Η παρακέντηση θυρεοειδούς με λεπτή βελόνη (FNA) είναι μια διαδικασία που λαμβάνει υλικό από τον όζο για ιστολογικό έλεγχο και είναι ο πλέον αξιόπιστος τρόπος για επιβεβαίωση ή αποκλεισμό παρουσίας καρκίνου.

Η παρακέντηση γίνεται υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση, δηλαδή με συνεχή παρακολούθηση της βελόνας με υπέρηχο, ωστε να εξασφαλίζεται:

α) ασφαλεια από πιθανή κάκωση παρακείμενων δομών

β) λήψη υλικού από τον όζο και όχι από τον παρακείμενο φυσιολογικό ιστό

γ) λήψη υλικού από την πιο υποπτη περιοχή του όζου. Η FNA με υπερηχογραφική καθοδήγηση σήμερα είναι πια αποδεκτή σαν η πλέον ανώδυνη, χαμηλού κόστους σε σχέση με την ανοικτή βιοψία, εύκολη, ανεκτή από τον ασθενή, τραυματίζοντας ελάχιστα και με σπανιότατες επιπλοκές (αιμορραγία, οίδημα και φλεγμονή).

Αν η παρακέντηση γίνει σωστά, η ευαισθησία της ξεπερνάει το 95%, ενώ η ειδικότητα είναι πάνω από 90% (ανάλογα με την ιστολογική διάγνωση). 

Τι είναι ο θυρεοειδής αδένας;

Πρόκειται για ενδοκρινή αδένα που παράγει και εκκρίνει τις θυροειδικές ορμόνες. T3 και T4. Η λειτουργία του θυρεοειδούς και οι έκκριση των ορμονών του ελέγχεται από την υπόφυση, η οποία εκκρίνει μια ορμόνη που λέγεται TSH (THYROID STIMULATING HORMONE) και η οποία με τη σειρά της ρυθμίζεται από μια ορμόνη που παράγεται από τον υποθάλαμο του εγκεφάλου και που ονομάζεται που TRH (Thyrotropin Releasing Hormone).

Πού βρίσκεται ο θυρεοειδής αδένας;

Βρίσκεται στη μέση του τραχήλου (λαιμού) μπροστά από την τραχεία και τον οισοφάγο και αποτελείται από δύο λοβούς (δεξιό και αριστερό) και ένα ισθμό που βρίσκεται μπροστά παό την τραχεία και συνδέει τους λοβούς. Ο κάθε λοβός έχει ένα άνω και ένα κάτω πόλο και μεσότητα. Δεξιά και αριστερά από τους λοβούς βρίσκονται τα μεγάλα αγγεία του τραχήλου, δηλ η καρωτίδα αρτηρία και η έσω σφαγίτιδα φλέβα. Ο αδένας βρίσκεται σε εξαιρετικά επιφανειακή θέση κάτω από το δέρμα και τους μυες του τραχήλου και αυτός είναι ο λόγος που φαίνεται να ανεβοκατεβαίνει με την κατάποση. Το λαρυγγικό παλίνδρομο νεύρο εντοπίζεται πίσω από τον ΑΡ λοβό και είναι υπέυθυνο για τη λειτουργία των φωνητικών χορδών. Οταν ο θυρεοειδής διογκώνεται (η ονομαζόμενη «βρογχοκήλη») η τραχεία, ο οισοφάγος και το λαρυγγικό παλίνδρομο νεύρο είναι δυνατόν να πιέζονται και αυτό οδηγεί σε δυσκολία στην αναπνοή, την κατάποση ή βράχος φωνής.

Τι είναι ένας θυρεοειδικός όζος;

Ο όζος του θυρεοειδούς είναι ο όρος που χρησιμοποιείται για μια «μάζα», ένα «εξόγκωμα» στο θυρεοειδή.

Οι όζοι του θυρεοειδούς είναι πολύ συχνοί, βρίσκονται σε περισσότερο από το 50% των ατόμων ηλικίας άνω των 65.

Ευτυχώς, περίπου το 90% των όζων στο θυρεοειδή είναι καλοήθεις.

Είναι συμπαγή ή κυστικά (περιέχουν υγρό) ογκίδια που αναπτυσσονται μέσα στον αδένα και μπορεί να είναι καλοήθη ή κακοήθη (καρκίνος). Οι κακοήθεις όζοι περιλαμβάνουν τον καρκίνο ( διαφορων ιστολογικών τύπων, δηλ θηλώδης, θυλακιώδης, μυελοειδής και αναπλαστικός) και το λέμφωμα του θυρεοειδούς. Σε εδαφος θυρεοειδίτιδας Hashimoto είναι δυνατόν να αναπτυχθούν κακοήθεις όζοι (πχ λέμφωμα). Η ανίχνευση των θυρεοειδικών όζων μπορεί να γίνει με ψηλαφηση από τον γιατρό, αρκεί ο όζος να έχει ενα κρισιμο μέγεθος ωστε να έιναι ψηλαφητός (συνήθως πάνω από 1-1,5 εκ). Οι μικρότεροι όζοι (κάτω του 1 εκ) δεν είναι ψηλαφητοί και ανιχνεύονται μόνο με υπερηχογραφημα. Οι όζοι θυρεοειδούς έιναι πολύ συχνοί στον γενικό πλυθυσμό (από υπερηχογραφικές μελέτες έχει βρεθεί ότι μία στις τρεις γυναίκες φέρουν τουλάχιστον ένα οζίδιο στο θυρεοειδή τους). Στην συντριπτική τους πλειοψηφία οι όζοι είναι καλοήθεις και αβλαβείς, ενώ το ποσοστό κακοηθείας είναι περίπου 5%. Ο χαρακτηρισμός του όζου ως ύποπτου για κακοήθεια γίνεται επίσης με το υπερηχογραφημα, με εντοπισμό συγκεκριμένων υπερηχογραφικών χαρακτηριστικών, όπως η ηχογένεια, η αγγείωση, το σχήμα ή παρουσία ασβεστώσεων. Τα τελευταία χρόνια νέες τεχνικές, όπως η ελαστογραφία και η αιμοδυναμική ανάλυση, χρησιμοποιούνται βοηθητικά προς το κλασικό υπερηχογραφημα για να επιβεβαιώσουν την υποψία για κακοήθεια σε ένα όζο.

Κάποιες φορές αυτές οι μάζες στο θυρεοειδή αποτελούνται από αθροίσματα κυττάρων του θυρεοειδούς (συμπαγείς όζοι), άλλες κυρίως από υγρό (κύστεις), ενώ κάποιες φορές κυρίως από ένα ζελατινοειδές υλικό που αποτελεί και την πρωτεΐνη που παράγει ο θυρεοειδής (κολλοειδείς όζοι). Σε ορισμένες περιπτώσεις συνυπάρχουν περισσότερα από ένα στοιχεία.

Εάν ο ενδοκρινολόγος ή ο ασθενής αισθάνεται στην ψηλάφηση μία μάζα ή μία διόγκωση στην περιοχή του θυρεοειδούς αδένα, ένα υπερηχογράφημα θυρεοειδούς θα επιβεβαιώσει ή θα αποκλείσει την παρουσία του θυρεοειδικού όζου.

