Ο καρκίνος των οστών, αφορά τα κύτταρα που σχηματίζουν τα οστά. Ο συχνότερος τύπος καρκίνου των οστών, είναι ο μεταστατικός, αυτός δηλαδή που προέρχεται από άλλο όργανο, μέσω του μηχανισμού της μετάστασης. Ο άλλος τύπος καρκίνου των οστών, αυτός δηλαδή που αναπτύσσεται κατευθείαν από τα κύτταρα του οστού, ονομάζεται πρωτοπαθής καρκίνος των οστών.

Οι δύο αυτοί τύποι καρκίνου των οστών, έχουν διαφορετική θεραπευτική αντιμετώπιση και μπορεί να έχουν και διαφορετική πρόγνωση. Τέλος, υπάρχουν και άλλοι καρκίνοι, όπως το λέμφωμα, που συνήθως αρχίζει από τους λεμφαδένες αλλά μπορεί να αρχίσει και από τον μυελό των οστών και το πολλαπλούν μυέλωμα, το οποίο τυπικά αρχίζει από τον μυελό των οστών. Αυτοί οι δύο καρκίνοι, δεν θεωρούνται καρκίνοι των οστών, αφού δεν προέρχονται από τα κύτταρα των οστών. Το άρθρο αυτό, αφορά μόνον τους πρωτοπαθείς καρκίνους των οστών και όχι τους μεταστατικούς

Ποια είναι η συχνότητα του καρκίνου των οστών; Ο πρωτοπαθής καρκίνος των οστών, δεν είναι συχνός. Αποτελεί περίπου το 0,2% όλων των καρκίνων. Εμφανίζεται συχνότερα σε νεαρά ενήλικα άτομα και σε παιδιά, παρά σε ενήλικες. Εάν εντοπισθεί καρκίνος των οστών σε ένα ενήλικο, πιθανότατα πρόκειται για μετάσταση από άλλο όργανο.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση πρωτοπαθούς καρκίνου των οστών; Έχουν εντοπισθεί ορισμένοι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη καρκίνου στα οστά. Σ’ αυτούς περιλαμβάνονται:

•    Προηγούμενη ακτινοθεραπεία

•    Προηγούμενη χημειοθεραπεία με φάρμακα που ονομάζονται αλκυλιούντες παράγοντες

•    Μετάλλαξη σε ένα γονίδιο που ονομάζεται γονίδιο του ρετινοβλαστώματος (Rb)

•    Συναφείς καταστάσεις, όπως το κληρονομικό ρετινοβλάστωμα, η νόσος του Paget των οστών, το σύνδρομο Li-Fraumenti και η αναιμία  Diamond-Blackfan Ποια είναι τα σημεία και τα συμπτώματα του καρκίνου των οστών; Το συχνότερο σύμπτωμα του καρκίνου των οστών, είναι ο πόνος.

Ο πόνος μπορεί να αρχίζει μια ορισμένη ώρα, συχνά την νύχτα, ή κατά την διάρκεια σωματικής δραστηριότητας και έχει την τάση να επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου. Καμιά φορά, ο πόνος μπορεί να προϋπάρχει επί πολύ καιρό, πριν επιζητήσει ιατρική βοήθεια ο ασθενής. Άλλα περιστατικά, ανακαλύπτονται τυχαία, με ακτινολογικό έλεγχο που γίνεται για άλλη αιτία.

Συνήθως υπάρχει ψηλαφητή μάζα ή όγκος στην περιοχή του καρκίνου. Μπορεί επίσης να εμφανισθούν κατάγματα στο σημείο του όγκου. Τέλος, μπορεί να υπάρχει μούδιασμα, ευαισθησία ή μειωμένη παροχή αίματος, λόγω συμπίεσης νεύρων και αγγείων από τον όγκο.

Ποιοι είναι οι διάφοροι τύποι καρκίνου των οστών;

•    Οστεοσάρκωμα: Αποτελεί τον συχνότερο τύπο καρκίνου των οστών. Προσβάλλει συχνότερα άρρενες εφήβους και νεαρούς ενήλικες. Μπορεί να εμφανισθεί σε οποιοδήποτε οστό, συνήθως στα άκρα των μακρών οστών, συχνά γύρω από το γόνατο, στην άκρη του μηρού, κλπ. Ανάλογα με την εικόνα που εμφανίζουν τα κύτταρα στο μικροσκόπιο, υπάρχουν διάφοροι τύποι.

•    Χονδροσάρκωμα: Είναι η δεύτερη συχνότερη μορφή καρκίνου των οστών. Αναπτύσσεται από τους χόνδρους. Είναι συχνότερο σε άτομα άνω των 40 ετών. •    Σάρκωμα του Ewing (Γιούινγκ): Αποτελεί επιθετική μορφή καρκίνου των οστών και προσβάλλει παιδιά ηλικίας από 4 έως 15 ετών, συχνότερα τα αγόρια. Συνήθως προσβάλλονται στη μεσότητα, τα μακρά οστά των άνω και κάτω άκρων.  

•    Πλειομορφικό σάρκωμα (κακόηθες ινώδες ιστιοκύττωμα): Αποτελεί συνήθως όγκους των μαλακών μορίων, αλλά σε ποσοστό 5%,μπορεί να αναπτύσσεται από τα οστά. Εμφανίζεται στους ενήλικες και μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιοδήποτε οστό.

•    Ινοσάρκωμα: Αποτελεί σπάνιο τύπο καρκίνου των οστών. Εμφανίζεται σε ενήλικες, συχνότερα πίσω από το γόνατο. Ποια είναι η θεραπευτική αγωγή και η πρόγνωση του καρκίνου των οστών; Η βάση της θεραπευτικής αγωγής, είναι η χειρουργική αφαίρεση του όγκου, η οποία ακολουθείται από ακτινοθεραπεία, χημειοθεραπεία ή αμφότερα, ανάλογα με τον τύπο του καρκίνου, την ηλικία και την γενική κατάσταση του ασθενούς.

Το γενικό ποσοστό της πενταετούς επιβίωσης, για όλους τους τύπους καρκίνου των οστών, ενηλίκων και παιδιών, είναι περίπου 70%. Τα χονδροσαρκώματα στους ενήλικες, έχουν ποσοστό πενταετούς επιβίωσης περίπου 80%. Τα ποσοστά επιβίωσης μειώνονται σημαντικά, εάν ο καρκίνος έχει δημιουργήσει μεταστάσεις.