Ως κύστη μαστού ορίζεται ένα καλοήθες μόρφωμα και πρόκειται για μια πολύ συχνή κατάσταση. Το μέγεθός τους ποικίλει από χιλιοστά ως μερικά εκατοστά και ενδέχεται να είναι πολλαπλές και να εμφανιστούν στον έναν ή και στους δύο μαστούς. Σε κάθε περίπτωση οι κύστεις αποτελούν στην πλειονότητά τους καλοήθη ευρήματα.

Ποια είναι τα είδη των κύστεων μαστού;

Τα είδη των κύστεων μαστού είναι τρία:

• Απλές κύστεις: περιέχουν μόνο υγρό και τα τοιχώματά τους είναι αρκετά λεπτά. Οι απλές κύστες αποτελούν την πλειονότητα.
• Σύνθετες κύστεις: οι σύνθετες κύστεις έχουν πιο παχιά τοιχώματα και δεν περιέχουν μόνο υγρό αλλά και υπερηχογενή στοιχεία.
• Επιπλακείσες κύστεις: περιέχουν υγρό, το οποίο όμως είναι θολό. Συχνά απαιτείται κυτταρολογική εξέταση του περιεχομένου της κύστεως.

Μπορεί μια κύστη μαστού να είναι κακοήθης;

Υπάρχει το ενδεχόμενο μια κύστη μαστού να είναι κακοήθης, όμως οι πιθανότητες είναι εξαιρετικά μικρές. Οι απλές κύστες είναι ακίνδυνες και οι επιπλακείσες και σύνθετες κύστεις εμφανίζουν μικρότερη του 2% πιθανότητα. Σε κάθε περίπτωση ο γυναικολόγος-μαστολόγος θα συστήσει τακτική παρακολούθηση ανα 6-12 μήνες γιαντα επόμενα 1-2 χρόνια με σκοπό την αξιολόγηση αυτών των ευρημάτων.

Ποιες γυναίκες είναι πιο επιρρεπείς στην εμφάνιση μιας κύστης μαστού;

Οι κύστεις μαστού όπως προαναφέρθηκε είναι πολύ συχνές και οποιαδήποτε γυναίκα ενδέχεται να εμφανίσει αυτά τα ευρήματα κατά τη διάρκεια της ζωής της. Όμως, οι κύστεις εμφανίζονται πιο συχνά σε γυναίκες από 30 έως 50 ετών. Επίσης, πιο επιρρεπείς στην εμφάνιση κύστεων είναι οι γυναίκες που βρίσκονται στην κλιμακτήριο ή στην εμμηνόπαυση και λαμβάνουν θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης.

Ποια είναι τα αίτια εμφάνισης μιας κύστης μαστού;

Τα αίτια εμφάνισης της κύστης μαστού δεν έχουν καθοριστεί ακόμη με ακρίβεια. Όμως, σημαντικό ρόλο στην εμφάνισή τους παίζουν οι ορμονικές διακυμάνσεις που έχει μια γυναίκα κατά τη διάρκεια της ζωής της. Το γεγονός ότι εμφανίζεται συχνά σε προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες ίσως αποδεικνύει ότι παίζει κάποιο ρόλο η αλλαγή στα επίπεδα οιστρογόνων.

Με ποια συμπτώματα εκδηλώνεται η κύστη μαστού;

Οι μικρές κύστεις είναι απολύτως ασυμπτωματικές. Από την άλλη πλευρά, οι μεγαλύτερες κύστεις εμφανίζονται ως ένα ψηλαφητό ογκίδιο, το οποίο είναι μαλακό. Πριν την έναρξη της εμμήνου ρύσεως ενδέχεται να μεγαλώνει και να γίνονται επώδυνο ή να εκδηλώνεται ευαισθησία κατά την αφή. Μετά το πέρας της εμμήνου ρύσεως το μέγεθος της κύστης μικραίνει μαζί με την υποχώρηση των υπόλοιπων συμπτωμάτων.

Κύστη μαστού & διάγνωση

Ο εντοπισμός τους από την ασθενή εξαρτάται κυρίως από το μέγεθός τους. Μια μικρή κύστη μαστού εντοπίζεται τυχαία κατά τη διενέργεια ενός υπερηχογραφήματος μαστού. Εάν η κύστη έχει μεγάλο μέγεθος, τότε μπορεί να διαγνωσθεί και μέσω της ψηλάφησης μαστού. Σε κάθε περίπτωση για μια έγκυρη διάγνωση, ένας απεικονιστικός έλεγχος μέσω ενός υπέρηχογραφήματος μαστού είναι απαραίτητος, καθώς εύκολα μπορεί κανείς να μπερδέψει μια κύστη με ένα ινοαδένωμα.

Ποια είναι η κατάλληλη θεραπεία για την αντιμετώπιση μιας κύστης μαστού;

Μια μικρή κύστη που δεν εμφανίζει συμπτώματα δεν απαιτεί κάποια συγκεκριμένη θεραπεία. Επίσης,  υπάρχει και το ενδεχόμενο να υποχωρήσει μόνη της. Όμως, σε κάθε περίπτωση συστήνεται η τακτική παρακολούθησή της από έναν έμπειρο μαστολόγο.

Οι μεγαλύτερες σε μέγεθος κύστες (άνω των 2 εκατοστών) που εμφανίζουν συμπτώματα αντιμετωπίζονται με παρακέντηση με ή χωρίς υπερηχογραφική καθοδήγηση. Το υγρό που συλλέγεται από το εσωτερικό της κύστης αποστέλλεται για κυτταρολογική εξέταση.

Η χειρουργική αντιμετώπιση μιας κύστης μαστού αποτελεί τη θεραπεία εκλογής σε περιπτώσεις όπου:

• Τα αποτελέσματα της βιοψίας είναι ανησυχητικά.
• Η κύστη τείνει να επανεμφανίζεται παρά τις συνεχόμενες παρακεντήσεις.
• Η κύστη συνεχίζει να εντοπίζεται δια της ψηλάφησης ακόμη και μετά την παρακέντηση.