Όταν τα οζίδια ανακαλύπτονται τυχαία με μια αξονική τομογραφία, μαγνητική τομογραφία ή στο υπερηχογράφημα των καρωτίδων, το υπερηχογράφημα θυρεοειδούς ενδείκνυται επίσης για να συλλεχθούν όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες για τα οζίδια.

Οι περισσότεροι όζοι είναι ασυμπτωματικοί, ο ασθενής δεν αισθάνεται συμπτώματα.

Ορισμένα οζίδια είναι αρκετά μεγάλα ώστε να είναι ορατά, ιδίως σε ένα λεπτό λαιμό.

Όταν είναι μεγάλοι, οι όζοι του θυρεοειδούς μπορεί να προκαλέσουν αίσθημα πίεσης στο λαιμό και σπανίως μπορεί να επηρεάσουν την αναπνοή και την κατάποση, προκαλώντας δύσπνοια, βραχνάδα και αίσθημα κόμπου στο λαιμό.

Σε πολλές περιπτώσεις, μια παρακέντηση του όζου με λεπτή βελόνα (FNA) και η βιοψία είναι απαραίτητες για να καθοριστεί εάν ένα θυρεοειδούς όζος είναι καλοήθης ή κακοήθης.

Τι προκαλεί το σχηματισμό των θυρεοειδικών όζων;

Οι όζοι είναι τόσο συχνοί στο γενικό πληθυσμό που δεν είναι βέβαιο αν οφείλονται σε γενετικούς παράγοντες. Η έκθεση σε υπερβολική ακτινοβολία κατά την παιδική ηλικία αυξάνει τον κίνδυνο για εμφάνιση όζων θυρεοειδούς και καρκίνου του θυρεοειδούς.

Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto, προκαλεί συχνά μια διάχυτη ανομοιομορφία του θυρεοειδούς, η οποία υπερηχογραφικά μπορεί να παρερμηνευθεί ως οζώδης θυρεοειδής αδένας.

Σε περιοχές της ανεπάρκειας ιωδίου, τα οζίδια συχνά αναπτύσσονται σε μεγάλο μέγεθος, αλλά η ίδια η ανεπάρκεια ιωδίου δεν προκαλεί θυρεοειδικούς όζους.

 

Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στον όζο και τη βρογχοκήλη;

Η βρογχοκήλη είναι ένας ιατρικός όρος που χρησιμοποιείται για μία ανώμαλη διόγκωση του θυρεοειδούς.

Αυτή μπορεί να εμφανίζεται σαν ένα πρήξιμο – οίδημα στο μπροστινό μέρος του λαιμού.

Μια κοινή αιτία της γενικής διόγκωσης του θυρεοειδούς είναι η καλοήθης φλεγμονή του θυρεοειδούς που ονομάζεται θυρεοειδίτιδα Hashimoto, η οποία μπορεί να προκαλέσει υπολειτουργία του θυρεοειδούς (υποθυρεοειδισμό).

Ο θυρεοειδής αδένας μπορεί επίσης να γίνει διογκωθεί σε ένα υπερδραστήριο θυρεοειδή λόγω της αυτοάνοσης νόσου που ονομάζεται νόσος του Graves.

Ο θυρεοειδής αδένας μπορεί επίσης να διευρυνθεί, διότι περιέχει πολλαπλά οζίδια (πολυοζώδης βρογχοκήλη).

Ο πολυοζώδης θυρεοειδής αδένας τις πιο πολλές φορές λειτουργεί κανονικά, χωρίς να παρατηρείται κάποια αλλαγή στα εργαστηριακά ευρήματα. Σπάνια μπορεί να υπάρχει και υπερθυρεοειδισμός, ειδικά αν κάποιος από τους όζους παράγει περίσσεια θυρεοειδικών ορμονών. Σε αυτές τις περιπτώσεις ο συγκεκριμένος όζος ονομάζεται τοξικό αδένωμα του θυρεοειδούς αδένα και η βρογχοκήλη τοξική.

 

Τι είναι ο πολυοζώδης θυρεοειδής ή πολυοζώδης βρογχοκήλη;

Όταν ο θυρεοειδής αδένας περιέχει πολλαπλά οζίδια, θεωρείται πολυοζώδης.

Δεν υπάρχει σαφής διάκριση μεταξύ πολυοζώδους θυρεοειδούς και πολυοζώδους βρογχοκήλης, αλλά ο όρος βρογχοκήλη σημαίνει ότι ο θυρεοειδής αδένας μεγεθύνεται.

Μερικές φορές αν τα οζίδια συνεχίσουν να διευρύνονται, μπορεί να προκαλέσει η βρογχοκήλη πίεση στο λαιμό και δυσκολία στην αναπνοή ή την κατάποση.

Σε ασθενείς με πολυοζώδη βρογχοκήλη πρέπει τα οζίδια να αξιολογούνται από ενδοκρινολόγο σε τακτική βάση, αρχικά με τη φυσική εξέταση και το υπερηχογράφημα.

Πότε ένας όζος θεωρείται ύποπτος;

Ύποπτα χαρακτηριστικά θυρεοειδικού όζου θεωρούνται η υποηχογένεια, η ύπαρξη μικροαποτιτανώσεων εντός αυτού, η ύπαρξη αδρών αποτιτανώσεων στο κέντρο του, το ασαφές περίγραμμα, η παχιά και ασύμμετρος άλω, το στρογγυλό σχήμα του ή σε περίπτωση επιμήκους όζου η μεγαλύτερη διάμετρος να είναι κάθετη στον επιμήκη άξονα του θυρεοειδούς. Επίσης η ύπαρξη κεντρικής και περιφερικής αγγείωσης του όζου στον έλεγχο με έγχρωμο Doppler επιβαρύνει την πρόγνωση, όπως επίσης και η αύξηση του μεγέθους σε συγκριτικά υπερηχογραφήματα παρά τη χορήγηση θυροξίνης. Επιβαρυντικό στοιχείο αποτελεί ακόμα η υποχώρηση του όζου στη προσπάθεια παρακέντησης (σκληρός όζος), εύρημα που συνηγορεί στην ύπαρξη διαφορετικού ιστού στο θυρεοειδή.

Ατρακτοειδείς κυστικά εκφυλισμένοι όζοι ή όζοι αποτιτανωμένοι στη περιφέρειά τους σπάνια είναι κακοήθεις. Πάντως, ανεξαρτήτως από τα χαρακτηριστικά τους ,οι όζοι άνω του εκατοστού συνήθως παρακεντούνται.

 

Τι είναι η παρακέντηση θυρεοειδούς ;

Η παρακέντηση θυρεοειδούς με λεπτή βελόνη (FNA) είναι μία διαδικασία κατά την οποία λαμβάνεται υλικό από όζο για κυτταρολογικό έλεγχο και είναι η πλέον αξιόπιστη εξέταση για την επιβεβαίωση ή τον αποκλεισμό παρουσίας κακοήθειας.

Η παρακέντηση γίνεται υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση, δηλαδή με συνεχή παρακολούθηση της βελόνας με υπερηχογράφημα, ώστε να εξασφαλίζεται:

α) ασφάλεια από πιθανή κάκωση παρακείμενων δομών,

β) λήψη υλικού από τον όζο και όχι από τον παρακείμενο φυσιολογικό ιστό και

γ) λήψη υλικού από την πιο ύποπτη περιοχή του όζου.

