Η ταξινόμηση του θυρεοειδικού καρκίνου με βάση την ιστογένεση και τη διαφοροποίηση περιλαμβάνει τους όγκους με θυλακιοκυτταρική διαφοροποίηση, τους όγκους με διαφοροποίηση του C-κυττάρου και τους μικτούς. Τα κακοήθη νεοπλάσματα του θυρεοειδούς διακρίνονται παραπέρα σε καλά διαφοροποιημένα (θηλώδη, θυλακιώδη, μυελοειδή), σε χαμηλής διαφοροποίησης, αδιαφοροποίητα και άλλα σπάνια, όπως το πρωτοπαθές λέμφωμα, το σάρκωμα, το μεταστατικό καρκίνωμα κ.ά.

Θυλακιοκυτταρικό καρκίνωμα Περιλαμβάνει το θηλώδες και το θυλακιώδες καρκίνωμα και είναι οι πιο συνήθεις κακοήθειες του θυρεοειδούς, αφού αποτελούν ποσοστό άνω του 90% του συνόλου των θυρεοειδικών καρκινωμάτων. Η πρόγνωση είναι άριστη, αν γίνει έγκαιρη διάγνωση και σωστή αντιμετώπισή τους με εγχείρηση και χορήγηση ραδιενεργού ιωδίου εξαρχής και το ποσοστό θανάτων είναι πολύ χαμηλό (< 1%)

Θηλώδες καρκίνωμα: Αποτελεί το συχνότερο κακόηθες νεόπλασμα του θυρεοειδούς (80%) σε περιοχές με επάρκεια ιωδίου και συνδέεται περισσότερο στενά με την έκθεση σε εξωτερική ακτινοβολία ή σε ραδιενεργό σκόνη (ατύχημα του Chernobyl). Εμφανίζεται είτε με τη μορφή μονήρους ‘ψυχρού’ όζου, είτε στα πλαίσια μιας πολυοζώδους βρογχοκήλης, χωρίς ιδιαίτερες κλινικές εκδηλώσεις. Είναι συχνότερο στις γυναίκες από τους άνδρες και εμφανίζεται σε οποιαδήποτε ηλικία με μέση ηλικία εμφάνισης περίπου τα 40 έτη.

Το θηλώδες καρκίνωμα μπορεί να είναι πολυεστιακό σε ποσοστό 20-25%, συχνά διηθεί τα λεμφαγγεία με αποτέλεσμα στο 1/3 των ασθενών να υπάρχει επινέμηση και διόγκωση των επιχώριων τραχηλικών λεμφαδένων, ενώ η αιματογενής διασπορά είναι σπάνια.

Η κλινική πορεία μπορεί να είναι μακροχρόνια, με εμφάνιση υποτροπής πολλά χρόνια μετά την αρχική εμφάνιση της νόσου. Διακρίνονται διάφοροι ιστολογικοί τύποι του θηλώδους καρκινώματος όπως το κοινό θηλώδες (το πιο συχνό), το μικροκαρκίνωμα (occult ή κρυφό κλινικό, με μέγεθος 60 ετών), συχνότερα σε περιοχές με ενδημική βρογχοκήλη συνήθως σαν ταχέως αναπτυσσόμενη σκληρή μάζα με επέκταση στον τράχηλο, με δύσπνοια, δυσφαγία και τοπική ευαισθησία.

Δεν υπάρχει αποτελεσματική θεραπεία. Η εξέλιξη είναι ταχύτατη, με γενικευμένες μεταστάσεις και η επιβίωση κυμαίνεται από 6-18 μήνες.