1. Συμπληρώστε με σαφήνεια και ακρίβεια το παραπεμπτικό της κυτταρολογικής εξέτασης. Κάποια πληροφορία που μπορεί να φαίνεται επουσιώδης ή και αυτονόητη, μπορεί να αποτελέσει κρίσιμη παράμετρο για την ορθή διαφοροδιαγνωστική κυτταρολογική προσέγγιση.

2. Συμπληρώστε τα αποτελέσματα του υπόλοιπου εργαστηριακού ελέγχου (απεικονιστικά, βιοχημικά, αιματολογικά ευρήματα). Αν οι υπόλοιπες εξετάσεις δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί, αποτελεί υποχρέωσή σας να ενημερώσετε τον κυτταρολόγο σε δεύτερο χρόνο για το αποτέλεσμά τους το ταχύτερο δυνατόν.

3. Αν έχετε σχηματίσει δική σας διαφοροδιαγνωστική προσέγγιση για κάποιο συγκεκριμένο περιστατικό, ενημερώστε σχετικά τον κυτταρολόγο. Με τον τρόπο αυτό θα του δώσετε την ευκαιρία να εκμεταλλευτεί τη δική σας κλινική εμπειρία προς όφελος του ασθενή.

4. Η κυτταρολογική απάντηση μπορεί να δοθεί αυθημερόν ή μετά από ημέρες, ανάλογα με τη δυσκολία του περιστατικού, τις απαιτούμενες εξετάσεις και τις δυνατότητες του εργαστηρίου. Πρέπει να γνωρίζετε πότε πρέπει να περιμένετε ότι θα εκδοθεί το αποτέλεσμα της εκάστοτε κυτταρολογικής εξέτασης. Η στενή προσωπική σχέση και επικοινωνία κλινικού και κυτταρολόγου είναι απαραίτητη.

5. Πρέπει να γνωρίζετε τον τρόπο δειγματοληψίας. Πολλές φορές θα χρειαστεί να πάρετε εσείς το υλικό χωρίς να μπορείτε να ζητήσετε   τη βοήθεια κυτταρολόγου. Μάθετε πώς να χειρίζεστε το υλικό με τον κατάλληλο τρόπο, έτσι ώστε να μην καταστραφεί κατά τη μονιμοποίηση και τη μεταφορά του. Φροντίστε οι συνεργάτες σας να έχουν την ανάλογη εκπαίδευση.

6. Μάθετε σε ποιες περιπτώσεις μπορεί να σε βοηθήσει η κυτταρολογία. Μάθετε επίσης σε ποιες περιπτώσεις δεν πρέπει να κάνετε ή πρέπει να αναβάλλετε την κυτταρολογική εξέταση.

7. Μάθετε τον τρόπο που κατηγοριοποιεί τις διαγνώσεις του ένας κυτταρολόγος. Αν και μοιάζει με την ταξινόμηση των ιστολογικών απαντήσεων, οι διαγνωστικές κατηγορίες της κυτταρολογίας είναι γενικά πιο αδρές.

8. Μάθετε τον τρόπο να βελτιώσετε την επικοινωνία σας με τον κυτταρολόγο, έτσι ώστε να αντιλαμβάνεστε έγκαιρα και αξιόπιστα την κλινική σημασία της κάθε κυτταρολογικής απάντησης

9. Μάθετε τα περιθώρια λάθους μιας κυτταρολογικής εξέτασης και πόσο μπορείτε να στηρίζεστε σε αυτήν. Μελετείστε την ακρίβεια, την ευαισθησία, την ειδικότητα και την αξιοπιστία της μεθόδου, πάντα σε συνάρτηση με τον συγκεκριμένο κυτταρολόγο-συνεργάτη σας.

10. Συμπερασματικά, ακολουθείστε το χρυσό κανόνα : « Κάθε κλινικός θα πρέπει να έχει πάντα υπόψη ότι η αξιοπιστία της κυτταρολογικής (αλλά και της ιστολογικής) εξέτασης είναι ευθέως ανάλογη με το ενδιαφέρον του κλινικού».