Η FNA με υπερηχογραφική καθοδήγηση είναι σήμερα αποδεκτή ως η πλέον ανώδυνη, χαμηλού κόστους, εύκολη, ελάχιστα τραυματική και με σπάνιες επιπλοκές επεμβατική εξέταση του θυρεοειδούς αδένα. Αν η παρακέντηση γίνει σωστά, η εξέταση έχει μεγάλη αξιοπιστία.

Πότε ένας όζος πρέπει να παρακεντηθεί;

Εάν είναι συμπαγής και μεγαλύτερος από 1 εκατοστό.

Εάν είναι κυστικός και μεγαλύτερος από 2 εκατοστά.

Εάν είναι μικτός (με συμπαγή και κυστικά στοιχεία) και μεγαλύτερος από 1 εκατοστό.

Εάν έχει μεγαλώσει υπερβολικά μεταξύ δύο ξεχωριστών υπερηχολογικών ελέγχων, ακόμη και αν έχει ήδη προηγηθεί FNA στο παρελθόν με καλοήθη ευρήματα.

Εάν είναι μικρότερος από 1 εκατοστό, αλλά με στοιχεία που υποδεικνύουν αυξημένο κίνδυνο κακοήθειας (π.χ. επί παρουσίας ύποπτων ευρημάτων στο υπερηχογράφημα, επί θετικού οικογενειακού ιστορικού για κακοήθη νεοπλάσματα θυρεοειδούς, επί προηγηθείσης ακτινοβόλησης τραχήλου κ.α.)

 

Πώς γίνεται η παρακέντηση (FNA);

Εκτελείται στο χώρο του ιατρείου υπερήχων, από τον ακτινολόγο ιατρό που είναι κατάλληλα εκπαιδευμένος να χειρίζεται υπερήχους και να κατευθύνει βελόνες υπερηχογραφικά. Ο ασθενής ξαπλώνεισε ύπτια θέση με τον τράχηλο σε υπερέκταση και, αφού εξεταστεί με υπερηχογράφημα ο αδένας και προσδιοριστεί ο όζος, γίνεται απολύμανση του δέρματος πάνω από τον όζο και τοπική αναισθησία με spray ή gel.

Εκτελείται στο χώρο του ιατρείου υπερήχων, από τον ακτινολόγο ιατρό που είναι κατάλληλα εκπαιδευμένος να χειρίζεται υπερήχους και να κατευθύνει βελόνες με υπέρηχο. Ο ασθενής ξαπλώνει σε ύπτια θέση με το λαιμό σε υπερέκταση και αφού εξεταστεί με υπερηχογραφημα ο αδένας και προσδιορίστεί ο όζος γίνεται απολύμανση του δέρματος πάνω από τον όζο και τοπική αναισθησία σε σπρέι ή ζελέ.

Χρησιμοποιείται σύριγγα με πολυ λεπτή βελόνη (πιο λεπτή από αυτή με την οποία γίνεται αιμοληψία) η οποία εισέρχεται δια του δέρματος στον όζο για λήψη αντιπροσωπευτικού κυτταρολογικού υλικού. Η διαδικασία γίνεται 2 τουλάχιστον φορές και διαρκεί δευτερόλεπτα. Το υλικό μονιμοποιείται κατάλληλα και αποστέλλεται στο εργαστήριο όπου μελετάται. Ο ασθενής αμέσως μετά επιστρέφει στις συνήθεις του δραστηριότητες. Η διαδικασία είναι άριστα ανεκτή ακόμη και από παιδιά.

Διαδικασία FNA (Πρωτόκολλο Εξέτασης):

1. Σε περίπτωση λήψης ασπιρίνης ή/και αντιπηκτικών, διακοπή των φαρμάκων 3 ημέρες πριν την εξέταση.

2. Απλή αιμοληψία για έλεγχο πήξεως, 1-2 ημέρες πριν από την εξέταση.

3. Τοποθέτηση του ασθενούς στην εξεταστική κλίνη σε ύπτια θέση (ξαπλωμένος).

4. Αντισηψία με οινόπνευμα στην περιοχή του θυρεοειδούς.

5. Προαιρετικά, τοπική αναισθησία με ξυλοκαΐνη (συνήθως δε χρειάζεται).

6. Έλεγχος της περιοχής με υπέρηχο και επιλογή του πιο ιδανικού σημείου για να γίνει η παρακέντηση.

7. Εκτέλεση της παρακέντησης με λεπτή βελόνη και αναρρόφηση ελάχιστης ποσότητας βιολογικού υλικού.

Σημειώνεται ότι ο πόνος είναι παρόμοιος με μία απλή αιμοληψία και διαρκεί περίπου 3-5 δευτερόλεπτα.

8. Αφαίρεση της βελόνας και άσκηση τοπικής πίεσης στην περιοχή του νυγμού για 5 λεπτά.

 

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της FNA θυρεοειδούς;

Τα πλεονεκτήματα της FNA συνοψίζονται στα παρακάτω:

1. Χαμηλό κόστος.

2. Είναι ελάχιστα τραυματική τεχνική (οργανικά και ψυχολογικά).

3. Είναι καλά αποδεκτή από ιατρούς και ασθενείς.

4. Παρέχει γρήγορο και αξιόπιστο αποτέλεσμα (στο κέντρο μας η απάντηση δίνεται αυθημερόν).

5. Βοηθά στον προεγχειρητικό σχεδιασμό της θεραπείας.

6. Μπορούν να εφαρμοστούν ανοσοκυτταροχημικοί ή μοριακοί δείκτες.

7. Εκτιμώνται πολλά οζίδια/αλλοιώσεις.

8. Ανακουφίζει την ασθενή μετά την κενωτική παρακέντηση όζου.

9. Παρέχει ακριβή και γρήγορη εκτίμηση της υποτροπής σε τοπικά αναπτυσσόμενους καρκίνους για καλύτερη σταδιοποίηση του όγκου

Συνοπτικά η FNA Θυρεοειδούς είναι η απλούστερη, ταχύτερη και ασφαλέστερη μέθοδος προεγχειρητικής βιοψίας, η οποία στα χέρια έμπειρου και εξειδικευμένου στον τομέα αυτόν κυτταρολόγου εμφανίζει μεγάλη διαγνωστική ακρίβεια χωρίς επιπλοκές. Επειδή είναι ατραυματική και δεν αφήνει ουλή, μπορεί να επαναλαμβάνεται κατά διαστήματα για την παρακολούθηση αλλοιώσεων, π.χ. του μαστού. Η εμπειρία του κυτταρολόγου στην ερμηνεία της FNA είναι πολύ σημαντική. Αυξανόμενης της εμπειρίας, αυξάνεται η διαγνωστική ακρίβεια της μεθόδου. Το ιατρικό προσωπικό του Κυτταρολογικού Τμήματος του ALPHA PROLIPSIS έχει 10ετή εμπειρία τόσο στη διενέργεια της παρακέντησης όσο στην ερμηνεία των ευρημάτων και τη διάγνωση, με μεγάλο αριθμό ανακοινώσεων σε ελληνικά και διεθνή συνέδρια και δημοσιεύσεων σε ελληνικά και διεθνή περιοδικά.

