Τα κονδυλώματα είναι μικροί όγκοι στο δέρμα που προκαλούνται από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (ιός HPV). Υπάρχουν περισσότεροι από 100 τύποι HPV και ορισμένοι από αυτούς μπορούν να προκαλέσουν θηλώματα και κονδυλώματα στα χέρια, τα πόδια ή τα γεννητικά όργανα.

Τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων είναι μια συχνή σεξουαλικά μεταδιδόμενη νόσος (ΣΜΝ). Προκαλείται από τον ιό HPV, που μεταδίδεται με σεξουαλική επαφή (κολπικό και πρωκτικό σεξ), κοινή χρήση σεξουαλικών παιχνιδιών και σπάνια με στοματικό σεξ.

Τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων μπορεί επίσης να αναπτυχθούν στο στόμα ή στο λαιμό ενός ατόμου που είχε στοματική σεξουαλική επαφή με ένα μολυσμένο άτομο.

Τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων είναι συνήθως αβλαβή, αλλά μπορεί να είναι επώδυνα και αντιαισθητικά. Πρόκειται για υπερυψωμένες μικρές σαρκώδεις και ανώμαλες εκβλαστήσεις ροζ ή κόκκινου χρώματος που περιβάλλουν τον πρωκτό και τις περιοχές των γεννητικών οργάνων σας. Η εμφάνισή τους θυμίζει κουνουπίδι.

Τα κονδυλώματα μπορούν να αντιμετωπιστούν με φαρμακευτική αγωγή, αλλά ο ιός HPV δύσκολα εκριζώνεται και η πιθανότητα υποτροπών υπάρχει πάντα.

Κονδυλώματα στη γυναίκα

Στις γυναίκες, τα κονδυλώματα μπορεί να αναπτυχθούν στο αιδοίο, στα τοιχώματα του κόλπου, στον τράχηλο της μήτρας, στην περιοχή μεταξύ των εξωτερικών γεννητικών οργάνων και του πρωκτού, γύρω από τον πρωκτό ή μέσα σε αυτόν.

Τα κονδυλώματα στη γυναίκα μπορούμε να τα διακρίνουμε σε:

• οξυτενή κονδυλώματα, εντοπίζονται στους βλεννογόνους και μοιάζουν με μικρές ελιές (σπίλους). Θυμίζουν επίσης κουνουπίδι
• βλατιδώδη κονδυλώματα
• κηλιδώδη κονδυλώματα

Οσον αφορά το χρώμα τους, μπορεί να έχουν το ίδιο χρώμα με το δέρμα, να είναι πιο ανοικτόχρωμα ή πιο σκουρόχρωμα. Οταν εντοπίζονται σε βλεννογόνους είναι ροζ ή υπόλευκα.

Τα περισσότερα κονδυλώματα υποχωρούν μόνα τους, αλλά ορισμένοι τύποι HPV μπορεί να προκαλέσουν πιο σοβαρές βλάβες, όπως καρκίνο.

Οι γυναίκες που έχουν μολυνθεί με τον ιό HPV διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.

Πως μεταδίδεται ο ιός HPV;

Ο ιός HPV μεταδίδεται συνηθέστερα με την σεξουαλική επαφή, αλλά μπορεί επίσης να μεταδοθεί μέσω της επαφής δέρμα με δέρμα ή με την κοινή χρήση ερωτικών βοηθημάτων που έχουν έρθει σε επαφή με τον ιό. 

Δεν μεταδίδεται στην πισίνα, από πετσέτες ή σεντόνια, με ποτήρια ή πιάτα, ούτε με τα φιλιά.

Κονδυλώματα στον άντρα

Στους άνδρες, μπορεί να εμφανιστούν στο άκρο ή τον άξονα του πέους, το όσχεο ή τον πρωκτό. Οσον αφορά την εμφάνιση τους, ισχύουν τα ίδια που αναφέρουμε παραπάνω για τα κονδυλώματα στις γυναίκες, δηλαδή είναι αυτά που προεξέχουν και γίνονται εύκολα αντιληπτά και τα επίπεδα που δεν τα βλέπουμε εύκολα. Σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να πολλαπλασιαστούν σε ομάδες και να αποκτήσουν μεγάλο μέγεθος σε άντρες με κατασταλμένο ανοσοποιητικό σύστημα.

Συνήθως προκαλούνται από στελέχη του ιού HPV χαμηλού κινδύνου, ωστόσο υπάρχουν στελέχη του ιού υψηλού κινδύνου που ενοχοποιούνται για καρκινογένεση στο πέος.

