Ο καρκίνος του μαστού χτυπά εκατοντάδες χιλιάδες γυναίκες κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο. Τα τελευταία χρόνια η αντιμετώπιση αυτού του τύπου του καρκίνου έχει γίνει αποτελεσματικότερη μειώνοντας δραματικά την θνησιμότητα. Τώρα, νέα έρευνα Αμερικανών επιστημόνων δείχνει πως η καλή φυσική κατάσταση μειώνει δραματικά τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Ερευνητές από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Κολοράντο, το Αντικαρκινικό Κέντρο Memorial Sloan Kettering της Νέας Υόρκης και του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες έκαναν πειράματα επάνω σε θηλυκούς αρουραίους. Τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό έντυπο Carcinogenesis.

Οι ειδικοί διαπίστωσαν πως όσοι θηλυκοί αρουραίοι ήταν σε καλύτερη φυσική κατάσταση ήταν λιγότερο πιθανόν να εκδηλώσουν καρκίνου μετά την έκθεσή τους σε καρκινογόνο, ακόμα κι αν δεν γυμνάζονταν. Πως γίνεται αυτό; Η αερόβια άσκηση φαίνεται να αλλάζει τις εσωτερικές λειτουργίες των κυττάρων κατά τρόπο τέτοιο που μειώνεται ουσιαστικά ο κίνδυνος εκδήλωσης καρκίνου του μαστού. Οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι η καρδιαγγειακή φυσική κατάσταση κατακτάται με έντονη γυμναστική και όσο περισσότερο γυμναζόμαστε τόσο μεγαλύτερο αντοχή αποκτάμε.

Όμως, ένα μεγάλο ποσοστό της αερόβιας φυσικής κατάστασης, ίσως και το 50%, είναι εγγενής. Το γενετικά καθορισμένο επίπεδο της φυσικής κατάστασης διαφέρει σημαντικά από οικογένεια σε οικογένεια και από άτομο σε άτομο. Η άσκηση μπορεί να την αυξήσει, ενώ η αποφυγή της κίνησης και η αύξηση του βάρους μπορεί να την μειώσει, αλλά η γενετική φυσική κατάσταση του ατόμου καθορίζεται από τη στιγμή της γέννησής του.

Τα τελευταία χρόνια οι επιστήμονες μελετούν αυτή την έμφυτη φυσική κατάσταση και την επίδρασή της στην υγεία μας. Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι τα άτομα με πολύ καλή φυσική κατάσταση κινδυνεύουν λιγότερο να εκδηλώσουν διάφορες παθήσεις, μεταξύ των οποίων και καρκίνου. Οι Αμερικανοί ερευνητές εστίασαν στον καρκίνο του μαστού και μελέτησαν μια ειδικά σχεδιασμένη εργαστηριακή ράτσα αρουραίων. Τα πειραματόζωα επί πολλές γενιές έκαναν γυμναστική σε διάδρομο.

Όσα έτρεχαν την μεγαλύτερη απόσταση μέχρι να κουραστούν ζευγάρωναν μεταξύ τους, ενώ το ίδιο γινόταν με όσα κουράζονταν γρήγορα. Αυτό συντέλεσε στην παραγωγή γενεών με σημαντική διαφορά ως προς την έμφυτη φυσική κατάσταση. Οι θηλυκοί αρουραίοι που είχαν γεννηθεί από μητέρες με αξιοσημείωτα υψηλή ή χαμηλή αερόβια ικανότητα αποτέλεσαν αντικείμενο έρευνας.

Στην προκείμενη περίπτωση δεν γυμνάστηκαν καθόλου ώστε η φυσική τους κατάσταση να εξαρτάται από τα γονίδιά τους αποκλειστικά. Πριν φτάσουν στην εφηβεία εκτέθηκαν σε χημική ουσία που είναι γνωστό ότι προκαλεί καρκίνο του μαστού και εν συνεχεία ελέγχονταν τακτικά για όγκους κατά τη διάρκεια της ενήλικης ζωής τους. Επίσης οι ερευνητές αναζήτησαν μετά το θάνατο των πειραματόζωων ενδείξεις κακοήθειας που μπορεί να ήταν μικρές για να ανιχνευθούν και ανέλυσαν στο μικροσκόπιο μαστικά κύτταρα ως προς την κυτταρική τους υγεία.

Οι διαφορές μεταξύ των τρωκτικών με υψηλή και χαμηλή φυσική κατάσταση τελικά ήταν σημαντικά. Οι αρουραίοι με εκ φύσεως χαμηλή φυσική κατάσταση είχαν τετραπλάσιο κίνδυνο να εκδηλώσουν καρκίνο του μαστού και είχαν περισσότερους όγκους όταν πια εκδήλωσαν τη νόσο. Επίσης, έτειναν να εκδηλώνουν νωρίτερα καρκίνο του μαστού και συνέχισαν να εμφανίζουν όγκους μετέπειτα στη ζωής τους, συγκριτικά με τα τρωκτικά που εκ φύσεως ήταν σε πολύ καλή φυσική κατάσταση.

Το ίδιο ίσχυε και σε κυτταρικό επίπεδο. Στους αρουραίους με πολύ καλή φυσική κατάσταση, το δίκτυο mTOR (ομάδα πρωτεϊνών εντός του κυττάρου που αισθάνονται τη διαθέσιμη ενέργεια ανάλογα με τα επίπεδα οξυγόνου) παρήγαγαν περισσότερα σήματα ώστε να ξέρουν τα κύτταρα ότι πρέπει να αποφύγουν να διαχωριστούν υπερβολικά πολύ. Στα πειραματόζωα με κακή φυσική κατάσταση το δίκτυο mTOR έστειλαν μηνύματα που προήγαγαν τον κυτταρικό πολλαπλασιασμό.

Ο ανεξέλεγκτος κυτταρικός διαχωρισμός είναι χαρακτηριστική ένδειξη καρκίνου. Κλινικές μελέτες έχουν δείξει εξάλλου ότι οι γυναίκες με καρκίνο του μαστού έχουν συχνά υπερδραστήρια δίκτυα mTOR. «Αν και η μελέτη είναι πειραματική υπογραμμίζουν την επίδραση της γυμναστικής στη σωματική υγεία και μας δίνει το έναυσμα να αυξήσουμε την έμφυτη φυσική μας κατάσταση με καθημερινή άσκηση», εξηγεί ο Δρ Χένρι Τομσον, επικεφαλής ερευνητής.