Είναι επώδυνη η FNA Θυρεοειδούς;

Η FNA αποτελεί ένα είδος βιοψίας, λήψης δηλαδή διαγνωστικού υλικού από μία βλάβη, με κύριο σκοπό την απάντηση στο κρίσιμο ερώτημα, αν πρόκειται για καλοήθη ή κακοήθη αλλοίωση. Γίνεται με χρήση πολύ «λεπτής βελόνας» δηλ. βελόνας λεπτότερης της κοινής βελόνας των ενδομυϊκών ενέσεων (21 gauge) σε αντίθεση με μεγαλύτερου εύρους βελόνες, με τις οποίες λαμβάνεται υλικό για ιστολογική εξέταση. Έτσι η FNA Θυρεοειδούς είναι απλή, ταχεία και ανώδυνη. Δεν απαιτεί τοπική αναισθησία και η ενόχληση για τον ασθενή ισοδυναμεί με εκείνη μιας ενδομυϊκής ένεσης ή μιας αιμοληψίας. Δεν χρειάζεται νοσηλεία στο νοσοκομείο και αποτελεί εξέταση πρώτης διαγνωστικής προσέγγισης εξωτερικού ιατρείου.

 

Πόσο καθυστερεί η απάντηση στην FNA Θυρεοειδούς;

Σε κέντρα με καλά οργανωμένο ιατρείο FNA, όπως το Kυτταρολογικό Εργαστήριο ALPHA PROLIPSIS, η απάντηση στην πλειονότητα των περιπτώσεων δίνεται αυθημερόν και ο κλινικός έχει την δυνατότητα, βάσει της κυτταρολογικής απάντησης, να προγραμματίσει χωρίς καθυστέρηση την περαιτέρω αντιμετώπιση του περιστατικού.

 

Πόσες μέρες θα κάνει να βγει η απάντηση;

Η απάντηση μπορεί να βγει μέσα σε λίγα λεπτά. Σε περίπτωση που το κυτταρολογικό υλικό απαιτεί ειδική επεξεργασία, τότε η απάντηση μπορεί να καθυστερήσει λίγες μέρες, ανάλογα με την πολιτική ποιότητας που εφαρμόζει το κάθε κυτταρολογικό εργαστήριο. Διεθνώς αναγνωρίζεται ότι ο χρόνος που μεσολαβεί μεταξύ δειγματοληψίας και κυτταρολογικής διάγνωσης (turnaround time) πρέπει να είναι όσο το δυνατόν μικρότερος, αποτελεί δε ανεξάρτητο δείκτη ποιότητας της δουλειάς κάθε κυτταρολογικού εργαστηρίου.

Τι εξετάσεις πρέπει να κάνω πριν την παρακέντηση; Απαιτείται προετοιμασία για την FNA θυρεοειδούς;

Πριν την παρακέντηση καλό είναι να έχετε κάνει αιματολογικές εξετάσεις (δοκιμασία πήξης του αίματος), χωρίς κάτι τέτοιο να είναι απόλυτο.

Aν ασθενής παίρνει αντιπηκτικά φάρμακα που επηρεαζουν την πήξη του αίματος πρέπει να τα διακόψει για μερικές μέρες πριν την παρακέντηση αφού πρώτα συμβουλευτεί τον ιατρό του (καρδιολόγο, παθολόγο κλπ). Συνήθως το ασπιρινάκι δεν είναι απαραίτητο να διακοπεί. Ο ασθενής μπορεί να φάει και να πιει κανονικά πριν την παρακέντηση.

 

Υπάρχουν επιπλοκές ή κίνδυνοι;

Οι κίνδυνοι περιλαμβάνουν το αιμάτωμα και τη φλεγμονή, αλλά, σε έμπειρα χέρια, η πιθανότητα να συμβούν είναι αμελητέα. Για την αποτροπή φλεγμονής, χρησιμοποιούνται μέτρα αντισηψίας του δέρματος και του ηχοβολέα. Μεγαλύτερη πιθανότητα αιματώματος υπάρχει σε ασθενείς που παίρνουν αντιπηκτικά (ακόμη και αν τα διέκοψαν για λίγο καιρό) και αφορούν περισσότερο μικρούς όζους και όζους που δεν είναι εύκολα διακριτοί με υπερηχογράφημα. Σε ασθενείς με λεπτό δέρμα, μπορεί να εμφανιστεί ερυθρότητα του δέρματος, τοπικά, που υποχωρεί σύντομα. Η διαδικασία είναι άριστα ανεκτή ακόμη και από παιδιά.

Σε γενικές γραμμές η FNA, όταν εκτελείται από ειδικό και έμπειρο ιατρό, αποτελεί μία πολύ απλή και ελάχιστα παρεμβατική εξέταση, χωρίς ιδιαίτερες επιπλοκές. Πάρα πολύ σπάνια, μπορεί να εμφανιστούν:

(α) Αιμάτωμα μαλακών μορίων (μελανιά), μικρής συνήθως έκτασης.

(β) Αντανακλαστικός πόνος ήπιας έντασης στο σύστοιχο αυτί, που υποχωρεί αυτόματα εντός 24-48 ωρών.

(γ) Βράγχος φωνής από παράλυση φωνητικής χορδής που διαρκεί λίγες ώρες.

(δ) Παροδική βραδυκαρδία χωρίς άλλη συνοδό συμπτωματολογία, που διαρκεί επίσης λίγες ώρες.

(ε) Σπανίως, μικρή και παροδική αύξηση θυρεοειδικών ορμονών 2 έως 20 ημέρες μετά την παρακέντηση, χωρίς συνοδό συμπτωματολογία.

(στ.) Πολύ σπάνια, όταν η FNA εκτελείται από μη-ειδικό ιατρό, τραυματισμός των γύρω τραχηλικών μορίων με ανάλογη συνοδό συμπτωματολογία (π.χ. ήπιος τραυματισμός της τραχείας με πρόκληση βήχα για σύντομο χρονικό διάστημα).

Η FNA πρέπει να εφαρμόζεται για όλα τα οζίδια θυρεοειδούς;

Η γνώμη και η εμπειρία του ιατρού είναι καθοριστικές, διότι σε πολλά θέματα που αφορούν το θυρεοειδή δεν υπάρχει ακόμη συμφωνία μεταξύ των ειδικών. Με βάση τη σύγχρονη βιβλιογραφία, αν τα χαρακτηριστικά του όζου στο υπερηχογράφημα είναι τυπικά καλοήθειας, συνήθως δε συστήνεται FNA.

Το μέγεθος του όζου είναι ο τελευταίος παράγοντας που καθορίζει την ανάγκη για FNA. Γενικά, ένας όζος πάνω από 1 εκ. απαιτεί FNA, αλλά και ένα όζος κάτω από 1 εκ. είναι δυνατόν να απαιτεί FNA, αν έχει ύποπτα χαρακτηριστικά ή μεγαλώνει. Ο χαρακτηρισμός των όζων γίνεται πλέον με υπερηχογραφικά κριτήρια και σύμφωνα με την τελευταία διεθνή κατάταξη ΤI – RADS.

Πώς γίνεται η παρακέντηση (FNA);

Εκτελείται στο χώρο του ιατρείου υπερήχων, από τον ακτινολόγο ιατρό που είναι κατάλληλα εκπαιδευμένος να χειρίζεται υπερήχους και να κατευθύνει βελόνες με υπέρηχο. Ο ασθενής ξαπλώνει σε ύπτια θέση με το λαιμό σε υπερέκταση και αφού εξεταστεί με υπερηχογραφημα ο αδένας και προσδιορίστεί ο όζος γίνεται απολύμανση του δέρματος πάνω από τον όζο και τοπική αναισθησία σε σπρέι ή ζελέ.