Ποια είναι τα συμπτώματα των κονδυλωμάτων;

• ένα ή περισσότερα ανώδυνα εξογκώματα γύρω από τον κόλπο ή τον πρωκτό σας
• φαγούρα ή ελαφρύ κάψιμο από τα γεννητικά όργανα ή τον πρωκτό σας
• μια αλλαγή στη φυσιολογική ροή των ούρων σας (για παράδειγμα, έχει αρχίσει να ρέει προς τα πλάγια) που δεν υποχωρεί
• αυξημένες κολπικές εκκρίσεις
• αιμορραγία κατά τη διάρκεια της συνουσίας
• εμφάνιση κονδυλωμάτων γύρω από τη στοματική κοιλότητα.

Τα συμπτώματα και ο αριθμός των κονδυλωμάτων μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο και από άνδρα σε γυναίκα. Έτσι, δεν είναι απαραίτητο ότι θα αντιμετωπίσετε καθένα από τα προαναφερθέντα συμπτώματα ή παρόμοια με αυτά που έχουν βιώσει άλλοι έχοντας κονδυλώματα γεννητικών οργάνων.

Κονδυλώματα: Διάγνωση της νόσου – Εξετάσεις

Τα κονδυλώματα συνήθως εντοπίζονται με την κλινική εξέταση. Συμπληρωματικά ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει τεστ Παπ που εντοπίζει έγκαιρα κυτταρικές βλάβες. Η αξιοπιστία του είναι περίπου 80-85%. Ο συνδυασμός τεστ Παπ και κολποσκόπησης καθώς και κολποσκοπικά κατευθυνόμενων βιοψιών αυξάνει το ποσοστό αξιοπιστίας.

Μπορεί επίσης να ζητήσει ο γυναικολόγος σας να γίνει ταυτοποίηση του στελέχους του ιού HPV που έχει προκαλέσει την νόσο. Ένα δείγμα κυττάρων του τραχήλου της μήτρας, που λαμβάνεται κατά τη διάρκεια ενός τεστ Παπανικολάου, μπορεί να εξεταστεί για αυτά τα καρκινογόνα στελέχη HPV. Αυτή η εξέταση προορίζεται γενικά για γυναίκες ηλικίας 30 ετών και άνω. Δεν είναι τόσο χρήσιμη για τις νεότερες γυναίκες, επειδή γι' αυτές ο HPV συνήθως υποχωρεί χωρίς θεραπεία.

Πόσο σημαντικό είναι να ξέρουμε τον τύπο του ιού HPV που μας έχει προσβάλλει;

Είναι σημαντικό διότι δεν προκαλούν όλοι οι τύποι του ιού βλάβες ίδιας βαρύτητας και κινδύνου. Υπάρχουν κάποιοι τύποι που εμφανίζονται πιο επιθετικοί και ενοχοποιούνται για τη δημιουργία καρκίνου του τραχήλου της μήτρας (στελέχη HPV 16 και 18), ενώ άλλοι είναι λιγότερο επιθετικοί και προκαλούν βλάβες που δεν θεωρούνται επικίνδυνες για τον άνθρωπο, όπως τα στελέχη 6 και 11 που προκαλούν συνήθως τα κονδυλώματα.

Θεραπεία κονδυλωμάτων

Τα κονδυλώματα μπορούν να αντιμετωπιστούν με:

• φαρμακευτική αγωγή (τοπική θεραπεία)
• χειρουργική αφαίρεση (για μεγαλύτερα κονδυλώματα)
• κρυοθερμία
• τριχλωροοξεϊκό οξύ
• διαθερμοπηξία
• laser για την εξάχνωση των βλαβών

Ωστόσο να θυμάστε ότι δεν υπάρχει θεραπεία που να εξαλείφει τον ιό HPV. Υπάρχουν περίοδοι κατά τις οποίες το άτομο εμφανίζει ύφεση, στη διάρκεια της οποίας δεν παρουσιάζει κανένα σύμπτωμα, και περίοδοι έξαρσης, όπου διαγιγνώσκονται βλάβες και υπάρχουν συμπτώματα.

Παλαιότερα, χρησιμοποιήθηκαν διάφορα φάρμακα για την αντιμετώπιση του ιού, που αποδείχθηκαν αναποτελεσματικά. Σήμερα εφαρμόζεται θεραπεία μόνο για τις περιπτώσεις δυσπλασιών. Και βέβαια, λαμβάνεται σοβαρά υπόψη η ηλικία της γυναίκας, η επιθυμία για αναπαραγωγή (τεκνοποίηση), τα κολποσκοπικά ευρήματα κ.α.