Ο καρκίνος στον πνεύμονα είναι ένα είδος καρκίνου που ξεκινά από τα κύτταρα και τους ιστούς των πνευμόνων και μπορεί να κάνει μεταστάσεις σε άλλα σημεία του σώματος. Παρόλο που είναι πολύ ψηλά στη λίστα των αιτιών θανάτου παγκοσμίως, ταυτόχρονα είναι και ένας καρκίνος που προλαμβάνεται εύκολα μέσω της αποφυγής του καπνίσματος, συμπεριλαμβανομένου και του παθητικού καπνίσματος. Στη χώρα μας, ο καρκίνος του πνεύμονα είναι ο συχνότερος που απαντάται στους άνδρες και ο δεύτερος συχνότερος στις γυναίκες.

Μπορεί να έχει διάφορους ιστολογικούς τύπους. Οι συχνότεροι είναι ο μικροκυτταρικός καρκίνος πνεύμονα, ο οποίος είναι μια κακοήθεια νευροενδοκρινούς χαρακτήρα που απαντάται συνήθως σε ανθρώπους που καπνίζουν έντονα και ο μη μικροκυτταρικός, ο οποίος αποτελεί το 80% των συνολικών κρουσμάτων και μεταξύ άλλων περιλαμβάνει το αδενοκαρκίνωμα ή το καρκίνωμα από πλακώδες επιθήλιο.

Μη μικροκυτταρικός καρκίνος

Αδενοκαρκίνωμα: Είναι το πιο κοινό είδος. Εμφανίζεται συνήθως σε καπνιστές και είναι συχνότερο σε γυναίκες. Η ηλικία εμφάνισης είναι συνήθως νεότερη σε σχέση με τα άλλα είδη καρκίνου του πνεύμονα.

Καρκίνωμα από πλακώδες επιθήλιο: Ξεκινά συνήθως από τους κεντρικούς βρόγχους. Είναι συχνότερο σε άνδρες και σε καπνιστές. Συχνά αναπτύσσεται σε μεγαλύτερους αεραγωγούς. Μπορεί να προκαλέσει αιμόπτυση.

Μικροκυτταρικός καρκίνος

Πρόκειται για την πιο επιθετική μορφή καρκίνου στον πνεύμονα. Ξεκινά από τους κεντρικούς βρόγχους. Σχεδόν όλοι οι ασθενείς είναι καπνιστές. Κάνει γρήγορα μεταστάσεις, ακόμη και πριν εμφανιστούν συμπτώματα. Η διάρκεια ζωής ενός ασθενή με καρκίνο του πνεύμονα εξαρτάται από τη γενικότερη κατάσταση της υγείας του, από τον ιστολογικό τύπο που έχει και από το πόσο προχωρημένο είναι το στάδιο όταν διαγνωστεί από το γιατρό.

Μεγαλοκυτταρικό καρκίνωμα

Είναι σπανιότερο από τον μη μικροκυτταρικό καρκίνο και μπορεί να δώσει γρήγορα μεταστάσεις σε παρακείμενους ιστούς.

Συμπτώματα, αίτια και παράγοντες κινδύνου για καρκίνο του πνεύμονα

Σε αρχικά στάδια μπορεί να μην παρουσιάσεις συμπτώματα. Όταν σε πιο προχωρημένο στάδιο ξεκινήσουν να εμφανίζονται μπορεί να είναι είτε πιο ήπια είτε πιο θορυβώδη. Τα βασικά είναι:

• Δύσπνοια
• Συριγμός
• Συχνές λοιμώξεις
• Πόνος στο θώρακα
• Βήχας (παραγωγικός και ξηρός)
• Αλλαγές στο βήχα του καπνιστή
• Απώλεια βάρους
• Καταβολή και αδυναμία που επιμένουν
• Βράχνιασμα

Αν παρουσιάζεις κάποιο/α από τα παραπάνω συμπτώματα, τα οποία επιμένουν για καιρό και δεν υποχωρούν θα πρέπει να απευθυνθείς άμεσα σε γιατρό για περαιτέρω διερεύνηση.

Τα αίτια του καρκίνου του πνεύμονα είναι βασικά τρία: το κάπνισμα, η μόλυνση της ατμόσφαιρας και διάφοροι άλλοι γενετικοί παράγοντες σε μικρότερο βαθμό. Σαφέστατα το βασικό και κύριο αίτιο είναι το κάπνισμα. Ακόμη και το κάπνισμα με ηλεκτρονικό τσιγάρο μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο, ενώ και το παθητικό κάπνισμα είναι εξίσου επιβλαβές, ειδικά αν συμβαίνει για πολλά χρόνια. Άλλος επιβαρυντικός παράγοντας ανάπτυξης καρκίνου του πνεύμονα είναι η επαγγελματική έκθεση σε ιονίζουσα ακτινοβολία, αμίαντο, αρσενικό και άλλα μέταλλα, το οικογενειακό ιστορικό ανάπτυξης της νόσου και η ηλικία ενός ατόμου (άνω των 65 ετών αυξάνεται ο κίνδυνος).