Χρησιμοποιείται σύριγγα με πολυ λεπτή βελόνη (πιο λεπτή από αυτή με την οποία γίνεται αιμοληψία) η οποία εισέρχεται δια του δέρματος στον όζο για λήψη αντιπροσωπευτικού κυτταρολογικού υλικού. Η διαδικασία γίνεται 2 τουλάχιστον φορές και διαρκεί δευτερόλεπτα. Το υλικό μονιμοποιείται κατάλληλα και αποστέλλεται στο εργαστήριο όπου μελετάται. Ο ασθενής αμέσως μετά επιστρέφει στις συνήθεις του δραστηριότητες. Η διαδικασία είναι άριστα ανεκτή ακόμη και από παιδιά.

Ποιες είναι οι επιπλοκές-κίνδυνοι;

Η κίνδυνοι θεωρητικά περιλαβάνουν το αιμάτωμα και τη φλεγμονή, αλλά σε έμπειρα χέρια η πιθανότητα να συμβούν είναι ελάχιστη. Για αποτροπή φλεγμονής, χρησιμοποιούνται μέτρα αντισηψίας δέρματος και ηχοβολέα. Μεγαλύτερη πιθανότητα αιματώματος υπάρχει σε ασθενείς που παιρνουν αντιπηκτικά (ακόμη και αν τα διέκοψαν για λίγο καιρό) και αφορούν περισσότερο μικρούς όζους και όζους που δεν είναι εύκολα διακριτοί με υπέρηχο. Σε ασθενείς με λεπτό δέρμα μπορεί να εμφανιστεί ερυθρότητα του δέρματος τοπικά που υποχωρεί σύντομα. Η διαδικασία είναι άριστα ανεκτή ακόμη και από παιδιά.

 

Ποια είναι τα πιθανά αποτελέσματα της παρακέντησης με λεπτή βελόνη ;

Τα αποτελέσματα της παρακέντησης με λεπτή βελόνη μπορεί να ανήκουν σε μία από τις παρακάτω κατηγορίες (σύμφωνα με το σύστημα Bethesda που χρησιμοποιούν οι περισσότεροι κυτταρολόγοι):

1. Ανεπαρκές δείγμα: Σημαίνει ότι το υλικό, που έχει ληφθεί με την παρακέντηση, δεν περιέχει επαρκή αριθμό κυττάρων για να τεθεί με ασφάλεια η διάγνωση. Σχετίζεται είτε με την εμπειρία του ιατρού είτε με τη σύσταση του όζου. Αν το δείγμα είναι ανεπαρκές, η FNA επαναλαμβάνεται.

Αν μετά από επαναλαμβανόμενες FNA, το δείγμα παραμένει ανεπαρκές, τότε η πιθανότητα κακοήθειας είναι μεγαλύτερη και ο ενδοκρινολόγος πιθανά θα συστήσει χειρουργική αφαίρεση.

2. Αρνητικό για κακοήθεια. Σε αυτήν την περίπτωση, η πιθανότητα να υπάρχει καρκίνος και να μην ανιχνευτεί με την παρακέντηση (ψευδώς αρνητικό αποτέλεσμα) είναι πολύ μικρή (λιγότερο του 3%). Παρόλα αυτά, οι ασθενείς πρέπει να παρακολουθούνται με υπερηχογράφημα και κλινική εξέταση κάθε 6-18 μήνες (με υπόδειξη του ενδοκρινολόγου).

3. Άτυπο ή ακαθόριστο (πιθανότητα κακοήθειας 20%). Συνήθως συστήνεται επανάληψη της παρακέντησης μετά από διάστημα 3 μηνών.

4. Θυλακιώδης βλάβη (πιθανότητα κακοήθειας περίπου 30%)

5. Ύποπτο για κακοήθεια (πιθανότητα κακοήθειας περίπου 60-75%).

6. Κακοήθης όζος (πιθανότητα κακοήθειας περίπου 99%).

Ακρίβεια - Αξιοπιστία

• Η κυτταρολογική εξέταση του παρακεντήματος διά λεπτής βελόνης (FNA), μπο- ρεί να διαγνώσει με βεβαιότητα την καλοήθη φύση του 65% περίπου των όζων του θυρεοειδούς. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση των χειρουργικών επεμβάσεων του θυρεοειδούς, με εμφανή οικονομικά και κοινωνικά οφέλη. Υπολογίζεται ότι η χρήση της FNA έχει μειώσει έως και 50% τον αριθμό των θυ- ρεοειδεκτομών, ενώ έχει αυξήσει 2-3 φορές το ποσοστό των θυρεοειδεκτομών με ιστολογικά επιβεβαιωμένη κακοήθεια και έχει μειώσει το συνολικό κόστος της αντιμετώπισης των θυρεοειδικών όζων κατά 25%.

• Σε περιπτώσεις διάχυτης μη τοξικής βρογχοκήλης, η FNA μπορεί να διακρίνει με ακρίβεια μεταξύ οζώδους υπερπλασίας και αυτοάνοσης θυρεοειδίτιδας.

• Η διαγνωστική αξιοπιστία της κυτταρολογικής εξέτασης του θυρεοειδούς είναι πολύ μεγάλη. Σε μία έρευνα κατά την οποία παρακολουθήθηκαν 439 ασθενείς με αρνητική κυτταρολογική απάντηση, μόνο 3 από αυτούς βρέθηκε ότι έπασχαν από κάποια κακοήθεια (ποσοστό ψευδώς αρνητικών απαντήσεων 0,7%) και κανένας από αυτούς δεν κατέληξε λόγω της συγκεκριμένης πάθησης.

• Ο όγκος που πιο συχνά εκλαμβάνεται ως καλοήθεια είναι το θηλώδες καρκίνωμα και ακολουθεί το θυλακιώδες καρκίνωμα.

• Τα διαγνωστικά λάθη μπορεί να οφείλονται είτε σε λανθασμένη δειγματοληψία είτε σε λανθασμένη εκτίμηση.

• Το ποσοστό ψευδώς θετικών απαντήσεων κυμαίνεται στο 0-7%. Η συχνότερη αλ- λοίωση που προκαλεί ψευδώς θετικές απαντήσεις είναι το θυλακιώδες αδένωμα.

Διαγνωστική ακρίβεια της παρακέντησης θυρεοειδούς

Ακρίβεια >95%

Ποσοστό ψευδώς αρνητικών 1-11%

Ποσοστό ψευδώς θετικών 0-7%

Θετική προγνωστική αξία 89-98%

Αρνητική προγνωστική αξία 94-99%

Ευαισθησία 43-98%

Ειδικότητα 72-100%

Χρήσιμες πληροφορίες - Κλινικο-εργαστηριακή συσχέτιση

• Κατά την παρακέντηση ο ασθενής πρέπει να προσκομίζει ορμονολογικές εξετάσεις, προηγούμενα υπερηχογραφήματα θυρεοειδούς καθώς και το σπινθηρογράφημα προκειμένου να γίνεται κλινική συνεκτίμηση.

