Σε κάθε περίπτωση ύποπτης βλάβης στον μαστό, η τεκμηρίωση της κακοήθειας με βιοψία είναι απαραίτητη πριν την απόφαση για την τελική θεραπευτική αντιμετώπιση. Για αρκετές δεκαετίες η ανοιχτή χειρουργική βιοψία αποτέλεσε την μέθοδο εκλογής για την διάγνωση του καρκίνου. Με τον όρο "ανοιχτή χειρουργική βιοψία" εννοούμε την χειρουργική αφαίρεση του όγκου και την ιστολογική εξέταση του υλικού. Στις περισσότερες περιπτώσεις η ιστολογική εξέταση γίνονταν στην διάρκεια του χειρουργείου (ταχεία βιοψία) και σε διάγνωση κακοήθειας ο χειρουργός προχωρούσε στην ολοκλήρωση της επέμβασης  με μαστεκτομή και αφαίρεση των μσχαλιαίων λεμφαδένων.

Τις τελευταίες δεκαετίες έχουν συντελεστεί δραματικές εξελίξεις τόσο στην κατανόηση της βιολογικής συμπεριφοράς του καρκίνου όσο και στην αντιμετώπισή του.  Ο συστηματικός προληπτικός έλεγχος ανιχνεύει πολύ μικρούς όγκους ή ακόμη και προκαρκινικές βλάβες (in situ καρκίνωμα). Έχουν αναπτυχθεί εκλεκτικές χειρουργικές τεχνικές (ογκεκτομή, βιοψία λεμφαδένα φρουρού, ογκοπλαστική, σύγχρονη αποκατάσταση σε μαστεκτομή).

Έχει τεκμηριωθεί η αξία της προεγχειρητικής ή εισαγωγικής συστηματικής  θεραπείας (χημειοθεραπεία, ανοσοθεραπεία, ορμονοθεραπεία) σε πολλές ομάδες ασθενών (τοπικά εκτεταμένοι ανεγχείρητοι όγκοι, φλεγμονώδης καρκίνος, τριπλά αρνητικοί όγκοι, HER-2 θετικοί όγκοι κα). Τέλος έχει γίνει ξεκάθαρη η υποχρέωση του γιατρού για πλήρη ενημέρωση της ασθενούς η οποία πλέον συμμετέχει στις θεραπευτικές αποφάσεις. Μέσα σε όλες αυτές τις εξελίξεις, η προεγχειρητική διάγνωση με διαδερμική βιοψία με βελόνη (λεπτή ή τέμνουσα) αποτελεί πλέον αναγκαία διαγνωστική διαδικασία και όχι περιττή πολυτέλεια.     

Τα πλεονεκτήματα από την εξασφάλιση προεγχειρητικής διάγνωσης με βιοψία με βελόνη είναι πολλά:

• Επιλογή ασθενών που θα ωφεληθούν περισσότερο από την χορήγηση προεγχειρητικής θεραπείας (τριπλά αρνητικοί όγκοι, HER-2 θετικοί όγκοι, συρρίκνωση όγκου προκειμένου να αποφευχθεί η μαστεκτομή).  
• Εντοπισμός ασθενών με αυξημένη πιθανότητα για πολυκεντρική νόσο (λοβιακός καρκίνος) προκειμένου να διερευνηθούν περαιτέρω.
• Καλύτερος σχεδιασμός και προετοιμασία της χειρουργικής επέμβασης (σχεδιασμός ογκοπλαστικής τεχνικής, διενέργεια λεμφαγγειογραφίας πριν το χειρουργείο για την βιοψία του λεμφαδένα φρουρού).  
• Ολοκλήρωση της χειρουργικής αντιμετώπισης σε ένα βήμα.  
• Μείωση του χειρουργικού χρόνου με την αποφυγή της χρονοβόρου ταχείας βιοψίας.  
• Πλήρης ενημέρωση της ασθενούς για την διάγνωση και την προτεινόμενη θεραπεία.
• Η ασθενής πληροφορείται την διάγνωση πριν το χειρουργείο και όχι μετά από αυτό.
• Ενημερώνεται για τις θεραπευτικές επιλογές, συμμετέχει στις θεραπευτικές αποφάσεις και έχει χρόνο να συζητήσει και να επιλέξει την σύγχρονη αποκατάσταση σε περίπτωση μαστεκτομής. Τελικά αισθάνεται πιο ήρεμη και ασφαλής.  
• Δραματική μείωση των ανώφελων χειρουργικών επεμβάσεων (ανοιχτές χειρουργικές βιοψίες για καλοήθεις παθήσεις που τελικά δεν χρειάζονται χειρουργική αντιμετώπιση).