Διάγνωση και εξετάσεις για καρκίνο του πνεύμονα

Η διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα γίνεται με απεικονιστικές εξετάσεις που περιλαμβάνουν αρχικώς ακτινογραφία θώρακος για την πρώτη διάγνωση. Στη συνέχεια και κατά περίπτωση απαιτείται αξονική και μαγνητική τομογραφία, κατά τις οποίες εντοπίζεται αν υπάρχουν μεταστάσεις και τι έκταση έχει. Επίσης, απαιτείται βρογχοσκόπηση και βιοψία για τον καθορισμό του ιστολογικού τύπου.

Για να βρεθεί σε ποιο στάδιο έχει προχωρήσει ο καρκίνος και αν υπάρχουν μεταστάσεις σε πιο απομακρυσμένα όργανα εφαρμόζεται η εξέταση PET screening.

Η καλύτερη μέθοδος πρόληψης του καρκίνου του πνεύμονα είναι η διακοπή του καπνίσματος και η αποφυγή του παθητικού καπνίσματος. Τα άτομα που παρουσιάζουν καρκίνο στον πνεύμονα είναι στην συντριπτική τους πλειοψηφία καπνιστές (περίπου 90%). Οι καπνιστές συνιστάται να κάνουν συχνά και σύμφωνα με τις υποδείξεις του θεράποντα γιατρού του προληπτικές εξετάσεις.

Μεταστάσεις και προσδόκιμο ζωής στον καρκίνο του πνεύμονα

Ο καρκίνος του πνεύμονα μπορεί να μετασταθεί στον εγκέφαλο, στον άλλο πνεύμονα, σε άλλες εστίες του ίδιου πνεύμονα, στα επινεφρίδια, στα οστά, στους λεμφαδένες και στο συκώτι.

Η νόσος εμφανίζεται συχνότερα σε άτομα άνω των 50 ετών, ενώ τα τελευταία χρόνια το ηλικιακό φάσμα έχει δυστυχώς μεγαλώσει και παρατηρείται πλέον ακόμη και από την ηλικία των 40 ετών.

Τη διάρκεια ζωής του ασθενούς την καθορίζει το στάδιο που έχει προχωρήσει ο καρκίνος. Αν το προλάβει κάποιος στα αρχικά στάδια μπορεί ακόμη και να ιαθεί, ενώ σε προχωρημένο στάδιο συνήθως εξελίσσεται μέσα σε 2 χρόνια. Όσο πιο αρχικό είναι το στάδιο διάγνωσης τόσο μεγαλύτερο θα είναι το προσδόκιμο ζωής.

Θεραπεία και αντιμετώπιση καρκίνου του πνεύμονα

Η θεραπεία εξαρτάται από το στάδιο του καρκίνου, από το αν έχει γίνει μετάσταση, από τις παρενέργειες, από την ηλικία του ασθενή και από τη γενικότερη κατάσταση της υγείας του.

Σε γενικές γραμμές οι θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν στα αρχικά στάδια χειρουργείο. Το χειρουργείο περιλαμβάνει πνευμονεκτομή και λοβεκτομή. Συνήθως γίνεται και χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία ή συνδυασμός των δύο αναλόγως του σταδίου.

Οι θεραπείες που εφαρμόζονται είναι στοχευμένες και καθορίζονται βάσει της γενετικής διαταραχής του τύπου του καρκίνου που έχει ο κάθε ασθενής. Αυτού του είδους οι θεραπείες αναστέλλουν το μηχανισμό δράσης του εκάστοτε κυττάρου. Στην περίπτωση του αδενοκαρκινώματος εξετάζεται αν ο όγκος φέρει κάποιες γενετικές μεταλλάξεις, στις οποίες θα στοχεύσουν τα ειδικά φάρμακα.

Επίσης, η ανοσοθεραπεία είναι άλλη μια σύγχρονη μέθοδος θεραπείας που είναι πολύ διαδεδομένη στην αντιμετώπιση του καρκίνου του πνεύμονα και τα αποτελέσματά της επιτυγχάνονται με πιο φυσικό τρόπο.

Στην ανοσοθεραπεία τα φάρμακα χρησιμοποιούν το ίδιο το αμυντικό σύστημα του σώματος για να “επιτεθούν” στα καρκινικά κύτταρα.

Οι ερευνητές βρίσκονται συνεχώς σε αναζήτηση νέων θεραπειών και τρόπων να επιμηκύνουν το προσδόκιμο ζωής και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής του ασθενή. Μελετώνται νέοι συνδυασμοί χημειοθεραπείας, νέων μορφών ακτινοθεραπείας και ανοσοθεραπείας.