• Το υπερηχογράφημα μετρά τον όγκο του θυρεοειδούς και τον αριθμό και το μέγεθος των όζων όταν υπάρχουν. Αν και το υπερηχογράφημα δεν μας βοηθά στον ασφαλή διαχωρισμό καλοήθων και κακοήθων όζων, μπορεί να διακρίνει αν οι όζοι είναι συμπαγείς, κυστικοί ή μεικτοί, δηλαδή με συμπαγή και κυστικά στοιχεία. Οι περισσότεροι όζοι με κακοήθεια είναι συμπαγείς, ακανόνιστοι και υποηχογενείς. Αποτιτανώσεις υπάρχουν σε 10-15% όλων των όζων και όταν εντοπίζονται στην περιφέρεια του όζου είναι υπέρ της καλοήθειας, ενώ όταν οι αποτιτανώσεις εντοπίζονται μέσα στον όζο πιθανόν να πρόκειται για καρκίνωμα. Επίσης, η κεντρική αιμάτωση, όπως αναδεικνύεται στο υπερηχογράφημα, είναι περισσότερο πιθανό να παρατηρηθεί σε νεοπλασματική εξεργασία του θυρεοειδούς.

• Το σπινθηρογράφημα γίνεται με τη χορήγηση ραδιενεργού ιωδίου που προσλαμβάνεται από τον αδένα. Ανάλογα με τον βαθμό πρόσληψης, οι όζοι χωρίζονται σε ψυχρούς και θερμούς. Το σπινθηρογράφημα δεν μπορεί να διακρίνει εάν ένας όζος είναι καλοήθης ή κακοήθης, αλλά μπορεί να μας δώσει την πληροφορία εάν ο όζος έχει αυξημένες πιθανότητες να έχει κακοήθεια. Είναι γνωστό ότι το 21% περίπου των ψυχρών όζων είναι κακοήθεις.

• Η παρακέντηση πρέπει να επιχειρείται τουλάχιστον 2 μήνες μετά το σπινθηρογράφημα, προκειμένου τυχόν κυτταρική υπερπλασία από την ακτινοβολία να μην μας παρασύρει σε ψευδώς θετική διάγνωση.

• Η διάγνωση της οξείας θυρεοειδίτιδας είναι τις περισσότερες φορές κλινική και η παρακέντηση του θυρεοειδούς δεν θεωρείται απαραίτητη.

• Στην υποξεία θυρεοειδίτιδα λόγω της συνοδού ίνωσης, τα παρακεντήματα μπο- ρεί να μην περιέχουν αντιπροσωπευτικό αριθμό κυττάρων.

• Στη χρόνια λεμφοκυτταρική θυρεοειδίτιδα (Ηashimoto) η κυτταρολογική διαφο- ρική διάγνωση περιλαμβάνει την αντιδραστική λεμφαδενίτιδα, ένα μη Hodgkin λέμφωμα και ένα οξύφιλο νεόπλασμα. Η συχνότητα του λεμφώματος, αν και χαμηλή, εί- ναι αυξημένη για ασθενείς που πάσχουν από χρόνια λεμφοκυτταρική θυρεοειδίτιδα.

• Η νόσος του Riedel χαρακτηρίζεται από μια σκληρή διόγκωση του θυρεοειδούς, η οποία κλινικά μιμείται το αναπλαστικό καρκίνωμα. Η νόσος συνοδεύεται από έντονη ίνωση του θυρεοειδικού παρεγχύματος, με αποτέλεσμα να είναι πολλές φορές δυσχερής η λήψη διαγνωστικού κυτταρολογικού υλικού και η τελική διάγνωση να τίθεται, εν τέλει, ιστολογικά.

• Η χρήση της FNA δίνει καλύτερα αποτελέσματα από τον έλεγχο αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων, δεδομένου ότι μόνο το 60-80% των πασχόντων από αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα θα δώσουν θετικό τίτλο αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων, ενώ παράλληλα 10-15% των ατόμων που δίνουν θετικό τίτλο αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων έχει διαπιστωθεί ότι μπορεί να μην πάσχουν τελικά από αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα.

• Η διάγνωση αμυλοειδούς όζου, που μπορεί να εμφανιστεί στη συστηματική αμυλοείδωση, μπορεί να τεθεί με ασφάλεια με παρακέντηση διά λεπτής βελόνης. Η κυτταρολογική διαφορική διάγνωση περιλαμβάνει σε μερικές περιπτώσεις το μυελοειδές καρκίνωμα.

• Ο μέλας θυρεοειδής (black thyroid) οφείλεται σε μακροχρόνια λήψη αντιβιοτικών της ομάδας των τετρακυκλινών. Η κυτταρολογική διάγνωση της καλοήθους αυτής εξεργασίας μπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή μη απαραίτητων χειρουργικών επεμβάσεων.

• Στο 70% των παρακεντήσεων τα κυτταρολογικά ευρήματα είναι συμβατά με μια καλοήθη εξεργασία. Στις περισσότερες περιπτώσεις, εξαιρούμενης της θυρεοειδίτιδας Hashimoto, τα κυτταρολογικά ευρήματα δεν είναι ειδικά και ο όζος μπορεί να αντιστοιχεί είτε σε οζώδη υπερπλασία είτε σε ένα μακροθυλακιώδες αδένωμα. Η διάκριση ανάμεσα σε αυτές τις παθολογοανατομικές οντότητες στερείται σημασίας τόσο για τον κλινικό ιατρό όσο και για τον ασθενή.

• Η παρακέντηση διά λεπτής βελόνης, ενώ είναι διαγνωστική για καταστάσεις όπως η θυρεοειδίτιδα και το θηλώδες καρκίνωμα, δεν μπορεί να θέσει ακριβή κυτταρολογική διάγνωση σε μια θυλακιώδη εξεργασία. Η ασφαλής διαφορική διάγνωση ανάμεσα σε ένα θυλακιώδες αδένωμα και ένα θυλακιώδες καρκίνωμα γίνεται μόνο ιστολογικά, δεδομένου ότι δεν υπάρχουν σαφή κυτταρολογικά κριτήρια. Ο ρόλος της FNA στην περίπτωση αυτή είναι να αναγνωρίσει θυλακιώδεις εξεργασίες οι οποίες πιθανόν να αντιστοιχούν σε θυλακιώδη καρκινώματα.

• Έχει υπολογιστεί ότι 11-14% των περιπτώσεων οι οποίες έχουν διαγνωσθεί κυττα- ρολογικά ως «ύποπτες για θυλακιώδες νεόπλασμα», αποδεικνύονται ιστολογικά κακοήθεις. Οι υπόλοιπες περιπτώσεις αποδεικνύεται κατά τον ιστολογικό έλεγχο ότι αντιστοιχούν είτε σε θυλακιώδη αδενώματα είτε σε κυτταροβριθείς όζους μιας οζώδους βρογχοκήλης. Από τις περιπτώσεις που αποδεικνύονται ιστολογικά κακο- ήθεις, μόνο το 50-75% αντιστοιχεί σε θυλακιώδη καρκινώματα, ενώ οι υπόλοιπες αντιστοιχούν σε θηλώδη καρκινώματα με θυλακιώδη διαμόρφωση.

• Το οξύφιλο νεόπλασμα, ομοίως απαιτεί χειρουργική εξαίρεση προκειμένου να ταυτοποιηθεί ιστολογικά εάν πρόκειται για αδένωμα ή καρκίνωμα. Από τα οζίδια που θεωρούνται κυτταρολογικά ύποπτα για οξύφιλο νεόπλασμα, το 10% αντιστοιχεί ιστο- λογικά σε αλλοιώσεις οζώδους βρογχοκήλης ή θυρεοειδίτιδας Hashimoto, το 14% σε καρκινώματα και οι υπόλοιπες περιπτώσεις αντιστοιχούν σε οξύφιλα αδενώματα.