Αντίθετα η διάγνωση με ταχεία βιοψία ή πιο ορθά διεγχειρητική συμβουλευτική ιστολογική διάγνωση παρουσιάζει πολλαπλά μειονεκτήματα:

•  Η διάγνωση γίνεται στην διάρκεια του χειρουργείου και οι αποφάσεις λαμβάνονται με την ασθενή "κοιμισμένη" και ανεπαρκώς ενημερωμένη. Αυτό αυξάνει την ανασφάλεια και το άγχος της ασθενούς.  
• Παρατείνεται ο χρόνος του χειρουργείου από την αναμονή της ιστολογικής απάντησης.  
• Πιθανά ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα σε ορισμένες περιπτώσεις (θηλώδες καρκίνωμα, in situ πορογενές καρκίνωμα χαμηλού βαθμού).  
• Προετοιμασία της ασθενούς με λεμφαγγειογραφία (λήψη ραδιενεργού φαρμάκου) και έκθεση σε ακτινοβολία για μια υποθετικά κακοήθη βλάβη που δεν έχει τεκμηριωθεί.
• Επιπλέον, με δεδομένο πως το υλικό που χρησιμοποιείται στην ταχεία βιοψία δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε μόνιμες ιστοπαθολογικές τομές, η μέθοδος αυτή σε κάποιες περιπτώσεις αποτελεί κακή ιατρική πρακτική (mal practice) με πιθανά δραματικά αποτελέσματα: Σε μικροεπασβεστώσεις. Μπορεί να καταστρέψει υλικό και να χαθεί η διάγνωση  μικρής διηθητικής βλάβης (καρκίνου) μέσα σε in situ καρκίνωμα (προκαρκινική βλάβη).

Επίσης μπορεί να ανιχνεύσει αυτή τη μικρή βλάβη αλλά το υλικό αυτό θα είναι ακατάλληλο για μόνιμη επεξεργασία και αποκόμιση πολύτιμων πληροφοριών απαραίτητων για την παραπέρα θεραπευτική αντιμετώπιση (ανοσοϊστοχημικός έλεγχος).  

Σε καρκίνους μικρότερους του 1 εκατοστού.  Μπορεί να καταστρέψει υλικό πολύτιμο για περαιτέρω επεξεργασία (ανοσοϊστοχημικός έλεγχος, έλεγχος με Oncotype DX). Δυστυχώς, ακόμη και σήμερα, αρκετές ανυπόστατες  φημολογίες και υποθετικοί κίνδυνοι περιβάλουν την διαδερμική βιοψία με βελόνη:

Η βιοψία με βελόνη μπορεί να μετατρέψει μια καλοήθη βλάβη σε κακοήθη;

 Όχι. Δεν υπάρχει καμία ιατρική αναφορά ή μελέτη που να υποστηρίζει ή να τεκμηριώνει κάτι τέτοιο. Η κακοήθεια γεννιέται ως κακοήθεια ή προκαρκινική βλάβη που εξελίσσεται και καμία βιοψία με βελόνη δεν μπορεί να ανακόψει ή να επιταχύνει την εξέλιξή της.  

Η βιοψία με βελόνη λόγω ψευδώς αρνητικού αποτελέσματος μπορεί να καθυστερήσει την διάγνωση και την θεραπεία ενός καρκίνου; 

Όχι. Κάθε βλάβη στον μαστό αξιολογείται μέσα από την τριπλή αξιολόγηση (κλινικό εύρημα, απεικονιστικό εύρημα, αποτέλεσμα βιοψίας). Μια αρνητική βιοψία με βελόνη με ύποπτο κλινικό ή απεικονιστικό εύρημα δεν αποκλείει την κακοήθεια. Στην περίπτωση αυτή η βιοψία επαναλαμβάνεται ή ακολουθεί ανοιχτή χειρουργική βιοψία.  

Η βιοψία με βελόνη μπορεί να προκαλέσει διασπορά του καρκίνου; 

Όχι. Έχουν γίνει πολλές κλινικές μελέτες οι οποίες έδειξαν ότι σε μερικές περιπτώσεις (πχ βλεννώδες καρκίνωμα) υπάρχει εμφύτευση καρκινικών κυττάρων στην πορεία της βελόνης αλλά αυτό δεν έχει καμία κλινική επίπτωση. Έτσι η πιθανότητα τοπικής υποτροπής είναι η ίδια με ή χωρίς βιοψία με βελόνη. Στον σύγχρονο κόσμο αναπτύσσονται συνεχώς πιο προηγμένα συστήματα διαδερμικής βιοψίας  με βελόνη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση Ειδικών για τον Καρκίνο του Μαστού (EUSOMA) ορίζει πως κάθε χειρουργός μαστού θα πρέπει να εξασφαλίζει προεγχειρητική διάγνωση τουλάχιστον στο 95% των περιπτώσεων καρκίνου που χειρίζεται θεραπευτικά. Επιπλέον αποτρέπει έντονα την χρήση ταχείας βιοψίας σε όγκους μικρότερους από 1 εκατοστό και στις περιπτώσεις μικροεπασβεστώσεων.