιορίζει την ανάγκη για ετήσια πυελική εξέταση καθώς και για εξέταση του μαστού, έλεγχο της αρτηριακής πίεσης ή του θυρεοειδή.

Οι γυναίκες θα πρέπει να εξακολουθήσουν να βλέπουν το γυναικολόγο τους ή τον οικογενειακό τους γιατρό μια φορά το χρόνο προκειμένου να τους δίνουν γενικές κατευθύνσεις σε θέματα υγείας.   Ο ετήσιος έλεγχος επιβάλλεται όταν... Ο ετήσιος έλεγχος εξακολουθεί να συστήνεται σε γυναίκες με συνήθειες και σε καταστάσεις, οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο για καρκίνο όπως: - κάπνισμα - μόλυνση με έναν τύπο ιού HPV που προκαλεί καρκίνο - μόλυνση με τον ιό του έιτζ - μόλυνση από χλαμύδια - κακή διατροφή - έκθεση σε DES κατά την κυοφορία της γέννησής τους στη μήτρα της μητέρας τους, ένα συνθετικό φάρμακο, το οποίο έχει δράση που μοιάζει με οιστρογόνα, που πήρε ενδεχομένως η μητέρα τους κατά την εγκυμοσύνη της - θεραπεία με φάρμακα που καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σύστημα ή αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα και - προσωπικό ή οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του τραχήλου.