• Πιθανή κυστική εκφύλιση νεοπλάσματος είναι συχνό αίτιο ψευδώς αρνητικών κυτταρολογικών απαντήσεων. Για το λόγο αυτό, η παρουσία μόνο μακροφάγων (με ή χωρίς κοκκία αιμοσιδηρίνης στο κυτταρόπλασμα) δεν αρκεί προκειμένου ένα κυτταρολογικό υλικό να θεωρηθεί επαρκές. Αντίθετα, είναι απαραίτητη η συνύπαρ- ξη και θυλακιωδών κυττάρων.

• Αξίζει να αναφερθεί η ύπαρξη μιας ομάδας νεοπλασμάτων με κυτταρολογικούς χαρακτήρες ενδιάμεσους ανάμεσα στο θηλώδες και στο θυλακιώδες καρκίνωμα. Η κυτταρολογική διάγνωση, στις περιπτώσεις αυτές, πρέπει να αναφέρεται στην παρουσία «καλά διαφοροποιημένου καρκινώματος του θυρεοειδούς, μη άλλως προσδιοριζόμενου (Non Otherwise Specified)».

• Κάποια καρκινώματα δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ούτε ως θηλώδη, θυλακιώδη ή οξύφιλα, αλλά ούτε και ως αναπλαστικά. Αυτά τα πτωχά διαφοροποιημένα καρκινώματα αποτελούν μια ετερογενή ομάδα νεοπλασμάτων και υπολογίζεται ότι αποτελούν το 4-7% του συνόλου των καρκινωμάτων του θυρεοειδούς. Η διάγνωση αυτών των καρκινωμάτων έχει κλινική σημασία δεδομένου ότι η πρόγνωσή τους είναι ενδιάμεση μεταξύ ενός καλά διαφοροποιημένου και ενός αναπλαστικού καρκινώματος του θυρεοειδούς.

• Το μυελοειδές καρκίνωμα αποτελεί το 5-10% των καρκινωμάτων του θυρεοειδούς. Περίπου το 75% των μυελοειδών καρκινωμάτων διαγιγνώσκονται κυτταρο- λογικά με τη βοήθεια της FNA. Τα υπόλοιπα καρκινώματα αυτής της κατηγορίας διαγιγνώσκονται ψευδώς ως αναπλαστικά ή θηλώδη καρκινώματα αλλά και ως θυλακιώδη αδενώματα.

• Το μεταστατικό νεφροκυτταρικό καρκίνωμα είναι πολύ δύσκολο να διακριθεί κυτταρολογικά από ένα θυλακιώδες ή ένα οξύφιλο νεόπλασμα του θυρεοειδούς.

• Τα αδενώματα του παραθυρεοειδούς πολύ συχνά εκλαμβάνονται ως θυλακιώδη νεοπλάσματα του θυρεοειδούς.

• Τέλος, πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι η FNA πρέπει να συνδυάζεται κατά το δυνατόν και επί κλινικής ενδείξεως με χρήση υπερήχων, scanning θυρεοειδούς και έλεγχο αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων.

Η FNA, πέρα από τη διερεύνηση των όζων του θυρεοειδούς, μπορεί ακόμη να εφαρμοστεί:

Στη διερεύνηση διογκωμένων λεμφαδένων στον τράχηλο.

- Στη διάγνωση άλλων βλαβών του θυρεοειδούς αδένα (ιδιαίτερες μορφές θυρεοειδίτιδας και βρογχοκήλης).

- Στη θεραπεία θυρεοειδικών νοσημάτων. Χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιας χρήσης αποτελούν:

(α) Η εκκενωτική παρακέντηση κύστεων του θυρεοειδούς αδένα.

(β) Η καταστροφή παθολογικού θυρεοειδικού ιστού με LASER ή Ραδιοσυχνότητα.

Ποιες είναι οι επιλογές θεραπείας των όζων που εμφανίζονται να είναι καλοήθεις στη βιοψία;

Για τους ασθενείς με φυσιολογική λειτουργία του θυρεοειδούς και οζίδια, τα συχνά υπερηχογραφήματα είναι αναγκαία για να είμαστε σίγουροι ότι το οζίδιο δεν αλλάζει.

Οι επαναληπτικές βιοψίες μπορεί να καταστούν αναγκαίες αν το μέγεθος του όζου ή η εικόνα του υπερηχογραφήματος αλλάζουν χαρακτηριστικά.

Παρά το γεγονός ότι ένα αρνητικό για κακοήθεια ιστολογικό αποτέλεσμα είναι πολύ καθησυχαστικό, η συνεχής παρακολούθηση είναι απαραίτητη, καθώς βιοψίες δεν παρουσιάζουν 100% ακρίβεια και ευαισθησία.

Οι όζοι του θυρεοειδούς έχουν βρεθεί ότι μεγαλώνουν ή μικραίνουν από μόνοι τους, ενώ κάποιοι όζοι μπορούν να εξαφανιστούν ολοκληρωτικά. Το ποσοστό των όζων που δε μεγαλώνει, αγγίζει περίπου το 75% (50% των όζων μένουν σταθεροί και 25% των όζων μικραίνουν). Συνεπώς, μόνο 25% των όζων μεγαλώνει σε βάθος χρόνου ενώ λίγοι είναι και αυτοί που θα αυξηθούν σημαντικά σε μέγεθος. Μάλιστα, οι όζοι που μεγαλώνουν (λίγο ή πολύ) δεν είναι πιθανότερο να είναι κακοήθεις (καρκίνος) σε σχέση με αυτούς που μικραίνουν. Συνεπώς δεν έχει νόημα να προσπαθήσουμε να μικρύνουμε τους όζους ή να τους εξαφανίσουμε, γιατί αυτό μπορεί να συμβεί από μόνο του. Παράλληλα, η πιθανότητα να είναι κακοήθης ένας όζος του θυρεοειδούς είναι πολύ μικρή (

Όσον αφορά τη θεραπεία των όζων, στο παρελθόν χρησιμοποιούσαμε αγωγή καταστολής με θυροξίνη, στοχεύοντας στην ελάττωση της ορμόνης TSH κάτω του φυσιολογικού. Η Αμερικανική Εταιρία Θυρεοειδούς (American Thyroid Association) πρότεινε στις κατευθυντήριες οδηγίες που εξέδωσε τον Οκτώβριο του 2015, να μη θεραπεύονται φαρμακευτικά οι όζοι, γιατί ακόμα και αν υπήρχε μια ελάχιστη πιθανότητα να μικρύνουν, αυτή σκιάζεται από τους σοβαρούς κινδύνους που προέρχονται από τη θεραπεία όπως είναι οι επιπτώσεις στο καρδιαγγειακό σύστημα και η οστεοπόρωση.

Συνεπώς δεν δίνουμε καμία θεραπεία για τους όζους, αν αυτοί είναι καλοήθεις.

Όταν όμως από την άλλη πλευρά, τα οζίδια προκαλέσουν τοπικά συμπτώματα, παρουσιάζουν συνεχή ανάπτυξη ή αποτελούν πηγή ανησυχίας, η χειρουργική επέμβαση είναι συχνά η κατάλληλη επιλογή θεραπείας.

