Ο ήλιος και η υπεριώδης ακτινοβολία προκαλούν βλάβες στο δέρμα. Αποτελούν βασικές αιτίες δημιουργίας προδιάθεσης για την ανάπτυξη καρκίνου του δέρματος. Η προσεκτική παρατήρηση από το ίδιο το άτομο οποιασδήποτε αλλαγής στο δέρμα είναι χρήσιμη.

Η αυτοεξέταση συστήνεται για να επισημαίνονται αλλαγές στον αριθμό, μέγεθος, σχήμα και χρώμα σημείων του δέρματος ιδιαίτερα στις ελιές (σπίλους) ή φακίδες.

Η εξέταση από δερματολόγο είναι ο πιο κατάλληλος τρόπος για να γίνεται η έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του δέρματος. Ιδιαίτερα οι δερματολόγοι μπορούν ν' ανιχνεύσουν έγκαιρα τα μελανώματα, που είναι από τους πιο άσχημους καρκίνους, στα πρώτα στάδια της ανάπτυξης τους. 

Η έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του δέρματος έχει πολύ μεγάλη σημασία για την ίαση του ασθενούς και αυτό ισχύει πολύ περισσότερο για το μελάνωμα.

Υπάρχουν βασικά 3 είδη καρκίνων του δέρματος:

• Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα  
• Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα  
• Κακόηθες μελάνωμα.  

Τα άτομα τα οποία έχουν περισσότερο κίνδυνο να προσβληθούν από καρκίνο δέρματος είναι:

• Άτομα με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του δέρματος
•   Άτομα τα οποία υποβάλλονται σε υπερβολική έκθεση στον ήλιο και στην υπεριώδη ακτινοβολία και δεν λαμβάνουν προφυλάξεις  
• Άνθρωποι που είναι λευκού δέρματος και ιδιαίτερα οι ξανθοί έχουν 20 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο από τους άλλους  
• Οι άνδρες έχουν 2 έως 3 φορές περισσότερο κίνδυνο από τις γυναίκες να παρουσιάσουν βασικοκυτταρικό ή ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα  
• Εργάτες που έχουν εκτεθεί σε ορισμένες τοξικές ουσίες όπως το αρσενικό, η βιομηχανική πίσσα, ο άνθρακας, η παραφίνη και ορισμένα βαρέα έλαια.

Πρέπει να συμβουλευτείτε αμέσως το δερματολόγο σας εάν παρατηρήσετε στο δέρμα σας μια ελιά (σπίλο) ή ένα άλλο έγχρωμο σημείο του δέρματός σας μια, από τις πιο κάτω αλλαγές:

• Ασυμμετρία σχήματος (το ένα μισό δεν είναι παρόμοιο με το άλλο)  
• Τα όρια είναι ακανόνιστα, ανώμαλα ή τραχιά  
• Το χρώμα είναι διαφορετικό από μια περιοχή στην άλλη  
• Η διάμετρος είναι μεγαλύτερη από 6 χιλιοστά.
• Τα κυριότερα μέτρα πρόληψης του καρκίνου του δέρματος λόγω ηλιακής ακτινοβολίας είναι:

Παραμένετε στη σκιά όσο περισσότερο μπορείτε  

• Αποφεύγετε την έκθεση στον ήλιο μεταξύ 10 πμ και 4μμ όταν ο ήλιος είναι πολύ έντονος  
• Μη ξαπλώνετε στον ήλιο για μαύρισμα  
• Να φοράτε ρούχα που να καλύπτουν το περισσότερο μέρος του σώματος, καπέλο και γυαλιά του ήλιου  όταν βγαίνετε έξω στον ήλιο  
• Πριν βγαίνετε έξω να βάζετε προστατευτική αντηλιακή κρέμα εναντίον των ακτινών UVA UVB και που να έχει συντελεστή αντηλιακής προστασίας τουλάχιστο 15.
• Να ξαναβάζετε τέτοια κρέμα κάθε 2 ώρες όταν μένετε έξω ιδιαίτερα όταν κολυμπάτε ή ιδρώνετε πολύ.