Σε περίπτωση υπερθυρεοειδισμού σε έναν ασθενή με όζους του θυρεοειδούς, το ραδιενεργό ιώδιο και η χειρουργική επέμβαση και οι δύο εξαιρετικές εναλλακτικές λύσεις.

Ποιες είναι οι επιλογές θεραπείας για όζων που φαίνονται να είναι καρκινικά (κακοήθη);

Τα οζίδια που είναι ύποπτα για κακοήθεια στη βιοψία, συνήθως αντιμετωπίζονται με χειρουργική επέμβαση. Η θεραπεία για τους περισσότερους καρκινικούς όζους του θυρεοειδούς αρχίζει με τη χειρουργική επέμβαση.

Ο πιο κοινός καρκίνος του θυρεοειδούς είναι το θηλώδες καρκίνωμα του θυρεοειδούς.

Μετά από χειρουργική επέμβαση για καλά διαφοροποιημένα καρκινώματα του θυρεοειδούς, η θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο μπορεί να είναι απαραίτητη για την καταστροφή τυχόν υπολειμμάτων θυρεοειδικού ιστού.

Το μυελοειδές καρκίνωμα του θυρεοειδούς απαιτεί επίσης τη χειρουργική επέμβαση, αλλά υπάρχουν ειδικές ρυθμίσεις. Σε ορισμένους ασθενείς, αυτός ο καρκίνος σχετίζεται με ένα επινεφριδιακό όγκο που ονομάζεται φαιοχρωμοκύττωμα, και αυτό πρέπει να αποκλεισθεί πριν από τη χειρουργική επέμβαση του θυρεοειδούς.

Σε ορισμένους ασθενείς, αυτός ο καρκίνος βρίσκεται στα μέλη της ίδιας οικογένειας, ως εκ τούτου, οι ασθενείς μπορεί να απαιτούν ειδικό γενετικό έλεγχο.

 

Ποιες είναι οι επιλογές θεραπείας για οζίδια για τα οποία η βιοψία δεν είναι σαφής;

Οι περισσότεροι όζοι του θυρεοειδούς χαρακτηρίζονται ως καλοήθεις ή κακοήθεις (καρκίνος) στη βιοψία του θυρεοειδούς.

Ωστόσο, το 20-25% των βιοψιών δεν προσφέρουν μία σαφή απάντηση.

Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούμε σίγουρα να πούμε αν ο όζος είναι καλοήθης ή κακοήθης βασιζόμενοι στην εν λόγω βιοψία. Οι εναλλακτικές λύσεις τότε περιλαμβάνουν:

Επανάληψη της βιοψίας

Επανάληψη της βιοψίας με ειδικές δοκιμές για την ανάλυση των γενετικών χαρακτηριστικών του όγκου

Χειρουργική επέμβαση για μια οριστική απάντηση

Ο καλός προγραμματισμός του χειρουργείου από την ενδοκρινολόγο, περιλαμβάνει την κατά το δυνατόν αρτιότερη κατανόηση της πάθησης του ασθενούς, και τον καθορισμό του κακόηθους δυναμικού των όζων, ώστε να πραγματοποιηθεί το βέλτιστο χειρουργείο, στοχευμένα και εξατομικευμένα.

Γιατί να επιλέξει κάποιος το κέντρο μας για να κάνει παρακέντηση θυρεοειδούς;

Δημιουργήσαμε ένα χώρο με άμεση πρόσβαση (δίπλα στο σταθμό ΜΕΤΡΟ Κατεχάκη) με πολύ μεράκι και αγάπη, με σκοπό να δώσουμε σε όλους τη δυνατότητα να μας γνωρίσουν και να κάνουν στο κέντρο μας αυτή την τόσο σημαντική προληπτική ιατρική εξέταση.Εμείς κάνουμε ταυτόχρονα και τη λήψη και τη διάγνωση των κυτταρολογικών εξετάσεων θυρεοειδούς.

Πέραν όμως του πολύ χαμηλού οικονομικού κόστους, οι υπηρεσίες μας είναι πολύ υψηλής ποιότητας και για το λόγο αυτό είμαστε ένα από τα ελάχιστα κυτταρολογικά εργαστήρια στην Ελλάδα που έχουν διαπιστευθεί κατά ELOT EN ISO 15189. Η πιστοποίησή μας αυτή δεν είναι κενό γράμμα, αλλά αντανακλά την συνολική προσπάθειά μας να παρέχουμε αξιόπιστες, διεθνώς αναγνωρισμένες ιατρικές υπηρεσίες, εφαρμόζοντας ένα Σύστημα Ολικής Διαχείρισης Ποιότητας και δίνοντας σημασία σε όλες αυτές τις λεπτομέρειες που μας φέρνουν πιο κοντά στα σύγχρονα Ευρωπαϊκά Πρότυπα. Επιγραμματικά και μόνο θα αναφερθώ σε μερικά από τα χαρακτηριστικά που μας κάνουν να ξεχωρίζουμε:

• Άνετοι και λειτουργικοί χώροι δειγματοληψίας
• Μηχανήματα τελευταίας τεχνολογίας (δύο μηχανήματα κυτταρολογίας υγρής φάσης, σύστημα αυτόματης χρώσης, κυτταροφυγόκεντροι, μικροσκόπια με καμέρα)
• Άριστα εκπαιδευμένο προσωπικό
• Οι 4 ιατροί κυτταρολόγοι του κέντρου μας είναι καταξιωμένοι επιστήμονες διεθνούς εμβέλειας, με πλούσιο επιστημονικό έργο
• Τηρούμε πλήρες αρχείο πλακιδίων και παραπεμπτικών σε βάθος 10ετίας
• Εφαρμόζουμε μέτρα εσωτερικού ελέγχου ποιότητας
• Συμμετέχουμε σε προγράμματα εξωτερικού ελέγχου ποιότητας
• Κάθε εξέταση μικροσκοπείται από 2 τουλάχιστον κυτταρολόγους
• Έκδοση απάντησης εντός 24 ωρών
• Απάντηση με εικόνες από αντιπροσωπευτικές θέσεις
• Σχολιασμός εικόνων από ειδικό κυτταρολόγο
• Δωρεάν παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών, εαν χρειαστεί από τον Επιστημονικό διευθυντή και τους γιατρούς μας

Οι παρακεντήσεις στο κέντρο μας γίνονται αποκλειστικά με απεικονιστική καθοδήγηση και όχι τυφλά, από εξαιρετικά έμπειρους ακτινολόγους. Το κυτταρολογικό υλικό μικροσκοπείται επιτόπου από δύο τουλάχιστον κυτταρολόγους και η απάντηση εκδίδεται αυθημερόν. Σκοπός μας είναι η ελαχιστοποίηση του χρόνου που μεσολαβεί μεταξύ δειγματοληψίας και έκδοσης τελικής κυτταρολογικής απάντησης με σκοπό την εξασφάλιση της καλύτερης δυνατής εξυπηρέτησης των εξεταζομένων, τον μηδενισμό των περιπτώσεων λήψης ανεπαρκούς δείγματος, την επιτόπου κλινικοεργαστηριακή συνεκτίμηση και την άμεση συμβουλευτική παρέμβαση- επεξήγηση των κυτταρολογικών διαγνώσεων